Mavzu: Huquqiy tizimlarni huquq oilalariga ajratish mezonlari. Roman-German huquq oilasi

2.2 Huquqiy oila
Huquqiy oila tushunchasi o’zaro o’xshash yuridik belgilarga ega bo’lgan huquq tizimlarining nisbatan birligini angaatish uchun xizmat qiladi va aytib o’tilgan tizimlarning muayyan tarixiy rivojlanishi xususiyatlarini, ya’ni tuzilishi, huquq manbalari, etakchi huquq institutlari va sohalari, huquqiy madaniyati, an’anasi kabilarni aks ettiradi. U, eng avvalo, «huquqning tarixiy tipi» tushunchasiga nisbatan ikkilamchi, yordamchi hisoblanadi, huquq shaklining nisbatan mustaqilligani, huquqning texnik-yuridik mazmunini, o’ziga xosligini aks ettiradi. SHunday qilib, huquq oilasi deganda, bir huquq chegarasida tarixiy shakllanishining o’xshashligi asosida birlashgan milliy huquq, tizimlarining ozmi yoki ko’pmi keng majmui, huquq manbalari tuzilishi, etakchi huquq sohalari va huquqiy institutlari, huquqni qo’llash, yuridik fanning umumiy jihatlari tushuniladi.
O'ng - bu hamma narsa jahon vakolatlarini qurish uchun asosiy elementi hisoblanadi. Ushbu tezroq zamonaviy marta davrning faylasuflar tomonidan ilgari surilgan qilindi. siyosiy, lekin faqat huquqiy tuzilishi emas - ular davlat, deb hisoblaydi. Shunday qilib, o'ng muassasalari u davlat tuzilishi qurish shunchaki bo'lmasa ijtimoiy munosabatlarning regulyatorlari bor. qonun ustuvorligini, siz formadagi muhim jihatlarini ta'kidlash imkonini beradi - shu muassasalar amalga oshirish muayyan rejimini yaratish orqali amalga oshiriladi. o'ng erda har bir mamlakatda o'xshash xususiyatlari. : Ularning ko'rinishi juda ko'p omillarga bog'liq tarixiy jarayoni, odamlar mentaliteti, madaniy an'analar va boshqalar .. geografik davlat va huquq nazariyasi dunyoda har bir davlatning huquq umumiy va turli nuqtalari olimlar bo'lib o'tdi turkumlashtirish. Bu butun oila eng o'xshash huquqiy tizimlari birlashtirish uchun olib keldi.
Shuni ta'kidlash kerakki, huquqiy oilalar turli davlatlarning huquqiy tizimlarini aniqlash va taqqoslashga asoslanadi. Har bir bunday tizimda olimlar eng o'xshash va turli nuqtalarni aniqladilar, bu esa umumiy farqlashga yordam berdi. Huquqiy tizim odatda huquq, huquqiy madaniyat va huquqni qo'llash tizimidan tashkil topgan uch elementli tuzilma deb ataladi. O'z navbatida, ushbu elementlarning har biri yana bir nechta tarkibiy qismlarga bo'linadi, masalan:
1. Huquq tizimi tarmoq, kichik tarmoq, muassasa va normadan iborat.
2. Huquqiy madaniyat - huquqiy g`oyalar, amallar, institutlar va boshqalar Huquqiy madaniyatning asosiy tartibga soluvchi momenti aholining qonunlarga bo`ysunish va qonun ustuvorligini tan olish darajasida namoyon bo`ladigan huquqiy ongidir.
3. Huquqni amalga oshirish - foydalanish, rioya qilish, bajarish.
Olimlar ichki tuzilishi va boshqa xususiyatlaridan kelib chiqib, huquqiy oilalarga turli huquq tizimlarini kiritadilar. Shuni ta'kidlash kerakki, huquqiy oilalar haqidagi ta'limot Uyg'onish davrida paydo bo'lgan, ammo rivojlanishning eng katta cho'qqisi 20-asrda boshlangan.
Huquqiy oila - bu ma'lum mezonlar bo'yicha birlashtirilgan turli davlatlarning huquqiy tizimlari yig'indisidir. Nazariya birinchi marta 1667 yilda nemis olimi Leybnits tomonidan ilgari surilgan. Uning fikricha, ayrim mamlakatlar qonunchiligi ularni alohida guruhlarga birlashtirishga imkon beradi. Ularning har biri alohida davlatlarning rivojlanish jarayonidagi o'xshashlik va farqlarga asoslanadi.
Aynan shu nazariyaga asoslanib shunday bo'ldi zamonaviy kontseptsiya huquqiy oila. Bugungi kunga kelib, oilalarni ajratishning asosiy mezonlari quyidagilardir:
Huquq manbalari;
Terminologik, uslubiy asos huquqiy tizim;
Huquq tizimining xususiyatlari;
Davlatning tarixiy xususiyatlari;
Sud hokimiyatining roli;
Huquq tizimining rivojlanishi va kelib chiqishi.
Albatta, har qanday huquq tizimi o‘ziga xosdir, ammo olimlar yuqoridagi mezonlarga asoslanib, o‘xshash jihatlarni ajratib ko‘rsatishni o‘rgangan. Huquqiy oilalar ta'limotining rivojlanishi davlatlarni o'rganish sohasidagi ilmiy bilimlarning rivojlanishiga ko'p jihatdan ta'sir ko'rsatdi. Bundan tashqari, davlatlarni bir-biri bilan munosabatlarida bilish uchun haqiqiy imkoniyat bor edi.