Matematika fani

3-masala. Ikki sonning yig`indisi 410 ga teng, katta sonni kichik
songa bo`lganda 7 tadan tegib, 10 ta ortib qoladi. Shu sonlarni toping. 
4-masala. Ikki sonning bo`linmasi 3 ga va qoldig`i 10 ga teng. Agar
bo`linuvchi, bo`luvchi, bo`linma va qoldiqlar qo`shilsa 143 ga teng bo`ladi.
Bo`linuvchi va bo`luvchini toping. 
MMIBDO’: __________________ 

---

www.Infoedu.uz  
Sana:________________ 
20-Mavzu: Ikki sonni ularning ayirmasi va bo`linmasi (nisbati)
bo`yicha topish. 
Tayanch elementar masala: Otasining yoshi o`g`linikidan uch marta
katta . otasi 24 yoshda ekanida o`g`il tug`ilgan bo`lsa, xar birining yoshi
nechada bo`ladi? 
Agar otasi yoshining sonidan o`g`li yoshining sonini, ya`ni 1/3 qismini
ayirib tashlasak, otasining 2/3 yoshi qoladi, bu esa 24 yoshni tashkil qiladi.
Sonning bo`lagi bo`yicha sonning hammasini topamiz: 
2
24 :
36
3

yosh. 
1-masala. Aka bilan singilning pullari bor edi. Akasi singlisiga 24
so`m bersa, ularning pullari bir-birinikiga teng bo`ladi, agar singlisi akasiga
27 so`m bersa, akasidagi pul singlisinikiga qaraganda ikki marta ortiq
bo`ladi. Ularning xar birida qanchadan pul bo`lgan? 
Yechilishi: 1) Akasida singlisinikiga qaraganda 48 so`m ortiq 
2) Singlisi akasiga 27 so`m bersa, ayirma 54 so`mga ortgan bo`lib,
102 so`m (48 + 54) bo`lar edi; 
3) Shu vaqtda akasida singlisiga qaraganda ikki marta ortiq pul bo`lar
edi. Ayirmasi va nisbati bo`yicha singlisida qancha pul bo`lish kerakligini
aniqlaymiz:
102
102
2 1


so`m; 
4) Akasiga 27 so`mni bergandan keyin singlisida 102 so`m qolgan.
Demak, avval uning 129 so`m (102 + 27) puli bo`lgan ekan; 
5) Akasiniki 48 so`m ortiq bo`lgan. Demak, akasining 129 + 48 = 
177 so`m puli bo`lgan ekan. 
2-masala. Bir bola ikkinchisiga: « menga bir olmangni ber shunda
meniki senikidan ikki marta ko`p bo`ladi» degan. Ikkinchisi bunga javoban:
« yo`q, sen menga 1 olma ber shunda ikkimizniki baravar bo`ladi» degan.
Ularning har birida qanchadan olma bo`lgan? 

---