Mavzu: eksportni tahlili qilish hamda prognoz qilish

II bob. Eksportni tahlil qilishda muammolar
Xalqaro savdoga chiqqanda, eksportchi sifatida e'tiborga olish kerak bo'lgan ko'p jihatlar mavjud. Mamlakatdagi mahalliy me'yorlar va eksport qilishni maqsad qilgan davlatdagi me'yorlar haqida ma'lumot olinishi kerak. Xalqaro savdo haqida gap ketganda huquqiy normalar hal qiluvchi ahamiyatga ega va ular bu jarayonni yengillashtirishi yoki murakkablashtirishi mumkin. Ammo ushbu me'yorlardan va barcha huquqiy jihatlardan tashqari, boshqa tafsilotlarni ham hisobga olish kerak. Eksportchilar duch keladigan muammolar qiyin bo'lib, eksport jarayonini ancha kechiktirishi mumkin. Tovarlar yoki mahsulotlarni eksport qilish boshlanganda, eksportchilar uchun katta foyda va muvaffaqiyatga erishish uchun haqiqiy imkoniyatlar ochiladi.
1. Geografiya va transport
Eksportchilar duch kelishi mumkin bo'lgan birinchi eksport muammolaridan biri bu masofa. Agar eksportchi o'zining tovarini joylashuvidan ancha uzoq bo'lgan mamlakatga eksport qilishni rejalashtirmoqchi bo'lsa, jarayon biroz murakkablashishi mumkin. Ayniqsa, agar mamlakat boshqa qit'ada bo'lsa va shuning uchun boshqa tizimdan foydalanish mumkin bo'lsa. Masofa qancha uzoqlashsa, transport tizimi yanada murakkablashadi. Belgilangan manzilga yetib borish uchun uning mollari boshqa bir necha mamlakatlarga borishi kerak deb hisoblasa, ushbu mamlakatlar uchun ham normalarni tekshirish kerak. Bu muammolar va yukni kechiktirishdan qochishga yordam beradi. Shuningdek, agar tovarlar dengiz yoki okean bo'ylab sayohat qilsa, samolyot o'rniga kema kabi boshqa transport turini ko'rib chiqish kerak bo'lishi mumkin. Narxlar turli xil yetkazib berish usullari uchun ham farq qiladi, shuning uchun bunday tafsilotlarga e'tibor berilishi kerak.
2. To'lov usullari
Xalqaro savdo haqida gap ketganda to'lov usuli juda muhimdir. Ba'zi mamlakatlar mahsulot ishlab chiqariladigan davlat bilan bir xil soliq tizimiga ega bo'lmasligi mumkin. Bunday vaziyatlarni qoplaydigan ba'zi bir xalqaro to'lov shakllari mavjud, ammo ular ikkala mamlakatda ham bo'lishi kerak. Ushbu to'lov usullaridan biriga erishishning bir necha yo'li mavjud va tegishli tadqiqotlar natijasida ularni aniqlab olish kerak. Inson o’zining mablag'larini behuda sarflamasligi uchun, turli xil valyutalar va potentsial pul yo'qotishlarini ko'rib chiqishi zarur. Agar yevro yoki USD valyutalarini ishlatmaydigan mamlakat bilan savdo qilinsa, bu juda muhim hisoblanadi. Valyuta kurslari har kuni o'zgarib turadi, shuning uchun vaqt to'lovni amalga oshirishda muhim omil hisoblanadi. Ishonchli import qiluvchi bilan yaxshi aloqa ishni juda osonlashtiradi va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan kutilmagan muammolardan xalos qiladi.
3. Turli xil huquqiy normalar
Tovarlarni eksport qilishning mumkin bo'lgan muammolari haqida gap ketganda, huquqiy tizimlar muhim hisoblanadi. Shuningdek, usiz savdo qilmoqchi bo'lgan ma'lum bir mamlakatning xavfsizlik tizimini nazarda tutadi. Xususan, oziq-ovqat mahsulotlarini eksport qilayotganda tovarlar xavfsizligi to'g'risidagi hukumat qonunlari to'g'risida xabardor bo'lish kerak. Ba'zi qoidalar eksport-import jarayonini kechiktirishi va eksportyorga ham, mahalliy importyor uchun ham muammo tug'dirishi mumkin. Import va eksportning eng muhim muammolari u yoki bu mamlakatda noto'g'ri huquqiy tizimdan kelib chiqadi. Tovarlaringiz yoki eksport qilmoqchi bo'lgan miqdorni reklama qilishda eksportchiga cheklovlar qo'yilishi mumkin. Ba'zi mamlakatlarda turli xil hujjatlar va sertifikatlarni talab qiluvchi murakkab byurokratik tizim mavjud. Muayyan mamlakatlarga birinchi marta eksport qilinganda eksportchi ma'lum litsenziyalar va ruxsatnomalarni olishi kerak bo'lishi mumkin. Ularning aksariyati bir martalik bitim bo'lsa-da, ba'zilari yangilanishi kerak.
4. Til to'siqlari
Xalqaro savdoda til muammolari haqiqiy muammo bo'lishi mumkin. Agar eksportyor bilan importer bir xil tilda gapirmasa, tarjimada narsalar yo'qolishi mumkin. Asosiy savdo tili ingliz tilida ishlatilishi mumkin. Biroq, ko'plab mamlakatlarda o'zlarining milliy tili sifatida ingliz tili yo'q, shuning uchun importchilar siz bilan muloqot qilish uchun turli xil tarjima dasturlaridan foydalanishlari mumkin. Tilni iloji boricha sodda va standart darajada ushlab turish o’zaro munosabatni osonlashtiradi.
Siz boradigan mamlakatning mahalliy tilida so'zlashadigan tarjimonni yollashingiz mumkin. Ammo keyin, siz boshqa tilni ishlatadigan har bir mamlakat uchun xuddi shunday qilishingiz kerak bo'ladi. Hech kim xalqaro savdo muammolarini yengish oson, deb aytmagan, ammo ular ushbu savdo kompaniyangizga olib keladigan ijobiy natija uchun arziydi. Biroq, tajribali importchilar ingliz tilidan foydalanishni yaxshi bilishadi, shuning uchun sizda ko'p muammolar bo'lmasligi kerak.
5. Kerakli importyorni topish
Ehtimol, xalqaro savdogar sifatida eksport qilishning eng muhim qismi bu to'g'ri import qiluvchini topishdir. Siz uchun muhimi butun jarayonda sizning sherigingiz bo'ladi va ular siz uchun foyda yoki zarar bo'lishi mumkin. Import qiluvchi yoki boshqa birov bilan ish yuritishga qaror qilinganda, doimo e'tibor berish va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan mahalliy firibgarliklar oldini olish uchun harakat qilish zarur. Firibgarliklar xavfi siz eksport qilmoqchi bo'lgan har bir mamlakatda mavjud. Shuning uchun import qiluvchini avvalgi faoliyatini yaxshilab tekshirish zarurdir.
Bundan tashqari, inson import-eksport jarayonida qatnashar ekan, unga yordam beradigan yaxshi importyorga ega bo'ladi; ularni saqlash uchun qo'lingizdan kelganicha harakat qilish kerak. Uzoq muddatli ishbilarmonlik aloqalari xalqaro savdo bozorida muhim ahamiyatga ega. Yaxshi aloqalarni topish qiyin bo'lishi mumkin, shuning uchun bu masalada avvaldan qilinayotgan munosabatlarni rivojlantirish oqilona yondoshuv bo’ladi.
6. Turli xil urf-odatlar va madaniyatlar
Yangi mamlakatga eksport qilayotganda, ularning madaniyati va urf-odatlarini hisobga olish kerak. Bu, ayniqsa, oziq-ovqat yoki hatto kiyim kabi tovarlarni eksport qilayotganingizda duch kelinishi mumkin. Masalan, madaniy cheklovlar tufayli ayrim mamlakatlarga go'shtning ayrim turlariga ruxsat berilmasligi mumkin. Yoki ba'zi kiyimlarga, ayniqsa, ayollar haqida gap ketganda, ruxsat berilmasligi mumkin. Mahalliy urf-odatlar bo'yicha tadqiqotlarni olib borish va eksport-import jarayonini shunga moslashtirish juda muhimdir.
Madaniyatlar o'rtasidagi bu farqlardan tashqari, eksportchi mamlakatga nima kerakligini o'ylab ko'rishi kerak. Afrikaning ayrim mamlakatlari har doim guruch importini kutib olishadi, chunki talab katta hisoblanadi. Import-eksport jarayonini sizga tanish bo'lgan mamlakat bilan savdo qilish orqali boshlash juda yaxshi g'oya. Eksport qilinayotgan mamlakatning ehtiyojlarini yaxshiroq aniqlash va shu kabi ma'lumotlar bilan ishlash uchun ularning mahalliy bozori va talablarini tahlil qilish zarur.¹⁶
Xizmatlar savdosidagi siyosat to'siqlari asosan tartibga soluvchi xususiyatga ega va tovar savdosidagi to'siqlarga qaraganda ancha murakkabroq. O'tgan yillar davomida xizmatlar savdosini liberallashtirish bo'yicha yutuqlarga erishilgan bo'lsa-da, professional xizmatlar kabi ayrim sohalar, hatto OECD mamlakatlarida ham yuqori darajadagi himoya bilan ajralib turadi. Chet elga kirish, odamlarning harakatlanishi va raqobatni cheklash hamda tartibga solishning murakkabligi xizmatlar savdosining asosiy to'siqlari hisoblanadi. Ularning ta'siri turli sohalarda farq qiladi, lekin odatda transport va professional xizmatlarga nisbatan bu to'siqlar juda muhimdir. Chet elga kirishni cheklash transport xavfsizligi va radioeshittirish va telekommunikatsiya sohasida keng tarqalgan bo'lib, milliy xavfsizlik nuqtai nazaridan kelib chiqadi. Odamlarning harakatlanishini cheklash, o'z navbatida, yuridik va buxgalteriya xizmatlari, shuningdek qurilish, muhandislik va arxitektura kabi infratuzilma xizmatlari uchun juda muhimdir. Yaqinda amalga oshirilgan siyosat o'zgarishlari, odatda, xizmat ko'rsatish sohalarining aksariyat qismida savdo cheklovlari darajasini oshirdi, bu nafaqat chet el muassasalari, odamlarning harakatlanishi va savdo-sotiqni etkazib berish rejimlariga, balki masofaviy xizmatlarni (masalan, Internet orqali) kompyuterga to'siq sifatida ta'sir qiladi. audio-vizual xizmatlar ham ko'paygan.
Import qilinadigan xom ashyoning tarif va tarifsiz to'siqlari oxirgi va oraliq mahsulotlarga nisbatan pastroq bo'lishiga qaramasdan, tog'-kon va mineral xom ashyo mahsulotlari savdosidagi turli cheklovlar, shu jumladan eksport soliqlari global ta'minot zanjirlariga xalaqit beradi va mamlakatlarning tahlil qilish imkoniyatlariga to'sqinlik qiladi. ularning iqtisodiyoti turli yo'llar bilan. Import tariflari va eksport soliqlari JST qonunchiligiga binoan turlicha muomala qilinadi. GATT / Jahon savdo tashkilotining bir necha raund muzokaralaridan so'ng, amaldagi import tariflari pasaytirildi va ko'p holatlar kelishib olindi. Biroq, eksport soliqlari bunday cheklovlarga duch kelmaydi va ko'plab sabablarga ko'ra undiriladi, ichki iste'molchilar uchun daromadlarni o'z ichiga olgan narxlardan tortib savdo sheriklari bilan tariflarning ko'tarilishiga qarshi. Jahon banki ma'lumotlariga ko'ra, 55 mamlakat eksportga, shu jumladan metall va minerallarga nisbatan 277 ta tarifsiz choralarni qo'llaydi.¹⁷ Hozirgi vaqtda tibbiy tovarlarni eksport qilish bo'yicha qat'iy cheklovlar ko'plab mamlakatlarga, ayniqsa jihozlanmagan rivojlanayotgan mamlakatlarga, COVID-19 pandemiyasi bilan samarali kurashishga to'sqinlik qilmoqda.
Tahlil ko'pincha mahsulot spektridagi o'ziga xos joylarni ekspluatatsiya qilishni o'z ichiga olganligi sababli, kichik va o'rta korxonalar ko'pincha tahlil qilishda hal qiluvchi rol o'ynashi mumkin. Biroq, ularning kichikligi ko'pincha o'z faoliyatlarini xalqarolashtirishga harakat qilganda nomutanosib ravishda to'sqinlik qiladi.
Eksportni tahlil qilish rivojlanayotgan mamlakatlarda iqtisodiy o'sish va barqarorlikni ta'minlashga yordam beradi. Ushbu davlatlar global iqtisodiy faoliyatning ulkan va o'sib borayotgan ulushiga ega, ammo jahon savdo tizimi ko'p qirrali va muhim manfaatlardan tashqari, tahlil yo'lidagi ko'plab to'siqlarni namoyish etadi; Bundan tashqari, ushbu to'siqlar ham oshib bormoqda. Buni hal qilish uchun nima qilish kerak? Biz G20 darajasida qilinishi kerak bo'lgan qadamlarni va alohida mamlakatlar o'zlari bajarishi mumkin bo'lgan qadamlarni ajratamiz.
Agar mamlakatlar o'zlarining eksportini o'sish va o'zgaruvchanlikni kamaytirish vositasi sifatida tahlil qilish imkoniyatiga ega bo'lsalar, xalqaro hamkorlik orqali global savdo qoidalarini yaratishni tiklash zarur. Nafaqat rivojlangan mamlakatlarda, balki rivojlanayotgan bozorlarda ham ochiq bozorlarni yanada xavfsizroq ta'minlash uchun hamkorlik zarur. Bu bozorlar geografik tahlil uchun juda muhimdir va shu bilan birga yuqori savdo to'siqlarini saqlab qolishga intiladi.