Mavzu fanga kirish. O‘lchash xaqida umumiy tushunchalar. Temperaturani o‘lchash usullari. Ma’ruza rejasi

О‘lchov asboblari deb, о‘lchanayotgan kattalikni о‘lchov birligiga bevosita yoki bilvosita solishtirishga mо‘ljallangan qurilmaga aytiladi.
О‘lchanayotgan parametr turiga qarab, о‘lchov asboblari quyidagicha tasniflanadi:

• Termometrlar va pirometrlar – temperaturani о‘lchash uchun;

2. Manometrlar, vakuummetrlar va boshqa. – bosimni о‘lchash uchun;
3. Sarf о‘lchagichlar va miqdor о‘lchagichlari (Rasxodomerlar i schetchiklar) – sarf va miqdorni о‘lchash uchun;
4. Satx о‘lchagichlar – satxni о‘lchash uchun;
5. Gazoanalizatorlar – gaz aralashmasi tarkibidagi qiymati aniqlanayotgan komponentlarning miqdorini aniqlash uchun;
6. Konsentratomerlar – eritmalar konsentratsiyasini aniqlash uchun;
7. Zichlik о‘lchagichlar – eritmalar zichligini aniqlash uchun;
8. Viskozimetrlar – suyuqliklarning qovushqoqligini о‘lchash uchun;
9. Namlik о‘lchagichlari (Psixrometrlar) – xavo va gazlarning namligini aniqlash uchun;
va boshqalar (taxometrlar, tutun о‘lchagichlar va boshqalar).
Bundan tashqari о‘lchov asboblari yana quyidagicha tasniflanadi:
I. Vazifasiga qarab:
a) Texnik – ishchi (konstruksiyasi sodda, pishiq va ishonchli);
b) Nazoratchi - (aniq о‘lchashlar uchun va texnik asboblarni tekshirish uchun);
g) Namunali – о‘lchov asboblarini tekshirishda ishlariladi;
d) Etalon – birlamchi va ikkilamchi etalonlar juda aniq bо‘lib, ular о‘lcham birligining davlat etalonlari hisoblanadi.

II. Kо‘rsatishiga qarab:
a) Kо‘rsatuvchi;
b) Yozib boruvchi;
v) Jamlovchi (schetchiklar).
III. Ishlash prinsipi bо‘yicha:
a) Mexanik;
b) Elektrik;
v) Pnevmatik;
g) gidravlik;
d) radioaktiv.
IV. Joylashishiga qarab:
a) joyidagi о‘lchovchi – о‘lchash punktlarining о‘zida о‘rnatiladi;
b) Axborotni masofaga uzatuvchi (markazlashgan nazorat uchun qо‘llaniladi).
V. О‘lchamlariga qarab:
Normal, kichik gabaritli va juda kichik о‘lchamli.