Mashinalaridan foydalanish, texnik

Birinchi usul – xorijiy SZ-3,6; SZN-3,6 va mahalliy DEM – 3,6 seyalkalari
yordamida ochiq va pushta olingan maydonlarga ekish.
Ikkinchi usul –qayta jihozlangan KXU-4 paxta kultivatori yordamida 
paxtadan bo‘shagan g‘o‘za qator oralariga ekish. 
SZ-3,6 
va 
SZN-3,6 
seyalkalarining 
asosiy 
kamchiligi 
ularning 
sug‘oriladigan erlarga don ekish uchun moslashmaganligidir. Don ekilgandan 
so‘ng sug‘orish egatlari ochilganda ekin maydonining 15% gacha qismida urug‘lar 
nobud bo‘ladi. 
Seyalkalarning ekish apparatlariga urug‘likdan ma’lum miqdorda solib, er 
sharoitiga qarab har bir metrga belgilangan donagacha tushadigan qilib sozlash 
kerak. Buning uchun seyalkani ko‘tarib qo‘yiladi va uning g‘ildiraklari 
aylantirilib, ekish apparatlariga harakat beriladi va bir metrga tushayotgan 
chigit miqdori aniqlanadi. Agar sarf qilinadigan urug‘ miqdori belgilangan 
me’yordan ortiq bo‘lsa, ekish g‘altaklaridagi tirqishni toraytirish, kam bo‘lsa 

---

140 
kengaytirish zarur. Seyalkalarni ishga tayyorlashda ularning asosiy ishchi 
qismlarini: ekkichlar ekish chuqurligiga, ekish apparatlari ekish me’yoriga, iz 
ko‘rsatgichlar ish kengligiga va seyalkaning o‘zi erga nisbatan bo‘ylama va 
ko‘ndalang tekislikda paralleligiga rostlanishi kerak. 
18.3-§. Ekish samaradorligini oshirishda innovatsion texnologiya va 
mashinalarni qo‘llash 
 
1. CHigitni plenka ostiga ekish texnologiyasining asosiy afzalliklariga 
ekinlar urug‘ini erta ekish hisobiga ularning 10-15 kun oldin pishishini 
ta’minlashdan iborat.
Masalan, chigit 20-25 martda ekilgan taqdirda paxta 20-25 avgustlarga to‘liq 
pishib etilishi ta’minlanadi.
Bu esa birinchi navbatda paxtani yog‘ingarchilik kunlarga qolmasdan sifatli 
qilib terib olish imkonini beradi, ikkinchidan kuzgi boshoqli don ekinlarini 
agrotexnik muddatlarda ekib olishga sharoit yaratadi