Matematika va miqdoriy usullar

p (faqat bitta yo‘nalish) =
= p (“Yaqin Sharq” va “Evropa” emas yoki “Yaqin Sharq” emas va “Evropa”). 
Qoidaga ko‘ra, hodisalar kombinatsiyasida "va" birikmasi mavjud bo‘lganda, ehtimollik 
qiymatlari ko‘paytirilib (ular bir -biridan mustaqil deb faraz qilinadi), hodisalar birikmasida "yoki" 
birikmasi mavjud bo‘lganda, biz ehtimollik qiymatlarini qo‘shamiz (agar voqealar birgalikda 
bo‘lmasa). Shunday qilib, 
p (faqat bitta yo‘nalish) = 
= p(«Yaqin Sharq »)

p(«Yevropa» emas)+ p («Yaqin Sharq emas) 

p («Yevropa»)=
= 0.24 x 0.8 + 0.76 x 0.2 = 0.192 + 0.152 = 0.344 (ili 34,4%). 
Demak, buyurtmalarning uchdan biridan ko‘prog‘i ushbu mahsulotlarning faqat bittasini o‘z ichiga 
oladi. 
4-misol. «Turfirma yangi rahbar xodimlarni ishga qabul qilishda turli xil baholash 
usullaridan, jumladan matematik savodxonlik va nutq mantig‘i tekshirish testlaridan foydalanadi. 
O‘tgan tajribadan ma’lumki, nomzodlarning 60 foizi matematik savodxonlik, 80 foiz nomzodlar esa 
nutq mantig‘idan test topshirishadi. Bitta testdan o‘tish ikkinchi testdan o‘tish natijasiga ta’sir 
qilmaydi degan faraz asosida, tasodifiy tanlangan nomzodning turli natijalarga erishish ehtimolini 
topishimiz mumkin. Misol uchun, bunday nomzodning: a) ikkala testdan ham o‘tishi; b) faqat bitta 
testdan o‘tishi; yoki c) ikkala testdan ham o‘tmasligi hodisalari ehtimolini topaylik.
Bizga har-bir testga doir yutuq ehtimoli ma’lum:
p (Matematikani topshirdi) = 0.6, p (Logiku) = 0.8. 

---

39 
Shunday qilib:
p (Matematikadan o‘tmadi) = 0.4 va p (Logikadan o‘tmadi) = 0.2. 
a) Ikkala testdan o‘tadi. 
p (ikkala testdan o‘tishi) = p (Mat. o‘tdi va Logika o‘tdi) =
=(bir-biriga bog‘liq emas)= p (Mat. o‘tdi) x p (Logika o‘tdi) = 
= 0.6

0.8 = 0.48 (ili 48%). 
Demak, nomzodlarning 48% ikkala testdan o‘tish mumkin.