Mavzu: eksportni tahlili qilish hamda prognoz qilish

Kurs ishining predmeti. Eksportni tahlil qilish va uning muammolarini o’rganish kurs ishining predmeti hisoblanadi.
Kurs ishining maqsad va vazifalari. Kurs ishining maqsadi global iqtisodiyotda eksportni tahlil qilish jarayoni qay tarzda amalga oshirilayotgani, uning o’ziga xos xususiyatlari, tahlil qilish jarayonida yuzaga keladigan mummolarni o’rganib chiqishdan iborat.
Kurs ishining vazifalari quyidagilarni oʻz ichiga qamrab olad:

• 
  xalqaro savdo tushunchasi va uning mohiyati;
  
• 
  eksportni tahlil qilishning ahamiyati va uning nazariy asoslari;
  
• 
  rivojlangan mamlakatlar tajribasini o’rganib, ularni milliy iqtisodiyotga tadbiq etish chora- tadbirlarini izlash;
  
• 
  milliy eksportni tahlil qilishning huquqiy asoslari va yo’nalishlari;
  
• 
  eksport geografiyasini tahlil qilish muamolari va ularni
  

bartaraf etish yoʻllari;

• 
  eksportni tahlil qilishning asoslari;
  
• 
  eksportni tahlil qilish muammolari;
  

Bundan tashqari ushbu kurs ishida rivojlanayotgan mamlakatlarda iqtisodiy o’sishning yuqori va barqaror sur’atlarini ta’minlashda eksport tahlilsining yondashuvlari, o’zaro bog’liqligi va mexanizmlari tahlil qilinadi.
Mavzuning oʻrganilganlik darajasi. Ushbu mavzu doirasida juda ko’p olim va iqtisodchilar, fan va davlat arboblari katta ilmiy ishlar qilganlar. Eksport tahlilsiga aniq va ravshan ta’rif berishda hamda uning amalga oshirish shakllari, yoʻnalishlari, omillari, muammolari va uning mamlakatlar iqtisodiyotining rivojlantirishdagi ahamiyatini oʻrganish borasida Gort M., Kargina G., Filin A., Yesinare Y. ³ va boshqalar tadqiqot olib borganlar. O’zbekiston iqtisodiyotida tahlil jarayonlarini amalga oshirish, ishlab chiqarish, eksport, sanoat kabi sohalarda tahlilni qoʻlash kabi masalalarni Yormatov Sh., Sobitova R., Sadikov A., Umarov I., Toʻxliyev N.⁴ lar o’rganib chiqishgan. Hamda jahon tadqiqotchilari va iqtisodchi olimlari o’rtasida Yaqin va Oʻrta Sharq mintaqasi mamlakatlari hususan BAA tahlil jarayonlari juda katta qiziqish uygʻotganligi sababli ushbu mavzu Martin Hvidt, Pascal Devaux, Tim Callen, Reda Cherif, Fuad Hasanov, Rabih Abouchakra, Mazen Ramsay⁵ va boshqalar tomonidan tahlil qilinib kelajakdagi istiqbollari ham oʻrganilgan. Shuningdek Chereshneva Kristina Korneevna ham eksportni tahlil qilishga oid ilmiy izlanishlar qilgan.⁶