Mavzu: azot va uning birikmalari

MUNDARIJA KIRISH ASOSIY QISM Azot guruhchasi elementlarining umumiy tavsifi Azotning ochilish tarixi Azotning tabiatda uchrashi Azotning davriy sistemadagi o’rni Azot elementining olinishi Azotning element sifatida ishlatilishi Azotning xossalari Azotning vodorodli birikmalari. Ammiak Azotning kislorodli birikmalari Azоt kislоtalari va ularning tuzlari Azotli o`g`itlar XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Mavzuning dolzarbligi. Azot – gaz bo‘lib, uning molekulasi ikki atomli bo‘ladi. Yer sayyorasi atmosferasining asosiy qismi azotdan iborat: uning butun atmosferadagi ulushi 4/5 qismni tashkil etadi. Sof holatda azot juda oz moddalar bilan birikadi va aksariyat tirik organizmlar uchun u kerak emas. Masalan biz o‘zimiz ham, har bir nafas olishimizda, katta miqdordagi azotni o‘pkalarimiga olib kiramiz va keyin uni qayta nafas chiqarish bilan chiqarib yuboramiz. Uning ma’lum bir qismi, qonda erib ketadi. Biroq u joyda ham azot bilan hech qanday narsa sodir bo‘lmaydi. Lekin azotni boshqa atomlar bilan birktirilsa, unda, barcha tirik mavjudot uchun juda zaruriy va muhim bo‘lgan birikmalar hosil bo‘ladi. O‘simlik va hayvonlar, aoztni boshqa moddalar bilan birikishga majbur qila olishmaydi; bunday xususiyatga faqatgina ayrim mikroorganizmlar – tuproqda yashovchi bakteriyalarning ma’lum turlarigina ega bo‘lishadi. Bunday bakteriaylarni azotni fiksatsiyalovchilardeyiladi, va hayotning boshqa barcha turlarining mavjud bo‘lishi, amalda ko‘p jihatdan aynan shunday bakteriyalarning tuproqda mavjud ekanligiga bog‘liq bo‘ladi. Shunday qilib azotni tuproqdan ajratib olish usullarini o'ylab topishni mavzuni dolzarbligi deb oldim.