Yuqorida aytib o`tilganidan ekvivalent qarshilikni qabul qilayotgan quvvati, boshlang`ich sxemada barcha qarshiliklar qabul qilayotgan quvvatlar yig`indisiga teng bo`ladi, chunki alohida parallel va alohida ketma-ket ulangan, bu esa aralash ulash uchun ham o`rinlidir. - Yuqorida aytib o`tilganidan ekvivalent qarshilikni qabul qilayotgan quvvati, boshlang`ich sxemada barcha qarshiliklar qabul qilayotgan quvvatlar yig`indisiga teng bo`ladi, chunki alohida parallel va alohida ketma-ket ulangan, bu esa aralash ulash uchun ham o`rinlidir.
- Elektr zanjirini ekvivalent almashtirish aralash ulanganda, boshlang`ich sxemaga nisbatan tok kattaliklarini va kuchlanishlarni o`zgartirmaydi.
- Qarshiliklar uchburchagini ekvivalent yulduzga
- va teskari almashtirish.
- a) "Uchburchak" va "yulduz" shaklidagi ulanishlar. Elektr zanjirida parallel yoki ketma-ket ulashga o`xshaydigan passiv elementlarning ulanishlari ko`p uchraydi. Bunday keng tarqalgan ulanishlar avtomatikada va ulchash texnikalarida ko`prik sxemalar hisoblanadi.
- 23 -rasm 24 -rasm 25 –rasm
- 23- rasmdagi sxemada "uchburchak" ulanishlar (R1 , R5 , R4 yoki R2 , R3 , R5 ) va "yulduz" (R1 , R2 , R5 yoki R3 , R4 , R5 ) ulanishlarga ajratish mumkin. Bular alohida 24 - va 25-rasmlarda ko`rsatilgan.
- Ko`pgina hollarda amalda qarshiliklar uchburchagini (24 -rasm) ekvivalent yulduzga (25-rasm) almashtirish maqsadga muvofiqdir yoki teskari, ya'ni uch qirrali yulduzni qarshiliklar uchburchagiga almashtirish ancha qulaylik tug`diradi
Bu sxemalarning ekvivalentligi shundan iboratki, bir xil kuchlanishlarda 1-,2- va 3- qismlardan o`tadigan toklar bir xil bo`ladi. Bu shuni bildiradiki, shu zanjirlarda quvvatlar bir xil, qolgan qismlarning kuchlanishlari va toklari o`zgarmaydi. - Bu sxemalarning ekvivalentligi shundan iboratki, bir xil kuchlanishlarda 1-,2- va 3- qismlardan o`tadigan toklar bir xil bo`ladi. Bu shuni bildiradiki, shu zanjirlarda quvvatlar bir xil, qolgan qismlarning kuchlanishlari va toklari o`zgarmaydi.
- b) Qarshiliklar uchburchak sxemasini ekvivalent yulduz sxemaga almashtirish. Kirxgof qonunlaridan foydalanib, qarshiliklar uchburchagini ekvivalent yulduzga almashtirish hisobiy ifodasini aniqlaymiz.
- Uchburchak sxemada 1-3 tugunlarga kelayotgan I1 – I3 toklar orqali U12 kuchlanishni ifodalaymiz.
- Kirxgofning ikkinchi qonuniga asosan qarshiliklar uchburchagi konturidagi kuchlanishlar yig`indisi nolga teng (chunki bu yerda EYUK yo`q):
- R12 I12 + R23 I23 + R31 I31 = 0
- Kirxgofning birinchi qonuniga asosan 1-tugun uchun tanlangan teskari musbat yo`nalishi uchun
- I31 = - I1 + I12
- 2- tugun uchun I23 = I12 + I2
Do'stlaringiz bilan baham: |
