Матнли масалалар ва уларни ечиш усуллари

1. «Xarakat» ga doir masalalar
1. A punktdan V punktga karab 50 km/ soat tezlik bilan avtomobil yulga chikdi. 3 soat 45 minut utgandan keyin V punktdan A punktga karab 75 km/ soat tezlik bilan ikkinchi avtomobil yulga chikdi. A va V punktlar orasidagi masofa 450 km. Avtomobillar A punktdan kancha masofada uchrashadilar?
I. Analiz. SHartda.

a) Birinchi avtomomilning tezligi 50 km/soat;

b) Ikkinchi avtomobilning tezligi 75 km/ soat;
v)Ikkinchi avtomobil birinchi avtomobildan 3 soat 45 minut keyin yulga chikdi.
g) A va V punktlar orasidagi masofa 450 km.


450 km


A__________________________S__________________________V


Masala talati: AS masofani topish, S avtomobillar uchrashgan joy.
II. Masalaning sxematik yozilishi:
a) AS masofani S km orkali belgilaymiz
b) Birinchi avtomobilning xarakat vakti tezligi (Fizikadan ma’lumki tekis xarakatdagi vakti jism bosib utgan yulning tezlikka nisbatiga teng)
v) Ikkinchi avtomobilning xarakat vakti esa
III. Tenglama tuzish.
Masala shartiga kura ikkinchi avtomobil birinchi avtomobildan 3 soat 45 minut keyin yulga chikkan:

Vakt ulchovini soat orkali ifodalaymiz.
45 minut= soat
bulgani uchun (1) tenglamani kuyidagicha yozamiz:



IV.Tenglamani echish. Xosil bulagan.

:10

S=292,5

V. Masala echimini tekshiring.
Birinchi avtomrbil AS=292,5 km yulni bosib utdi. Ikkinchi avtomobil SV yulni bosib utdi. SV yul 75km/soat kilametrga teng.
Bu masmofa AV-AS ga teng bulishi kerak. AV-AS=450 km-292,5 km=157,5 km
VI.Javobi: Avtomobillar A punktdan 292,5 km masofada uchrashadi.
№2. Teploxod kulga 9 km va daryo okimi buylab 20 km masofani 1 soatda utdi. Agar daryo okimining tezligi 3 km/ soat bulsa, teploxodning kuldagi tezligi nimaga teng.