Mavzu : surxandaryo iqtisodiy geografik rayoni

tumanlar:
1	Angor	5,0	1,7	6,0	3,2	4,0	4,6	2,7	5,8		0,1
2	Bandixon	0,2	0,5	2,8	3,6	3,2	0,6	1,3	-		-
3	Boysun	1,7	3,8	4,3	16,4	7,8	4,3	2,7	-		1,1
4	Denov	14,2	29,9	14,3	6,4	9,9	24,3	20,4	8,4		1,1
5	Jarqo’rg’on	20,3	2,6	9,2	8,0	7,1	6,3	5,2	10,1		4,4
6	Muzrabot	6,1	3,2	6,3	3,5	3,5	3,8	3,3	8,8		0,7
7	Oltinsoy	0,9	1,4	6,6	5,5	4,6	4,2	2,5	0,03		1,5
8	Sariosiyo	5,7	4,0	6,0	17,4	13,1	4,8	5,5	9,2		22,5
9	Termiz	1,4	3,2	4,7	5,6	4,6	1,8	3,2	15,7		27,6
10	Uzun	3,1	2,6	8,4	3,7	5,7	4,6	6,0	3,3		-
11	SHerobod	9,2	7,1	8,0	4,2	5,7	4,5	3,3	13,4		0,1
12	SHo’rchi	12,2	23,9	6,4	3,6	3,8	7,0	4,8	6,9		0,1
13	Qiziriq	5,2	1,1	7,0	3,9	3,3	4,4	2,2	6,3		2,8
14	Qumqo’rg’on	6,0	2,8	9,9	7,4	5,0	5,2	4,4	5,6		2,0
	Viloyat	100	100	100	100	100	100	100	100		100

(17,1 mlrd.so’m), “Surxonoziqovqatsanoati” XJniki 13,0 foizga
(24,8 mlrd.so’m), “Denov vinoa-aroq” XJniki 6,6 foizga (12,6 mlrd.so’m), “Agroxizmat SHindong” qo’shma korxonasiniki 3,3 foizga (6,2 mlrd.so’m)
to’g’ri kelgan bir paytda, “Xo’jaikon tuz” H.J. (1,5 %), “Surxonpaxtasanoat” XAB tizimi bo’yicha (0,03 %) bo’lsa, “Surxonteks” (0,0 %) qo’shma korxonalarida umuman iste’mol tovarlari ishlab chiqarilmagan.


X U L O S A
Ushbu Kurs ishida O’zbekiston Respublikasining iqtisodiy jihatdan nisbatan past darajada rivojlangan mintaqalaridan biri – Surxondaryo viloyatida sanoat tarmoqlarini rivojlanish masalalari o’rganib chiqiladi. Ishni yozish natijasida quyidagi xulosalarga kelish mumkin:
● Sanoat moddiy ishlab chiqarishning muhim tarmog’i sifatida mintaqalar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida katta ahamiyatga ega. Chunki, mazkur tarmoqda rivojlanish holatiga ega bo’lmay turib, iqtisodi rivojlangan davlatlar qatoriga chiqish mumkin emas.
● Sanoat tarmoqlari rivojlanishida bir qator omillar ta’sir ko’rsatadi. Har qanday mintaqada sanoatni rivojlantirish uchun u yerdagi omil imkoniyatlari tahlil etilib, u asosda tarmoqlarni hududiy joylashuvini tashkil etish zarur.
●Mintaqada sanoatni rivojlantirish uchun katta imkoniyatlar mavjud bo’lsada, o’tgan tarixiy davrlar davomida uning iqtisodiy jihatdan rivojlanishida deyarli ahamiyatga ega bo’lmagan. Bunga Surxondaryo viloyatining iqtisodiy va geosiyosiy o’rni xususiyatlari sababchi bo’lgan.
● Surxondaryo sanoatining hududiy rivojlanishida tafovvutlar mavjud bo’lib, tumanlar orasida Denov, Jarqo’rg’on, SHo’rchi kabi nisbatan rivojlangan tumanlar o’z salmog’iga ko’ra ajralib turadi. Toshg’uzor-Boysun-Qumqo’rg’on temir yo’li faoliyati orqali kelajakda Boysun, Qumqo’rg’on tumanlarida ham sanoatni rivojlantirish imkoniyatlari kengaydi.
● Viloyatning siyosiy geografik o’rni yaqin yillargacha mavjud tabiiy resurslardan to’liq foydalanish imkonini bermagan. Hozirda mineral, iqlimiy, suv, yer, biologik hamda rekreatsiya resurslaridan samarali foydalanish asosida viloyat iqtisodiyotini rivojlantirish mumkin. Mineral resurslar bilan ancha yaxshi ta’minlangan bu o’lkada og’ir sanoat tarmoqlarini rivojlantirish imkoniyatlari katta.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI
1. Karimov I.A. Bunyodkor xalqimiz azmu shijoatining amaldagi ifodasi. Toshguzar – Boysun – Qumqo’rg’on temir yo’lining ishga tushirilishiga bag’ishlangan tantanali marosimdagi nutqi // Xalq so’zi, 2007.25 avg.
2. Karimov I.A. Asosiy vazifamiz – vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirish. – T.: O’zbekiston, 2010.
3. Asanov G., Nabixonov M., Safarov I. O’zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy jo’g’rofiyasi.- T.: O’qituvchi, 1994.-209 b.
4. Ahmedov E.A., Saydaminova Z.A. O’zbekiston Respublikasi qisqacha ma’lumotnoma. – T.: O’zbekiston, 2006.
5. Baratov P. O’zbekiston tabiiy geografiyasi.- T.:O’qituvchi, 1996.
6. Boltaev B. Surxondaryo viloyati foydali qazilma resurslaridan foydalanish geografiyasi // Respublika ilmiy-amaliy konferentsiyasi materiallari. – Termiz, 2006. b. 140-141b.
6. Ziyomuhammedov B. Ta’lim texnologiyalari. – T.,2012.
7. Ro’ziev A. Surxondaryo viloyati. – T.: Jayxun,1996. – 119 b.
8. Ro’ziev A., Abirqulov Q. O’zbekiston iqtisodiy geografiyasi. – T.: SHarq, 2001. – 11-44 b.
9. Safarova N.I. Surxondaryoda sanoat rivojlantirilishiga imkoniyat bormi? // O’zbekiston iqtisodiy axborotnomasi №6. – T., 2019. b. 30
10. Safarova N.I. Surxondaryo viloyati ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishidagi hududiy tafovutlar // O’zb. GJ axboroti. 32-jild. – t., 2018. b. 82-85.
11. Soliev A., Abdunazarov H. Yengil va oziq-ovqat sanoatining mintaqaviy muammolari (Surxondaryo viloyati misolida). – T.: Fan, 2007. – 130 b.
12. Soliev A., Mahamadaliev. Iqtisodiy geografiya asoslari. – T.: O’zbekiston, 1996. – 69 b.
13. Soliev A., Nazarov M., Qurbonov SH. O’zbekiston hududlari ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi. – T. : Mumtozso’z, 2010.
14. Surxondaryo tarixidan lavhalar. – T., 1991.

1 Каримов И.А. «Бунёдкор халқимиз азму-шижоатининг амалдаги ифодаси» Тошгузар – Бойсун - Қумқўрғон темир йўлининг ишга туширилишига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи// Халқ сўзи№167, 2007 й., 25 август.

2 Халқ сўзи, 26.03.08.