Mavzu № Xalq tabobati an’anaviy va noan’anaviy usullari

Zuluk qo‘yishning qanday foydasi bor? 
Girudoterapiya muolajasi turli xil kasalliklarda tibbiyot zuluklarining ishlatilishi bilan 
izohlanadi. Zuluk muolajaga qaratilgan kasallikka koʻra tananing kerakli sohasiga qoʻyiladi. 
Dastlab bilinar-bilinmas achishish seziladi. Bu paytda zulukdan girudin moddasi ajralib 
chiqib, qonga tushadi. Ushbu modda qonni suyultiradi, tozalaydi. Muolaja jarayonida 
tananing kasallangan qismida qon aylanishi yaxshilanadi. 
Dunyoning koʻpgina mamlakatlarida, xususan, yurtimizda ham gigiyena talablariga 
javob bermagan sharoitda bemorlar koʻrigini tashkil etayotganlar bor. Bunday hollarda 
bemorlar shifo topish oʻrniga, qoʻshimcha xastaliklarni orttirib olishlari mumkin. Biror 
davolash maskaniga murojaat qilishdan avval, albatta, uning davlat roʻyxatidan oʻtganligi va 
faoliyat yuritish uchun lizensiyasi bor–yoʻqligini aniqlab oling. 
Balchiq bilan davolash yoki peloterapiya - torfli, sulfidli, sapropel va boshqa turdagi 
balchiqlar (peloidlar)ni davo maqsadida ishlatish. Torfli balchiq asosan chirigan organik 
moddalar va oʻsimlik qoldiqlaridan iborat. Sulfidli balchiq - anchagina miqdorda sulfidlar, 
xususan temir sulfid saqlagan shoʻr suv havzalarining organik mineral balchiq qatlamlaridir. 
Sapropellar esa chuchuk suvli havzalarda hosil boʻladigan oz-moz mineral moddalar 
aralashgan organik tarkibli balchiq qatlamidan iborat boʻladi. Istalgan shifobaxsh balchiq 
issiqni uzoq vaqt saqlab turadi va asta-sekin uni badanga beradi. Bunda issiqlik olishdan 
tashqari, terining kimyoviy taʼsirlanishi va teri orqali organizmga bevosita kiradigan 
balchikdagi vodorod sulfid, ammiak va gazsimon moddalar taʼsiri ham muhim ahamiyatga 
ega. Shifobaxsh balchiq terining nerv oxirlariga, oliy nerv markazlari orqali nerv sistemasi 
faoliyatiga, qon aylanishiga, ichki sekresiya bezlariga, moddalar almashinuviga reflektor 
taʼsir koʻrsatadi. Balchiq bilan davolash tananing zararlangan sohasida yoki aʼzoda qon 
aylanishining kuchayishiga, yalligʻlanish oʻchoqlarining soʻrilib ketishiga, moddalar 
almashinuvining yaxshilanishiga, tiklanish jarayonlarining tezlashuviga, ichki sekreksiya 
bezlari faoliyatining barqarorlashuviga imkon beradi. Balchiq bilan davolashda asosan 
applikatsiya usuli - bemor badaniga (umumiy applikatsiya), boshi va yurak sohasidan 
tashqari, tanasining ayrim qismi yoki sohasiga (mahalliy applikatsiya) shifobaxsh balchiq 
qoʻyiladi, oradan maʼlum vaqt (10-15 min.) oʻtgach, iliq suvda yuvinib, bir oz dam olinadi. 
Ayrim kasalliklarda, mas, ginekologik kasalliklarda balchiqli tamponlar qinga, erkaklarda 
urologik kasalliklarda toʻgʻri ichakka kiritiladi. 

---

Balchiq bilan davolash surunkali kasalliklarda, suyak, muskul va boʻgʻim shikastlarida, 
periferik nerv sistemasi kasalliklarida, ayol va erkaklar jinsiy aʼzolari yalligʻlanganda, qorin 
boʻshligʻidagi ayrim kasalliklar va yalligʻlanish asoratlarini tugatishda qoʻllaniladi. 
Balchiq bilan davolash butun organizmga taʼsir qiladigan kuchli vosita boʻlib, undan 
shifokor koʻrsatmasi va nazorati ostida foydalanish lozim. Balchiq muolajalari qabul qilishda 
belgilangan qoidalarga qatʼiy rioya qilish zarur.