Mavzu: Ishchi jism ko‘rsatkichlarini aniqlash asboblari va usullari

Mutloq, bosim va mutloq, haroratni aniqlash uchun misollar
4.1. Bug‘ qozonidagi mutloq bosimni aniqlash zarur, agar R_man = 2,5 bar, barometr yordamida aniqlanayotgan atmosfera bosimi R_bar = 730 mm, harorati t = 25°S bo‘lsa.

Hisoblash:

Mutloq bosim quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:


, Pa.

Harorat uchun barometrni ko‘rsatishini 0°S ga, (2.7) ifoda yordamida keltirib olamiz.

mm simob ustuni,


Pa

4.2. Bug‘ turbinasidagi kondesatorning mutloq bosimini aniqlang. Agar vakuummetrning ko‘rsatishi 300 mm simob ustuni, barometrning ko‘rsatishi 0°S da , R_bar = 740 mm, t= 15° S tent bo‘lsa.

Hisoblash:

Mutloq bosim (2.4) ifoda bilan kuyidagicha aniqlanadi:


, Pa.

Hapopat t= 15°S bo‘lgani uchun vakuummetrni ko‘rsatishini 0°S ga, (2.7) ifoda yordamida keltirib olamiz.

mm simob ustuni.

Bunda kondesatordagi mutloq bosim kuyidagicha aniqlanadi:

Pa.

4.3 Bug‘ kozonining gaz chiquvchi joydagi harorati t = 180° S ga teng. Bu harorat Kelvin gradusida nechaga tent bo‘ladi?

Mutloq harorat (2.11) ifodasidan:

T = 180 + 273,15 = 453,15° K .

4. NAZORAT SAVOLLARI:

1. 
   Mutloq harorat deganda nimani bilasiz va uni kim ixtiro qilgan?
   
2. 
   TSelsiy shkalasini ta’riflang va uni mutloq xarorat bilan aloqadorligini ko‘rsating?
   
3. 
   Yana qanday harorat shkalalarini bilasiz va ular orasidagi bog‘liqlikni yozing?
   
4. 
   Xaroratni o‘lchash asbobini birinchi kim yaratgan va qachon?
   
5. 
   Termometrlarni ishlatiladigan moddalarning fizik xususiyatlariga qarab qanday turlarini bilasiz?
   
6. 
   Kengayish termometrlarini ishlash printsipini tushuntirib bering?
   
7. 
   Manometrik termometrlar qanday ishlaydi?
   
8. 
   Qarshilik termometrlarini ishlashi qaysi qoidaga bo‘ysinadi?
   
9. 
   Termoelektrik termometrlarini ishlash qaysi xodisaga asoslangan va qanday ishlaydi?
   
10. 
    Pirometrlar qanday xaroratni nima asosida o‘lchaydi?
    
11. 
    Temperatura va uni o‘lchash shkalalari?
    
12. 
    Ishchi jsm va uning turlarini tushuntiring?
    
13. 
    Ishchi tana tushunchasini izoxlab tushuntiring?
    
14. 
    Termodinamik sistemaga misollar keltiring uni xarakterlovchi kattaliklarini sanab bering?
    
15. 
    Bosim nima?