Масъул муҳаррир: Файзиев Шохруд Фармонович, ю ф. д., доцент


PARAMETRLI KVADRAT TENGLAMALARNI VA TENGLAMALARNIN


Download 4.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet146/171
Sana28.08.2023
Hajmi4.72 Mb.
#1670852
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   171
Bog'liq
17.Fizika-matematika

17
PARAMETRLI KVADRAT TENGLAMALARNI VA TENGLAMALARNIN 
YECHISH USULLARI HAQIDA 
Ergashev Shavkatali Abduqaxxorovich 
Namangan viloyat uchqo’rg’on tuman № 19-sonli maktab 
Ergashev@1970umail.com 
Telefon: 94 273 85 15 
 
Annotasiya: Maqolada parametrli kvadirat tenglamalar va parametrli tenglamalarni yechish 
usullari o’rganilgan.Maqsad o’quvchilarda parametrli tenglamalarni yecha olish ko’nikmalarini 
shakillantirish. 
Tayanch so’zlar: parameter, kvadrat tenglama, tenglama, ildiz, tengsizlik, diskirminant. 
ABUT PARAMETRIC QUADRATIC AND METKODS OF SOLVING EQUATIONS 
Ergashev Shavkatali Abduqaxxorovich 
School №19 Uchkurgan district, Namangan region. 
Annotation: The article explores parametric quadratic equations and methods for solving 
parametric equations. 
Key words: Parameter, quadratic, equation, equation, root, inequality. 
Parametr grekcha so’z bo’lib, “qaydlangan qiymat” ma’noni bildiradi, tenglamada esa 
yordamchi o’zgaruvchi sifatida tushiniladi.Parametrli tenglamalar umumiy o’rta ta’lim 
maktablari, akademik litsey, kasb-hunar kollej adabiyotlarida hamda oliy o’quv yurtiga kirish 
testlarida juda ko’p uchraydi. 
Ushbu maqolada paramtrli kvadirat tenlamalarni yechish qoidalari haqida bayon qilinadi. 
Parametrli tenglamalarni yechish uchun o’quvchilar kvadrat tenglama va uning yechimlari, 
kvadrat funksiya va uning grafigi, tengsizlik, tengsizliklat sistemasini yechimlarini toppish 
usullarini yaxshi o’zlashtirgan bo’lishlari kerak 
Kvadrat tenglama deb ax
2
+bx+c=0 ko’rinishdagi tenglamaga aytiladi, bunda x haqiqiy 
o’zgaruvchi a,b,c haqiqiy sonlar yoki parametrga bog’liq ifodalar. 
a=1 bo’lganda tenglamani x
2
+px+q=0 ko’rinishga keltirish mumkin. Bunda p=


va q=


bo’lib, bu tenglama uchun x
1
+x
2
=-p, x
1
·x
2
=q tengliklar o’rinli bo’ladi. (Viyet 
teoremasi) 
ax
2
+bx+c=0 kvadrat tenglama ildizi 
𝑥

=
−𝑏 − √𝐷
2𝑎
𝑥

=
−𝑏 + √𝐷
2𝑎
Formula bilan topiladi, D=b
2
-4ac tenglamaning diskriminanti deyiladi. 
1-misol. a ning qanday qiymatlarida (a
2
-3a+2)x
2
-(a
2
-5a+4)x+a-a
2
=0 tenglama ikkitadan 
ortiq ildizga ega bo’ladi. 
Yechish:Tenglama ikkitadan ortiq ildizga ega bo’lishi uchun 

𝑎

− 3𝑎 + 2 = 0
𝑎

− 5𝑎 + 4 = 0
𝑎 − 𝑎

= 0
bo’lish kerak, bu sistemani yechamiz 

𝑎

− 3𝑎 + 2 = 0
𝑎

− 5𝑎 + 4 = 0
𝑎 − 𝑎

= 0
⟹ �
(𝑎 − 1)(𝑎 − 2) = 0
(𝑎 − 1)(𝑎 − 4) = 0
𝑎(𝑎 − 1) = 0
⟹ �
𝑎 = 1, 𝑎 = 2
𝑎 = 1, 𝑎 = 4
𝑎 = 1, 𝑎 = 0

Download 4.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling