Mavzu: “ soliqlar va majburiy to’lovlar hisobi ” Maqsad

Boshqa majburiy to’lovlar deganda nima tushuniladi? 
Boshqa majburiy to’lovlar deganda davlat maqsadli jamg’armalariga majburiy 
pul to’lovlari, bojxona to’lovlari, shuningdek vakolatli organlar hamda mansabdor 
shaxslar tomonidan yuridik axamiyatga molik harakatlarni to’lovchilarga nisbatan 
amalga oshirish uchun, shu jumladan muayyan huquqlarni yoki lisenziyalar va boshqa 
ruxsat beruvchi xujjatlarni berish uchun to’lanishi lozim bo’lgan yig’imlar, davlat boji 
tushuniladi. 
1.2. Soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarning turlari va elementlari 
Soliqlar va jamg’armalarning barcha turlari davlat foydasiga yuridik va jismoniy 
shaxslardan majburiy undiriladigan to’lovlardir. 5 ularning turlariga o’tishdan oldin 
yuridik va jismoniy shaxslar tushunchasiga tuxtaldin. 
Yuridik shaxs deganda quyidagi lar tushuniladi: 
1. O’zbekiston Respublikasining qonun xujjatlariga muvofik tashkil etilgan, o’z 
mulkiga egabo’lgan hamda o’z majburiyatlari yuzasidan mol-mulki bilan javob 
beradigan, mustaqil balansga esa bo’lgan, o’z nomidan mulkiy va shaxsiy 
nomulkiy xuquqlarga ega, majmuriyatlarini bajaraoladigan, sudda davogar va 
javobgar bo’la oladigan, xo’jalik yurituvchi subyekt; 
2. Chet davlatning Qonun Xujjatlariga muvofiq tashkil etilgan hamda Qishloq 
Respublikasida fuqarolik xuquq layoqatiga ega bo’lgan xorijiy yoki xalqaro tashkilot. 

---

Jismoniy shaxs deganda O’zbekiston Respublikasi fuqarolari, chet davlat fuqarolari, 
shuning dek fuqaroligi bo’lmagan shaxslar tushuniladi. 
Soliq va majburiy to’lovlarning turlari. Bular Soliq kodeksining 23-moddasida aks 
ettirilgan. Shu moddaga ko’ra soliqlar quyidagi turlari bo’linadi. 
1. yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i; 
2. jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i; 
3. ko’shilgan qiymat solig’i; 
4. aksiz solig’i; 
5. yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun Soliqlar va maxsus to’lovlar; 
6. suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq; 
7. mol-mulk solig’i; 
8. yer solig’i; 
9. obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i; 
10. jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, dizel yokilgisi va gaz 
ishlatganlik uchun olinadigan soliq. 
Boshqa majburiy to’lovlar ham 23-moddada qayd qilingan. Bularga quyidagilar 
kiradi: 
1. Ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar: 
• 
yagona ijtimoiy to’lov; 
• 
larning byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga sug’urta badallari; 
• 
byudjet tashqari Pensiya jamg’armasiga majburiy ajratmalar; 
2. Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy to’lovlar; 
• 
Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy ajratmalar; 
• 
Respublika yo’l jamg’armasiga yig’imlar; 
3. Davlat boji; 
4. Bojxona to’lovlari; 
5. Ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi xizmatlarni 
ko’rsatish huquqi uchun yig’im. 
Kodeksda belgilangan xollardan va tartibda Soliq solishning soddalashtirilgan 
tartibida to’lanadigan quyidagi soliqlar ko’llanilishi mumkin: 

---

• 
yagona Soliq to’lovi; 
• 
yagona yer solig’i; 
• 
tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha kat’iy belgilangan 
Soliq. Davlat umummilliy dasturlarini amalga oshirish davrida tegishli 
jamg’armalar tashkil etilishi mumkin bo’lib, ularga qonun xujjatlarida 
nazarda tutilgan tartibda majburiy to’lovlar belgilanadi.