Mavzu: Dastlabki kimyoviy tushuncha va qonunlar. Kimyoviy formula, valentlik. Darsning maqsadi

Kimyoviy tajribalar o‘tkazish va amaliyotda qo‘llash kompetensiyasi:
Kimyoviy moddalar, jihozlardan foydalana oladi;
Kommunikativ kompetensiya:
kimyoviy elementlar va ular birikmalarining nomini faqatgina ona tilida emas, balki xorijiy tillarda bilish. Inson hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan biogen elementlar haqida ma’lumotga ega bo‘lish.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:
kundalik turmushda foydalanadigan mineral o‘g‘itlar, biogen elementlar haqidagi ma’lumotlarni media vositalardan izlab topa olish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
kimyoviy moddalar haqidagi tushunchalar orqali bilimini oshirib borish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
kimyoviy ishlab chiqarish mahsulotlari va tabiat boyliklarini asrab-avaylashni bilish.
Milliy va umummadaniy kompetensiyalar:
badiiy va san’at asarlari bo‘lgan me’moriy obidalarni tiklashda kimyoviy birikmalardan foydalanilganligi haqida tushunchaga ega bo‘lish.
Dasrning turi: Noan`anaviy.
Darsning usuli: masalalar yechish.
Darsning jihozi: kimyo faniga oid rasmlar, slaydlar va o’quv darsligi.


Darsning tashkiliy qismi:

1. O`quvchilar bilan salomlashish. 2. Navbatchilikni o`tkazish va davomatni aniqlash.

3. Siyosiy daqiqa o`tkazish. 4. O`tilgan mavzuni so`rash baholash.
Yangi darsning bayoni.

1. Qutbsiz kovalent, qutbli kovalent va ion bog‘lanishli uchtadan moddalarning formulasini

yozing. Ularning molekulyar tuzilish va elektron formulasini ifodalang.
2. Elementning elektrmanfiyligi kimyoviy elementlar davriy jadvalidagi o‘rni bilan bog‘liqmi? 3. Kalsiy yodid molekulasi puxtaroqmi yoki kalsiy bromid molekulasimi?
4. Quyidagi birikma tarkibiga kiradigan uglerod atomlarining oksidlanish darajalarini aniqlang:
a) CH₂O; b) H₂C₂O₄; c) CH₄; d) C₂H₆; e) CH₃–CH₂–CH₃; f) CH₃–CH(CH₃)–CH₃;
g) CH₃–CH₂–OH; h) CH₃–CH₂–CHO;i) CH₃–COOH.
5. Quyidagi molekulalararo oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga koeffitsientlar tanlang:
a) Fe+HClFeCl₂+H₂; b) Fe₂O₃+AlAl₂O₃+Fe;
c) FeSO₄+KMnO₄+H₂SO₄Fe₂(SO₄) ₃+MnSO₄+K₂SO₄+H₂O;
d) Fe+HNO₃Fe(NO₃) ₃+NO₂+H₂O;
e) Fe₃O₄+H₂Fe+H₂O; f) FeS₂+O₂Fe₂O₃+SO₂
6. Quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining turlarini aniqlang va
ularga koeffitsientlar tanlang:
a) Cu+O₂CuO; b) Cu(NO₃) ₂CuO+NO₂+O₂;
c) Hg(NO₃)₂Hg+NO₂+O₂; d) Cl₂+KOHKCl+KClO+H₂O;
e) KClO₃KCl+O₂; f) Cu+HNO₃Cu(NO₃) ₂+NO₂+H₂O;
g) NH₄NO₂N₂+H₂O; h) NH₄NO₃N₂O+H₂O;
i) KJ+K₂Cr₂O₇+H₂SO₄J₂+Cr₂(SO₄)₃+K₂SO₄+H₂O;
j) As₂S₃+HNO₃+H₂OH₃AsO₄+H₂SO₄+NO;
k) KNO₃KNO₂+O₂; l) KOH+NO₂KNO₃+KNO₂+H₂O;
m) KOH+SK₂S+K₂SO₃+H₂O
7.. Quyidagi moddalar ta’sirlashganda qanday mahsulotlar hosil bo‘lishini aniqlab, tenglamalarga koeffitsientlar tanlang:
a) KNO₂+KMnO₄+H₂SO₄ b) KNO₂+KMnO₄+H₂O
c) KNO₂+KMnO₄+KOH d) Na₂SO₃+KMnO₄+H₂SO₄
e) Na₂SO₃+KMnO₄+H₂O f) Na₂SO₃+KMnO₄+NaOH