Mavzu: Ishsizlik: sabablari, hususiyatlari va kamaytirish yo’llari Reja: Ishsizlik darajasi. Ishsizlikning shakllari va turlari. Ishsizlikning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Ishsizlik darajasi

Mavsumiy ishsizlik
Mavsumiy ishsizlik iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari tabiiy sharoit bilan bevosita bog'liqligi bilan oldindan belgilanadi. Bunday sanoatning eng yorqin namunasi qishloq xo'jaligidir. Qurilish va turizm sohasida mavsumiylik ishchilar soniga ham ta'sir qiladi. Masalan, kurort hududlaridagi kafe egalari faqat may-oktyabr oylarida ijaraga oladilar, qo'shimcha ishchilarni "mavsumdan tashqari" saqlash ular uchun juda qimmatga tushadi.
Uning yuki darajasi iqtisodiyotning boshqa sohalari ozod qilingan fuqarolarni qabul qilishga qanchalik tayyorligiga bog'liq. Shuningdek, ikkinchisining kasbiy tayyorgarlikdan o'tish yoki boshqa mintaqaga ko'chish istagi va qobiliyatidan.
Shunga qaramay, bu turning bitta muhim farqlovchi xususiyati bor - buni oldindan aytish mumkin.
Tsiklik ishsizlik.
Bu depressiya, inqiroz yoki shtat iqtisodiyotidagi turg'unlik paytida ro'y beradi. Tovarlarga bo'lgan ehtiyoj va xizmatlar hajmi kamayadi, natijada ishlab chiqarishning umumiy hajmi kamayadi. Ish o'rinlarining qisqarishi hisobiga korxonalarning xarajatlari kamayadi. Bu mamlakatning barcha tuzilmalari va hududlarida ko'p sonli ish qidirish va kichik taklifda yaqqol namoyon bo'ladi. Bu ishsizlikning eng og'ir turi.
Uning o'lchami quyidagicha hisoblanadi: iqtisodiyotda ma'lum vaqt davomida ishlagan fuqarolar soni, ishlab chiqarishning normal darajasida, ya'ni barcha mavjud ishlab chiqarishning standart yuklanishi sharoitida ish topa oladigan ishchilar sonini hisobga olmaganda. ob'ektlar.

Ishsizlikning bu turi mehnat bozorini boshqaruvchi davlat tuzilmalari va ishchi kuchining taqsimlanishiga ta'sir etuvchi omillar tomonidan yaratiladi.

Institutsional ishsizlik.

• Ishsizlikning bu turi mehnat bozorini boshqaruvchi davlat tuzilmalari va ishchi kuchining taqsimlanishiga ta'sir etuvchi omillar tomonidan yaratiladi.
• Bularga quyidagilar kiradi:
• soliq tizimidagi nomukammallik (masalan, ishlamaydigan jismoniy shaxslarning daromadlari bo'yicha soliq stavkasining pasayishi);
• ishlamaydigan aholi uchun ijtimoiy kafolatlar (masalan, hukumat tomonidan ishsizlik nafaqasining yuqori darajasini belgilash);
• mumkin bo'lgan bo'sh ish o'rinlari to'g'risida bandlik markazlarining xabardorligi yo'qligi.
• Ishlamaydigan fuqarolar uchun mutlaqo normal hayot tarzini olib borishga imkon beradigan yuqori ijtimoiy imtiyozlar va imtiyozlar, mehnatga layoqatli aholining ongsiz qismini parazitizm haqidagi qarorga olib keladi. Ijtimoiy nafaqalar bo'yicha kamaytirilgan soliq stavkasi ish haqidan olinadigan daromad solig'iga qaraganda ancha jozibali bo'lishi mumkin.