Mavzu № Bolalar psixologiyasi: nazariya va amaliyot. Bolalar psixologiyasi fanining metodlari Reja

А 
Б 
В 
Д 
Б 
Е 
Г 
В 
А 

---

chiziq kvadratning shu diagonal chizig’iga to’g’ri kelgan kataklari ustidan o’tadi. 1 
– matritsadan o’zaro tanlanishga ega bo’lgan istagan bir o’quvchini tanlab olinadi. 
Uning tartib nomerini va familiyasini matritsaning 1 – qatoriga o’tkaziladi. Xuddi 
ana shu nomerni yuqoridagi 1 – katakka qo’yiladi. So’ngra 1 – matritsadan 1 – 
qatorga yozilgan shaxs bilan o’zaro tanlanishda bo’lgan shaxslarni tanlab olinadi. 
Uning tartib nomeri va familiyasi 2 – qatorga yoziladi. Xuddi na shu nomerni 
yuqoridan 2 – ustunga yoziladi. Matritsaning shunga muvofiq keladigan kataklariga 
“+” belgisi yozib qo’yiladi. Matritsaning 1 – qatoridagi o’quvchi bilan o’zaro 
tanlanishda bo’lgan guruhning navbatdagi a’zosini uning 1 – matritsadagi nomerini 
saqlagan holda 3 – qatorga yoziladi. SHu nomerni 3 – ustunning yuqori qismiga ham 
qo’yiladi. Tegishli katakka “+” belgisi qo’yiladi. SHu tariqa 1 – matritsadan tanlab 
olinadigan familiyalarni navbatdagi qatorga yoziladigan o’zaro tanlanishda bo’lgan 
birorta ham kishi qolmaguncha davom ettirish kerak. Boshqacha qilib aytganda, 
o’zaro tanlanishda bo’lgan kishilar doirasi yakunlanishi lozim. O’zaro bir-birini 
tanlamagan o’quvchilar matritsaning oxiriga yoziladi. Mikroguruh, ya’ni birlamchi 
guruh 2 -5 kishidan iborat bo’lishi mumkin. 
SHunday qilib, sotsiometriya metodi ob’ektiv va aniq ma’lumotlar, ya’ni 
shaxsning guruh yoki jamoadagi real holatini aks ettiruvchi ma’lumotlar olishga 
imkon beradi hamda amaliy maqsadlarda foydalanilishi mumkin. 
Sotsiometrik matritsa 
 
Natijalarga qarab, guruh a’zolarining qaysi biri eng ko’p tanlanganligini bilish 
mumkin. Eng ko’p tanlash olgan – lider hisoblanadi. 
Sotsiometrik tadqiqotdan olingan natijalar (matritsa va sotsiogramma 
shaklidagi) sotsiometrik indekslar bilan to’ldiriladi. Bu indekslar guruhni miqdor 
jihatidan harakterlab beradi. SHulardan biri – guruhiy jipslik indeksi. 
№ 
Ismi – sharif
(sinaluvchilar) 
Abdullae
va
Voxidova
Da
mi
nova
Z
akir
o
va
Ikr
o
mov
Is
lom
ova
Qili
nga
n 
tanla
shlar
1. 
Abdullaeva 
X 
3 1 
2 
2. 
Vohidova 
1 
X 
2 
3. 
Daminova
3 X 
1 
4. 
Zokirova
1 3 
X 
5. 
Ikromov
X 
6. 
Islomova
X 
Tanlashlar soni 
1 
3 3 
0 
2 
0 

---