Mavzu: 1 Velosport sport turining tarixi. Velosipedni ishlab chiqish va takomillashtirish tarixi

Muntazamlik va ketma-ketlik. Velosipedni boshqarish texnikasini o‘rganish aniq 
tartib asosida amalga oshiriladi. Texnik elementlar oddiydan murakkabga, aniqdan 
noaniqqa, yengildan qiyinroqqa kabi pedagogik qonun-qoidani hisobga olgan holda 
ketma-ket o‘zlashti- rish tartibida joylashadilar. Mantiqiy maqsadga muvofiqlik 
tartibini b u z ish n a fa q a t o ‘qu v m a te ria llarin i o ‘zlash tirish n i qiy in lash 
tirad i, balki yana sportchilami jarohat olishiga olib kelishi mumkin, chun- ki 
mashg‘ulotlar murakkab sharoitlarda o‘tkaziladi. Misol uchun, velosi-pedchi turli 
qoplamali yoilarda velosipedni boshqarishni bir q o i b ilan, hattoki q o i s i z b o sh q 
arish n i o ‘rg an g an d a n s o ‘ng g in a bir q o i b ilan rulni u sh lag an hold a 
flyajkani u s h la g ic h d a n c h iq azib olish- ni o ‘rgatish m um kin. Start olish te x n 
ik asin i o ‘rg atish g a es a sportchi tekislikda pedalda tik turgan holda hamda zo‘r 
berish vaqtida velosiped boshqarishni o‘rgangandan so‘ng boshlanadi. 
20 
Tushunarlilik. Bu uslub dars berishda katta ahamiyatga ega. U tayyorgarligi va kuchi 
jihatidan taxminan teng bo‘lgan guruhni tan- lashda katta e’tiborni talab etadi. Aks 
holda o‘rganilayotgan material bir xil talabalar uchun oson, bir xillari uchun 
murakkab bo‘ladi. 0 ‘rg a tis h d a tu sh u n a rlilik fa q atg in a te x n ik ta y y o rg a 
rlik d a n em as, balki j i smoniy va psixologik holatga ham bog‘ liqdir. Odatda, 
texnikaning alohida usullari darsning boshida, sportchi hali kuchga to‘laligida va b 
erilayotgan m avzuni t o i i q o ‘zlashtira oladigan, o ‘rgatilayotgan usulni 
qiynalmasdan bajara oladigan vaqtda o‘rganiladi. 
M u s t a h k a m lik . T ex n ik an i o ‘rganish v a ta k o m illa sh tirish j arayonida 
murabbiy talaba tomonidan о ‘rganilayotgan mavzu qancha- lik puxta 

---

o‘zlashtirilayotganligini nazorat etishi zarur. Texnikaning m a ’lum b ir harakatini 
tinch, oson m uh itd a bajarilishini qiyin y o ‘lda yoki noqulay ob-havo sharoitlarida 
bajarilishi bilan navbatlamoq kerak. 
Puxta ko‘nikmalar faqatgina unga sezilarli tashqi ta’sir o ‘tk a z ilm a g a n v a q td a 
hosil qilinadi. M a ’lum ki, ch arc h a sh t a ’sirid a pedal aylantirish texnikasi tajribasi 
kam poygachilarda tezroq buzila- di - ularda hali mustahkam, puxta ko‘nikma hosil 
bo‘lmagan. Shu- ning uchun ko‘nikmalami kurashning turli sharoitida: tezlashtirish 
uchun bosh!ang‘ich holat doim almashib, oldin o‘rganilgan sharoit- dan larqlanadigan 
sharoitlarda mustahkamlash juda muhimdir. 
Texnik ko'nikmalarning mustahkamliligi va turg‘unligi - velo- sipedchining mahorati 
bo‘lib, uning yaxshi tayyorgarligiga dalolatdir.