Mavzu: asosiy va aylanma kapital yo’lchiboyev johongir

3. Aylanma mablag’larni mye’yorlashtirish Aylanma kapitalni Rejalashtirish va undan foydalanishni tashkil qilish uchun unga nisbatan bо‘lgan yehtiyojni aniqlash mye-todlari va Rejalashtirish tizimini ishlab chiqmoq lozim. Moddiy resurslar va ular zaxiralarining harakatini boshqarish tizimini avtomatlashtirish xususida о‘ylamoq, aylanma kapital va uni shakllantirish manbalari bilan tо‘g’ri manyovr qilish, matyerial-larning sarflanishi va ularning saqlanishi ustidan nazoratni ta’minlash kerak. Yuqoridagilarni amalga oshirish maqsadlariga xizmat qilish uchun aylanma mablag’lar quyidagi ikki guruhga bо‘linadi: Mye’yorlashtiriladigan aylanma mablag’lar; Mye’yorlashtirilmaydigan aylanma mablag’lar.

Mye’yorlashtiriladigan aylanma mablag’larga aylanma ishlab chiqarish fondlari va realizasiya qilinmagan tayyor mahsulot zaxiralari kiradi. Mye’yorlashtirilmaydigan aylanma mablag’lar yesa ombordagi tayyor mahsulot zaxiralaridan tashqari muomala fondlarining barcha yelementlarini qamrab oladi. Aylanma kapi-talning о‘lchamini optimallashtirish uchun moddiy aylanma mablag’-larning Rejalashtirilishi amalga oshiriladi. Moddiy aylanma mablag’larni Rejalashtirishning asosini normativ myetodi tashkil yetadi. Unga kо‘ra aylanma mablag’larning normativi belgilanadi, transport, sug’urta, tayyorgarlik, texnologik, joriy zaxiralarni ham qо‘shgan holda zaxiralar normalashti-riladi, moddiy resurslarning barcha kо‘rinishlari, tugallanmagan ishlab chiqarish, ombordagi tayyor mahsulotga nisbatan xarajatlar mye’yori о‘rnatiladi.

Aylanma mablag’larni mye’yorlashtirish jarayoni bir nyecha bosqichlardan iborat. Dastlab, aylanma mablag’larning har bir yelementi bо‘yicha ishlab chiqarish zaxiralarining mye’yori ishlab chiqiladi. Ishlab chiqarish zaxiralarining mye’yori ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlovchi ularning ilmiy asos-langan Rejali hajmidan iborat bо‘lib, u yeng avvalo, quyida-gilarni о‘z ichiga oluvchi XYUS ish sharoitiga bog’liq: ishlab chiqarish siklining uzoq-yaqinligi; ishlab chiqarishga matyeriallarni kiritish davri; mol yetkazib beruvchilarning uzoqligi; mol yetkazib berish partiyalarining komplyeksligi yoki hajmi; matyeriallar sifati; hisob-kitoblar tizimi; va boshqalar.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT