Mavzu: Biznes g‘oyadan biznes modelga Reja

3. M.Jonson, K.Kristensen, X.Kagerman biznes modeli 
Biznes-modelni tanlash mexanizmini tushungan holda, kompaniya biznes-
modelinin asosiy elementlarini yoki bloklarini ham tushunib olishimiz talab etiladi. 
Ushbu maqsadlar uchun, Mark Jonson, KleyKristensen va Xenning Kagermann 
(Johnson et.al.,2008) tomonidan taklif qilingan biznes-model ta’rifidan 
foydalanamiz, chunki bu ta’rif bizning fikrimizcha, eng to’g’ri, aniq va tartibli 
tuzilishga asoslangan bo’lib hisoblanadi. Shu tariqa, biznes-model birgalikda 

---

iste’molchilarga qiymat yaratadigan va etkazib beradigan to’rtta o’zaro bog’liq 
element yoki sub-modellardan tashkil topadi:
1. 
iste’molchilarga taklif qilinayotgan qiymat (customer value 
preposition);
2. 
foyda formulasi (profit formula);
3. 
asosiy resurslar (key resources);
4. 
asosiy jarayonlar (key processes)
Iste’molchilarga taklif qilingan qiymat. Muvaffaqiyatli kompaniya - bu 
iste’molchilar xoxlayotgan kerakli qiymatni yaratish yo’lini topa olgan 
kompaniyadir. Iste’mol uchun qiymat qanchalik darajada muhim bo’lsa, uni 
qondirish uchun joriy taklif sifati shuncha past bo’ladi. Nisbatan mavjud 
alternativalar sharoitida iste’molchilar uchun siz taqdim etayotgan taklifingiz 
qanchalik yaxshi bo’lsa u holda sizning iste’molchilar uchun taklifingiz qiymati ham 
shunchalik yuqori bo’ladi.
Iste’molchilarga taklif qilingan qiymat uch asosiy tamoyilga asoslanadi: 
1. 
qiymat mahsulot, moddiy yoki nomoddiy ne’mat ko’rinishida 
aks etgan bo’lishi lozim
2. 
qiymat fokus-guruhdan farqli o’laroq, iqtisodiy ob’ekt 
tomonidan qabul qilinishi kerak;
3. 
qiymat kompaniya va iqtisodiy ob’ekt o’rtasidagi iqtisodiy bitim 
orqali amalga oshirilishi lozim.
Aynan iste’molchilarga taqdim etiladigan qiymat biznes-modelning muhim 
elementi hisoblanadi. U firmalarning tashqi iqtisodiy agentlarga yo’naltirilgan 
qiymat taklifini batafsil tushuntirib beradi.