Mavzu: Boshqaruvning tashkiliy tuzilish shakllari mundarija : Boshqarishning asosiy tamoyillari va usullari boshqarish strukturalarining tashkiliy turlari Boshqarish strukturasini qayta tashkil qilish usullari

Mavzu: Boshqaruvning tashkiliy tuzilish shakllari

MUNDARIJA :

1.Boshqarishning asosiy tamoyillari va usullari 2
2.Boshqarish strukturalarining tashkiliy turlari 8
3.Boshqarish strukturasini qayta tashkil qilish usullari, shakllari va yo’llari 14
4.Boshqaruvning zamonaviy tuzilishi 16
Xulosa 18
ADABIYOTLAR RO‘YXATI: 20

1. Boshqarishning asosiy tamoyillari va usullari

Boshqaruv tamoyillari deganda, rahbarlik qilishning fundamental qoidalari tushuniladi. Ular iqtisodiy qonunlar harakati va boshqarish usullari bilan bog‘liq bo‘lgan voqeliklarning mohiyatini aks ettiradi. Boshqarish mexanizmini quyidagicha ta’riflash mumkin: qonunlar – tamoyillar – usullar – uslublar
Ushbu mexanizmning eng muhim elementi qonun hisoblanadi. Shu sababli u to‘g‘risida ikki og‘iz so‘z aytish kerak bo‘ladi. Qonun bu obyektiv borliqda turli hodisalar o‘rtasida kishi ongidan va ixtiyoridan tashqari, hamma mavjud bo‘lgan zaruriy bog‘lanish, munosabatdir. Masalan, ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyot qonunlari: talab va taklif qonuni, qiymat qonuni va boshqalar.
Qonun – bu davlat hokimiyati tomonidan qabul qilingan, hamma uchun shu jumladan, sanoat ishlab chiqarishida mehnat qilayotganlar uchun ham majburiy bo‘lgan ijtimoiy huquqiy me’yor va munosabatlarni belgilovchi rasmiy hujjat. Masalan, Konstitutsiya O‘zbekiston davlatining asosiy qonunidir.
Tamoyillarni boshqaruv fani nazariyasi va amaliyotning poydevori deyish mumkin. Ma’lumki, poydevor qancha mukammal va mustahkam bo‘lsa, boshqaruv apprati shunchalik qudratli bo‘ladi.
Boshqaruv tamoyillarining shakllanishi chuqur tarixiy ildizga ega. Xususan, O‘zbekistonda bu tamoyillar Amir Temur hukmronligi davrida shakllana va rivojlana boshlagan. O‘zining ixcham, tezkor boshqarish devoniga ega bo‘lgan Markaziy Osiyodagi O‘zbekistondek buyuk davlat: ilmiy, yakkaxonlik, iyerarxiya (bo‘ysinish tartibi), bilimdonlik, javobgarlik, demokratiya kabi tamoyillar asosida boshqarilgan. Mustaqillik davrida O‘zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy
istiqbolga erishishining asosiy tamoyillari O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining birinchi sessiyasida qayd etilgan (6-jadval):
1-jadval Bozor iqtisodiyotida O‘zbekistonda davlatni boshqarish tamoyillari¹

№	Tamoyillar	Izoh
11.	Demokratiya tamoyili	- insonning o‘z xohish-irodasini erkin bildirish hamda uni amalga oshirish; - barcha fuqarolarning teng huquqliligi; - davlat va jamiyat boshqaruvida qonun ustuvorligi; - davlat va nodavlat iqtisodiyotidan saylovchilar oldidagi javobgarligi va boshqalar.
2.	Iqtisodiy munosabatlarni demokratiyalash tamoyili	- monopollashgan iqtisodiyotdan erkin iqtisodi yotga; - sotsialistik musoboqadan erkin, sof raqobat-ga; - qat’iy belgilangan narxlardan erkin narxlarga; - davlatlashgan mulkdan xilma-xil mulkchilikka asoslangan iqtisodiyotga o‘tish.
3.	Yuksak ma’naviy tamoyil	- mustaqillik tafakkurini kengroq tushunish, - ya’ni: - O‘zbekiston davlatining istiqboli va istiqloli haqida qayg‘urish; - o‘zining va o‘z xalqining, vatanning qadru qimmati, or-nomusini anglab, uni himoya qilish; - Yuksak g‘oyalar, yangi kashfiyotlar, niyatlar og‘ushida mehnat qilib, iste’dodi va iqtidori, bor imkoniyatini, kerak bo‘lsa, jonini yurt istiqboli, eliga baxshida etishdir.
4.	Milliy xafsizlikni ta’minlash tamoyili	- O‘zbekistonning dunyo hamjamiyatiga kirish sur’atlarini tezlashtirish; - Turli xalqaro davlat va nodavlat tashkilotlari ishlarida faol ishtirok etishni ta’minlash.

O‘zbekistonning istiqlol yo‘li bozor munosabatlariga o‘tish yuzasidan olg‘a surgan besh tamoyiliga asoslanadi. Ularning mohiyati quyidagicha (2- jadval).

2-jadval Besh asosiy tamoyil²

№	Asosiy tamoyillar	Asosiy tamoyillarning mohiyati
1.	Iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi	Iqtisodiy islohotlar hech qachon siyosat ortida qolmasligi kerak, u birorta mafkuraga bo‘ysundirilishi kerak emas. Buning ma’nosi shuki, iqtisodiyot siyosatdan ustun turishi kerak. Ham ichki, ham tashqi iqtisodiy munosabatlarni mafkuradan holi qilish zarur.
2.	Davlat bosh islohotchi	Davlat asosiy islohotchi bo‘lishi lozim. U islohotlarning ustuvor yo‘nalishlarini belgilab berishi, o‘zgartirishlar siyosatini ishlab chiqishi va uni izchillik bilan o‘tkazish, jaholatparastlar va konservatorlar qarshiligini bartaraf etishi shart.