Мавзу. Диққат концентрациясини экспериментал ўрганиш

Ақлий ривожланиш – ақлий ёки хронологик ёш мезони (IQ) (АЁ ва ХЁ) орасидаги муносабатни билдирувчи мезон. IQ=АЁ/ХЁ х 100 формуласи орқали аниқланади.
1.Диққатда шахснинг фаоллиги ва унинг объектив воқеаликдаги предмет ва ҳодисаларга танлаб муносабатда бўлиши ўз аксини топади. Унда инсон психикасининг бошқарувчанлик роли намоён бўлади: диққатсиз мақсадга мувофиқ иш юритиш мумкин эмас.
Ҳар қандай масалани ёки ҳар қандай ҳаётий муаммони ечиш кишидан мазкур масаланинг моҳиятига, ҳаракат услубига диққатни тўплаш ва қаратилишни талаб қилади.
Инсон психик фаолиятида диққат алоҳида ўринни эгаллайди. Диққат ўзи мустақил псих жараён бўлмасада, инсон психик фаолиятининг барча соҳаларида иштирок этади. Диққат онгнинг зарур объектга йўналтирилиши ва қаратилишида, айни пайтда бошқа нарсаларга чалғимасликда ифодаланади.
Диққат бир қанча хусусиятларга эга. Булар-диққатнинг ҳажми ёки кўлаши, диққатнинг тақсимланиши, тўпланиши, барқарорлиги ва унинг бир объектдан бошқа объектга ёки бир фаолиятдан иккинчи фаолиятга ўтказилишидир.
Диққатнинг хусусиятларини ўрганиш учун бир қанча экспрементал методикалардан фойдаланилади.Шундай методикалардан бири Косс кубиклари деб номланади. Ушбу методика 1920 йилда С. Косс томонидан таклиф этилган бўлиб, фазода иш тутиш, диққат, зийраклик, қуриш-ясаш ҳусусиятларини ўрганишга мўлжалланган.

Коос кублари 1920 да америкалик психолог ва ўқитувчи С. Коос томонидан 5 ёшли ва катталардаги болаларнинг ақлий қобилиятларини аниқлаш учун ишлаб чиқилган махсус техникадир. Кўп ҳолларда, бу услуб бўлмаган оғзаки разведка синов сифатида ишлатилади, натижалар кейинчалик ИҚ баҳолаш тизимига таржима қилиниши мумкин.

Методиканинг мақсади конструктив (кўргазмали-образли) тафаккурнинг шаклланганлик даражасини, кўргазмали-фазовий таҳлил ва синтезни, диққат ва самарадорлик хусусиятларини, вазифа ва ўқув қобилиятининг мақсад ва шартларига кўра ҳаракат қила олиш қобилиятини аниқлашдан иборат.
М оддий: 9-16 бир хил кубиклар, бир томони кўк ва сариқ, оқ ва қизил , кўк, қизил , сариқ , оқ ранггга бўялган, нақш турли бирикмалар билан ўнта рақам биан тартибланган карточкалардан иборат. Болаларга ташхис қўйиш учун 9 та бир хил кубик ишлатилади, уларнинг томонлари қизил, баъзилари оқ, баъзилари ярим оқ ва ярми қизил.Коос кубиклари тадқиқотни бошлашдан олдин аралаштирилади. Иш столда амалга оширилади. Кубикларни схемага қўллашга ҳаракат қилмасдан, шу билан керакли нақшни танлашга ҳаракат қилмасдан, аниқ йиғиш керак бўлган расмли карточкалардан бири кўрсатилади. Агар бу фақат дарс эмас, балки синов бўлса, мавзу вазифани бажарадиган вақт тахмин қилинади. Тасвирнинг тўғри версиясини тузиш учун 5 та уринма берилган. Агар мавзу бешинчи уринишни уддаламаса, тест синовлари тўхтатилади.