Masharipova zulfira raximboyevnaning

Tajriba qismi
PVXni oltingugurt bilan modifikatsiyalab olingan sulfokationit olishning tajribaviy jarayonlarining metodikasi.
PVX ni oltingugurt bilan modifikatsiyalash uchun 150⁰C tempraturada, 4 soat davomida yopiq idishda PVX va oltingugurtning mol nisbatlari mos ravishda 1:3, 1:4 va 1:5 mol nisbatlarda olib borildi. Olingan granula yuvilib, oksidlash uchun nitrat kislotaning konsentrlangan eritmasida olib borildi.
1-tajriba. Maydalangan munchoqsimon PVX ni ekstraksiyalash uchun hajmi 100 sm³ tubi yumaloq kolbaga, 12g PVX dan tarozida o‘lchab olindi. Ustiga 6 ml etil spirt, 54 ml etilasetat quyib 100⁰C gacha tempraturada 2,5 soat vaqt davomida ekstraksiya qilindi. Ekstraksiya qilingan PVX ni oltingugurt bilan 1:3, 1:4 va 1:5 mol nisbatlarda 3 ta idishga solindi. Dastlabki olingan reaksiya 4 soat davomida 150⁰C temperaturada olib borildi. Olingan ekperiment distillangan suvda yuvildi va oltingugurtni sulfoguruhga o‘tkazish uchun nitrat kislotaning konsentrlangan eritmasida 4 soat davomida oksidlandi. Sintez qilingan sorbent filtrlab olinib neytral sharoitgacha yuviladi va quritiladi. Quritilgan sorbent aktivatsiyalanadi. Olingan kationitlarning NaOH bo‘yicha statik almashinish sig‘imi aniqlandi. Bunda 1:4 mol nisbatda olib borilgan reaksiyada SAS qiymati yuqori natija ko‘rsatdi. SAS = 2,4 mg-ekv/g
Kationitning statik almashinish sig‘imini aniqlash
Hajmi 500 ml li tubi yassi kolbaga og‘irligi analitik tarozida tortilgan Н ⁺ formadagi kationitdan 7 gr solindi. Kolbaga 500 ml 0,1 N li NaOH eritmasidan quyib 24 soat davomida qo‘yildi va 24 soatdan so’ng kationit filtrlab olinadi va filtratning suyuq qismidan 5ml olib 0,1 N li xlorid kislota eritmasi bilan titrlanadi, eritma muhitini bilish uchun eritmaga indikator qo’shiladi.
Statik almashinuv sig’imi quyidagi formula orqali hisoblanadi:



100- sorbent qoldirilgan ishqor hajmi (ml)
- ishqor normalligi kislota normalligiga nisbati =
10- titrlash uchun olingan ishqor hajmi (ml)
-
- kationit qoldirilmagan ishqor hajmi(ml)
- uchun sarflangan kislota hajmi (ml)
a-Kationit qoldirilmagan ishqor uchun sarflangan kislota hajmi (ml)
g- sorbent massasi (g)



2-tajriba: Karbamid sorbatni tayyorlash uchun karbamid granulasidan foydalanilib, konussimon kolbalarga 0,1 dan 0.0125 mol/l gacha bo‘lgan har xil konsentratsiyali eritmalar suyultirish orqali tayyorlandi. 0,1 M 300 ml karbamid eritmasini tayyorlash uchun 1,8 g karbamid tarozida tortildi va 500 ml li konussimon kolbaga solindi va ustidan kolbaning 300 ml belgisigacha suv solindi va qolgan konsentratsiyadagi eritmalar distillangan suv solish orqali suyultirib eritmalar tayyorlandi.
3-tajriba: Tiokarbamid sorbatni tayyorlash uchun tiokarbamid granulasidan foydalanilib, konussimon kolbalarga 0,1 dan 0.0125 mol/l gacha bo‘lgan har xil konsentratsiyali eritmalar suyultirish orqali tayyorlandi. 0,1 M 300 ml tiokarbamid eritmasini tayyorlash uchun 2,28 g tiokarbamid tarozida tortildi va 500 ml li konussimon kolbaga solindi va ustidan kolbaning 300 ml belgisigacha suv solindi va qolgan konsentratsiyadagi eritmalar distillangan suv solish orqali suyultirib eritmalar tayyorlandi.