Mavzu: Dastlabki kimyoviy tushuncha va qonunlar. Kimyoviy formula, valentlik. Darsning maqsadi

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
kimyoviy ishlab chiqarish mahsulotlari va tabiat boyliklarini asrab-avaylashni bilish.
Milliy va umummadaniy kompetensiyalar:
badiiy va san’at asarlari bo‘lgan me’moriy obidalarni tiklashda kimyoviy birikmalardan foydalanilganligi haqida tushunchaga ega bo‘lish.
Dasrning turi: An`anaviy. Yangi materialni o’rganuvchi dars.
Darsning usuli: Tushuntirish. Savol- javob
Darsning jihozi: kimyo faniga oid rasmlar, slaydlar va o’quv darsligi.


Darsning tashkiliy qismi:
1. O`quvchilar bilan salomlashish. 2. Navbatchilikni o`tkazish va davomatni aniqlash.
3. Siyosiy daqiqa o`tkazish. 4. O`tilgan mavzuni so`rash baholash.


Yangi darsning bayoni.

«Galogenlar» mavzusi bo‘yicha tajribaviy masalalar yechish.

1. Xlorid kislota tarkibida vodorod hamda xlor ionlari mavjudligini

tajriba yo‘li bilan isbotlang. Zarur reaksiya tenglamalarini yozing.
2. Sizga berilgan quruq tuzni natriy xlorid ekanligini tajribalar yor
3. Sizga berilgan probirkadagi eritmaning natriy yodid ekanliginiisbotlang.
4. Tajriba yo‘li bilan to‘rt xil usulda rux xlorid tuzini oling.
5. Sizga berilgan quruq tuz namunasini bromid ekanligini isbotlang.
6. Sizga quruq tuz solingan ikkita probirka berilgan. Qaysi probirkada natriy xlorid, qaysi probirkada natriy karbonat borligini tajriba yo‘li bilan aniqlang.

“Galogenlar” mavzulari yuzasidan masala, mashq va testlar echish

Na’munaviy masala va mashqlar
1-misol: Osh tuzi va zarur moddalardan foydalanib, qanday qilib kalsiy xlorid hosil qilish mumkin? Tegishli reaksiya tenglamalarini yozing.
Yechish: Osh tuzidan HCl yoki Cl₂ olish:
HCl olish: NaCl + H2SO4 = NaHSO4 + HCl
Cl2Cl2 olish: 10NaCl + 2KMnO4 + 8H2SO4 K2
SO4 + 5Na2SO4 + + 2MnSO4 + 5Cl2 + 8H2O
2) HCl ga CaO yoki Ca(OH)2 ta’sir ettirib CaCl2 olish:
CaO + 2HCl = CaCl₂ + H₂O Ca(OH)2 + 2HCl = 2CaCl2 + 2H2O
3) Xlorga kalsiy ta’sir ettirib ham CaCl2 olish mumkin: Ca + Cl2 = CaCl2