Ma'ruzalar matni Namangan – 2004 yil Ushbu «Biologiya o`qitish metodikasi»

Savol va topshiriklar.
1.Biologiya ukitishda tarbiya xillarini ayting.
2. Ukuvchilarni. ilmiy dunyo parashi, tarbiyasini amaliy yullarini kursating.
3.Kanday mavzulardagi darslarda ukuvchilarni ilmiy dunyo karashini rivojlantirish kulay buladi.
4.Ukuvchilarni tafakkur kilish xususiyatlarini tarbiyalash yullar
11- MAVZU: BIOLOGIYA O`QITISHNING SHAKLLARI.


R e j a.
1. Biologiya ukitishning shakllari.
2. Dars biologiya ukitishning asosiy shakli ekanligi.
3. Darsga tayyorlanish.

Biologiya ta'limida dars, ekskursiya, uy ishlari, darsdai, sinfdai tashkari mashgulotlar, ijtimoiy – foydali mexnat kabi ukitish shakllaridai foydalaniladi. Biologiya ta'limining asosiy shakli darsdir.

Dars – yoshi va tayyorgarligi bir xil bulgan doimiy ukuvchilar jamoasi sinf bilan davlat dasturi, kat'iy dars jadvali buyicha, maktab binosidan olib boradigan ta'lim – tarbiya ishlarini tashkil etishning asosiy shaklidir.
Asosiy ukuv material darsda urganiladi. Biologiya darslari maksadiga kura kirish, joriy, ukuvchilarning bilim va malakalarini aniklash xisobga olish, saralash, yakuniy kabi dars tiplariga ajraladi. Biologiya darsiga tayerlanishda ukituvchi kuyidagilarga amal kilish lozim.
1. Yillik ish rejasidagi kursatilgai dars mavzusini aiiklash.
2. Mavzuning urganishda dastur talablari bilan tanishadi.
3. Mavzuning darslikda berilishini urganadi.
4.Mavzudagi eng asosiy tushunchalar guruxlarini ajratadi.
5.Mavzuning ta'limiy, rivojlantiruvchi, tarbiyaviy vazifalarini belgilaydi.
6. Mavzuning urganishning metodlari, zarur natural, tasviriy jixozlar, tarkatma materiallar, tajribalar tayyorlanadi. Darslardan foydalanishga e'tibor beradi.
7.Mavzuning urganishda predmetlararo boglanishlariga e'tibor beradi.
8.Mavzuning urganishda ukituvchi va ukuvchilarning faoliyatlari aniklanadi.
9.Mavzu mazmuning yanada boyishiga yordam beruvchi ilmiy, uslubiy adabiyotlar, maxalliy materiallar topadi, foydalandi.
10.Ukuvchilarni bilimlarini xisobga olishning yullari, vositalari tanlaydi.
11.Yukoridagi vazifalarga talab beradigan dars strukturasini tuzib, dars mavzusining mantiliy rivojlanib borishga e'tibor karatadi.
12.Uy topshiriklari mazmunini belgilaydi.
Biologiyadan ayrim mavzularni sinf dars shaklida urganib bulmaydi. Masalan: Kuzda usimliklar xayotidagi uzgarishlar, usimliklarning xayotiy shakllari mavzusini ekskursiya shaklda urganish
maksadga muvofik xisoblanadi. Ekskursiyada kuzgi usimlik xayotidan uzgarishlarni maktab ukuv – tajriba uchastkasi yoki yashin agrofidagi boglarda utkazilishi maksadga muvofikdir. Ekskursiya paytida ukuvchilarga kuzda usimliklar barglarini sargaya boshlagani, mevalarni gark pishishi, ugit, buta, daraxtsimon usimliklarni kursatib utish mavzuning ukuvchilar pukta uelashgirishlariga sabab buladi. Binobarin, uzok yilmr mobaynida biologiya megodikasida turli mavzularni urganishga moslanggirilgan ukigishning gurli shakllar ishlab chikilgan. Biologiya «ta'limning shakllari ukituvchini tomonidan foydalaniladigan ukuvchilarning ukuvkidrok kilish faoliyatini uni utkazilish (sinfda, tabiatda va sh.k) sharoitlariga muvofik xolda tashkil kilinishidir» (Verzilin, Yeorsunskaya 1983).
Biologiya ta'limining shakllariga: dars, ekskursiya, uy ishlari, darsdan tashkari ishlor, sinfdan tashkari ishlar va ijgimoiy foydali mexnat kabilar kiradi.
Biologiya ta'limidagi bu shakllar bir – birlari bilan boglangan xolda ukuvchilarga ukuv materialini xar tomonlama puxta uzlashgirishlarigi yordam beradi.