Mavzu: Davlat boshqaruvi tushunchasi. Reja: Davlat boshqaruvi va ularning turlari

Davlat qo`mitasi - ijro hokimiyatining markaziy organlaridan biri bo`lib, kollegiallik asosida tarmoqlararo muvofiqlashtirishni amalga oshiradi, shuningdek, faoliyatning ma'lum bir sohasida tartibga solish vazifasini bajaradi.
Davlat qo`mitalarining vazirliklardan farqi shundaki, birinchidan, ular kollegial organlar toifasiga kiradi; ikkinchidan, ular tarmoqlararo muvofiqlashtirish vazifasini bajaradi.
Davlat qo`mitalari vazirliklar singari ularga yuklatilgan sohalarda muvofiqlashtirish va umumiy rahbarlikni amalga oshiradi. Shu jihatidan bu ikkala davlat organi bir-biriga o`xshab ketadi, ya'ni ularni yaqinlashtiradi. Amaliyotda vazirlikning davlat qo`mitasiga, va aksincha, davlat qo`mitasining vazirlikka aylantirish holatlari uchrab turadi. Lekin ularning farqini ma'muriy-huquqiy maqomini aniqlash orqali belgilash mumkin.
Davlat qo`mitalari, vazirliklar singari, o`z faoliyatlarida – O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, O`zbekiston Respublikasi qonunlariga, Oliy Majlisning qarorlari va boshqa hujjatlariga, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, O`zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga, shuningdek, o`zining Nizomiga amal qiladi.
Davlat qo`mitalarining nizomlari O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi yoki Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi hamda O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro`yxatiga olinadi.
Davlat qo`mitalari nizomida – ularning huquqiy maqomi, faoliyatining asosiy yo`nalishlari, vazifalari, funksiyalari, tashkiliy asoslari va boshqa umumiy masalalar belgilab beriladi.
Davlat qo`mitalari o`z ishini davlat boshqaruvining boshqa organlari, Qoraqalpog`iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar davlat hokimiyati organlari hamda jamoat tashkilotlari bilan o`zaro hamkorlikda amalga oshiradi.
Davlat qo`mitalarining o`z vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlari – vazirliklar, idoralar, joylardagi hokimiyat va boshqaruv organlari, xo`jalik birlashmalari, korxonalar va muassasalar, shuningdek, fuqarolar tomonidan bajarilishi majburiy hisoblanadi.
Davlat qo`mitalari – yuridik shaxs hisoblanadi, mustaqil balansga, bank muassasalarida hisob raqamlariga va boshqa hisob raqamlariga, O`zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o`z nomi yozilgan muhrga, shuningdek, tegishli muhrlar va shtamplarga ega bo`ladi.
Davlat qo`mitasi O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan, keyinchalik O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan tasdiqlanadigan Rais tomonidan boshqariladi.
Davlat qo`mitasida Rais (rais) va lavozimi bo`yicha rais o`rinbosarlaridan, shuningdek, davlat qo`mitasining boshqa a'zolaridan iborat tarkibda hay'at (kengash) tashkil etiladi. Qo`mita hay'ati (kengashi) tarkibi Raisning taqdimiga binoan O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maqkamasi tomonidan tasdiqlanadi. Hay'at (kengash) majlislarida davlat qo`mitasi faoliyatining asosiy masalalari ko`rib chiqiladi hamda tegishli bayonnomalar va qarorlar qabul qilinadi.
Davlat qo`mitasida turli mutaxassislardan iborat ilmiy-texnik kengashlar, davlat ekspertizasi kengashlari va turli xildagi maslahat kengashlari tashkil qilinishi mumkin.
Jamiyat hayotining barcha tomonlarini erkinlashtirish va isloh qilishning hozirgi bosqichi talablariga muvofiq iqtisodiyotni boshqarish tizimini yanada takomillashtirish, davlat tuzilmalarining hokimiyat vakolatlarini qisqartirish, davlat va xo`jalik boshqaruvi vazifalarini aniq chegaralab qo`yish, shuningdek, respublika davlat boshqaruvi organlari faoliyati samaradorligini oshirish maqsadida O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2003 yil 9 dekabrda “Respublika davlat boshqaruvi organlari tizimini takomillashtirish to`g`risida”gi farmoni qabul qilindi. Mazkur Farmonga binoan, respublika davlat boshqaruvi organlariga – vazirliklar, davlat qo`mitalari, qo`mitalar, agentliklar, shuningdek, ular huzurida va O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzurida tashkil etiladigan davlat boshqaruvi tuzilmalari kiradi.