Mashinalaridan foydalanish, texnik

Energetik muvofiklik deganda, sarflanadigan kuch, kuvvat, tezlik va 
Harakat anikligi nisbatida mashinaning boshkarish organlari bilan operatorning 
optimal imkoniyatlarini mos kelishi tushuniladi. 
Fazoviy-antropometrik muvofiklik - faoliyat davrida, ya’ni,ishni bajarish 
vaktida, operatorning gavda o‘lchamlarini, tashki fazoviy imkoniyatlarini, 
ishchining ish xolatidagi gavda joylashuvini xisobga olish demakdir.
Texnik-estetik muvofiklik - mashina va ish texnologiyasini texnik-estetik 
jixatdan ishchining talabini kanoatlantirishidir.
Inson mashinada ish bajarganda yoki asbob va kurulmalardan 
foydalanilganda o‘zida ijobiy xissiyotlar xosil kilishi, ya’ni, xar kanday 
mashinaning tashki ko‘rinishi, shakli, kulayligi, rangi va boshka ko‘rsatkichlari 
xam ish jaraeniga, xam ishchining xissiyotiga mos kelishi lozim. 

---

94 
Zamonaviy traktorlarni boshqarishda (22-rasm) asosiy e’tibor haydovchi-
operatorga qulay sharoitlar yaratishga qaratilgan bo‘lib, bunga quyidagilar 
kiradi
1
:
1- 
Kabina atrofi oynaband bo’lib 320
0 
aylanma ko’rinishga ega;
2- 
Boshqarish tizimi qulay dastak va tugmalar bilan ta’minlangan;
3- 
Axborot tizimi topshiriqni kiritish, saqlash, nazorat va tahlil qilish 
imkoniyatiga ega;
4- 
Mobil aloqa tizimi masofada turib texnikaning ish jarayoni va vaqtini nazorat 
va tahlil qiladi;
5- 
O’lchov asboblari `qilg’I sarfi, ishlov berish maydoni, ish vaqti davomiyligi 
va hosildorlik to’g’risida to’xtovsiz ma’lumot beradi;
6- O’rindiq operator gavdasiga mos holda rostlash va tebranishni kamaytirish 
moslamalari bilan jixozlangan. 
22-rasm. Klaas firmasining ARES 816 traktori kabinasida 
boshqaruv va yordamchi qurilmalarni joylashishi 
1
Трактора ARES, ARION, AXION. КЛААС КГаА мбХ П/Я 1163, Д - 33462, Харзевинкель www/ciaas/com. 2006.