Mavzu: bolalarga shafqatsiz munosabatda boʻlish, maishiy zoʻravonlik,xavf omillari. Bolalarga nisbatan zoʻravonlik

Jismoniy zoʻravonlik
Mutaxassislar va keng jamoatchilik oʻrtasida qanday xatti-harakatlar bolaga nisbatan jismoniy zoʻravonlikni aks ettirishi haqida kelishmovchiliklar mavjud^[30]. Jismoniy zoʻravonlik koʻpincha alohida emas, balki avtoritar nazorat, tashvish uygʻotuvchi xatti-harakatlar va ota-onalarning iliq munosabati yoʻqligi kabi xatti-harakatlar turkumining bir qismi sifatida sodir boʻladi. JSST jismoniy zoʻravonlikni quyidagicha taʼriflaydi:
Bolaga nisbatan qasddan jismoniy kuch ishlatish bu bolaning sog'lig'i, hayoti, rivojlanishi yoki qadr-qimmatiga zarar yetkazishga olib keladigan yoki buning yuqori ehtimoli bo'lgan jismoniy kuch ishlatish. Bunga urish, turtish, tepish, silkitish, tishlash, bo'g'ish, kuydirish, zaharlash, bo'g'ish kiradi. Uyda bolalarga nisbatan jismoniy zo'ravonlikning ko'plab holatlari jazolash obyekti bilan amalga oshiriladi.
Bolalarga nisbatan jismoniy zoʻravonlik va jismoniy jazolashning bir-biriga oʻxshash taʼriflari zoʻravonlik va jazo oʻrtasidagi nozik yoki mavjud boʻlmagan farqni taʼkidlaydi, ammo jismoniy zoʻravonlik holatlarining aksariyati „niyat, shakl va taʼsirga koʻra“ jismoniy jazodir. Masalan, 2006-yil holatiga koʻra, Paulo Sergio Pinheiro BMT Bosh kotibining bolalarga nisbatan zoʻravonlik haqidagi tadqiqotida shunday yozgan:
Jismoniy jazo bolalarni qo'l yoki biror ashyo, masalan, qamchi, tayoq, kamar, poyabzal, yog'och qoshiq va hokazo bilan urishni o'z ichiga oladi. Lekin u bolani tepish, silkitish, uloqtirish, tirnash, chimchilash, tishlash, sochlarini yoki quloqlarini tortish, bolani noqulay holatda qolishga majburlash, kuyish yoki nimanidir yutishga majburlashni (masalan, bolaning og'zini sovun bilan yuvish yoki achchiq ziravorlarni yutishga majburlash) ham o'z ichiga olishi mumkin^[34].
Bolalarga nisbatan zoʻravonlik toʻgʻrisidagi qonunlar mavjud boʻlgan aksariyat davlatlar bolaga qasddan jiddiy zarar yetkazish, shikastlash yoki uni oʻlim xavfi ostida qoldiradigan harakatlarni sodir etishni noqonuniy deb biladi^[35]. Koʻkarishlar, tirnalgan joylar, kuyishlar, singan suyaklar, yaralar, shuningdek, takroriy „baxtsiz hodisalar“ va jismoniy shikastlanishga olib kelishi mumkin boʻlgan qoʻpol davolash usullari jismoniy zoʻravonlik hisoblanishi mumkin^[36]. Davolashning turli bosqichlarida orttirilgan koʻplab jarohatlar yoki sinishlar zoʻravonlik haqida shubha tugʻdirishi mumkin.
Psixolog Alice Miller, bolalarga nisbatan zoʻravonlik haqidagi kitoblarida taʼkidlaganidek, haqorat qilish, kaltaklash, yuzga urish va hokazolarning barchasi zoʻravonlikning koʻrinishi deb hisoblaydi, chunki oqibatlari darhol koʻrinmasada, ular bolaning butunligi va qadr-qimmatiga putur yetkazadi^[37].
Bolalikdagi jismoniy zoʻravonlik kelajakda jismoniy va ruhiy qiyinchiliklarga olib kelishi mumkin, jumladan, takroriy qurbonlik, shaxsiyatning buzilishi, travmadan keyingi stress buzilishi (PTSD — post-traumatic stress disorder), dissotsiativ kasalliklar, depressiya, tashvish, oʻz joniga qasd qilish fikri, ovqatlanish buzilishi, giyohvand moddalarni isteʼmol qilish va agressivlik kabilar. Ulgʻayganda boshpanasiz qolish holatlari ham bolalikdagi jismoniy zoʻravonlik oqibatlaridan biri sanaladi