Mavzu: Ekskursiya (Sayohatlar tashkil etish va otkazish metodikasi )

Ko`rsatish, namoyish etish texnologiyasida ikkita qismni ajratish mumkin. Birinchisi, sayohatchilar etiborini ob`yektga jalb etish va uni atrofidagi binolardan ajratib ko`rsatish maqsadida uning tashqi ko`rinishini so`z bilan ifodalash. Unda: a) qo`l harakatlari bilan ob`yekt joyi ko`rsatiladi(chapda, o`ngda, ikki qavatli bino yonida…), b) ob`yektning tashqi maxsus xususiyatlari sanab o`tiladi(balandligi, rangi, detallari soni, oynalari shakli, devordagi yozuvlari…).

Ikkinchisi, namoyish, ko`rsatishning mazmunli qismi, ko`rsatishning metodik usullaridan foydalanishni taqozo etadi. Ekskursiya nazariya va amaliyotida bu metodlar Yemelyanov rahbarligidagi bir qator mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan.

Ikkinchisi, namoyish, ko`rsatishning mazmunli qismi, ko`rsatishning metodik usullaridan foydalanishni taqozo etadi. Ekskursiya nazariya va amaliyotida bu metodlar Yemelyanov rahbarligidagi bir qator mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan.

-- Oldindan tomosha qilib chiqish metodi haqida Yemelyanov quyidagicha yozadi(1976y): “Bu metod sayohatchilar yodgorlik yonida turganlarida va allaqachon yodgorlikni ko`rib bo`lganlaridan so`ng ishlatiladi. Masalan,” Sizning qarshingizda bobokalonimiz Amir Temur haykali ”.Gid bu bilan sayohatchilar etiborini ob`yekt tomon qaratishni, uning umumiy ko`rinishiga, detallariga etibor berishni taklif etadi. Yodgorlikni birinchi marotaba ko`rayotganlarga oldindan tomosha qilish metodi kitoblarga, otkritkalarga ko`rganlari bilan ro`parasidagini taqqoslash imkonini beradi. Oldindan tomosha qilish metodi ekskursiya ob`yekti kattagina maydonni egallagan bo`lsa ham(masalan,Xo`ja Ismoil al-

--Ko`rish orqali rekonstruksiyalash(zritelnaya rekostruksiya) metodi bu qisman saqlanib qolgan ob`yektning avvalgi holatini xayolan tiklashdir.Bu metod ekskursiyada o`tmishdagi arxitektura yodgorliklari va inshootlarini ko`rsatayotganda, ular bizgacha asl holatini saqlab qolmaganda, keng qo`llaniladi.Ob`yektlarning ko`pginasi avvalgi ko`rinishini yo`qotgan, qayta qurilgan, ularning atrofi ham o`zgargan.