Mavzu: Issiqlik texnikasi predmeti va maqsadi. Asosiy tushunchalar va kattaliklar

O’z-o’zini nazorat qilish uchun savollar:

7. 
   Suv bug’lari bo’yicha asosiy tushunchalar haqida ma’lumot bering.
   
8. 
   Suv bugi uchun “r”, “Ts” va «is» diagrammalarini tushuntiring.
   
9. 
   Bug’-kuch qurilmalarining tsikllari haqida tushunchangiz.
   
10. 
    Suv bug’i uchun Korno tsikli haqida ma’lumot bering.
    
11. 
    Suv bug’i uchun Renkin tsikli haqida tushunchangiz.
    
12. 
    Issiqlik bilan ta’minlash asoslari haqida ma’lumot bering.
    

Mavzu:__Sovituvchi_qurilmalar_va_issiqlik_nasoslari_tsikllari_____Ma’ruza_№8_._–_2_soat'>Mavzu:

Sovituvchi qurilmalar va issiqlik nasoslari tsikllari

Ma’ruza №8 . – 2 soat

Mavzu:

Sovituvchi qurilmalar va issiqlik nasoslari haqida tushuncha

Mavzuda o’rganiladigan asosiy masalalar:

1.Sovituvchi qurilmalar.

2.Sovitgich mashinalari haqidagi umumiy tushunchalar.
3. Issiqlik nasoslari.


1.Sovituvchi qurilmalar

Sanoatda, korxonalarda, qishloq xo’jaligida, turmushda va boshqa ko’pchilik xollarda jism (maxsulot) ning xarorati muxit xaroratidan pastroq bo’lishi talab qilinadi. Bunday vaziyatda sovitilishi kerak bo’lgan jismdan muxitga issiqlikni o’tkazish kerak bo’ladi.

Bunday jarayon issiqlik mashinalariga nisbatan teskari yo’nalishdagi tsiklda bajarilib - sovituvchi qurilmalar deb yuritiladi.
Sovituvchi qurilma tsiklini bajarish uchun sarflanadigan energiyaning turiga qarab: kompressorli yoki so’ruvchi (absorbtsiya) sovitgich qurilmalari mavjud. Sovitgichning birinchi turida mexanik energiya, ikkinchi turida esa issiqlik energiyasi sarflanadi, Xayotimizda ko’proq kompressorli sovituvchi kurilma tsikllari ishlatilmoqda.
Bunday tsiklda sovituvchi modda (ishchi jism) sifatida past xaroratlarda qaynab bug’lanuvchi suyuqliklar (ammiak, freon va boshqalar) ishlatiladi.
Qurilmaning ishlash jarayoni quyidagicha: sovituvchi modda sovitilayotgan jismdan olgan issiqlik xisobiga bug’lanib (qaynab), so’ngra tashqaridan beriladigan energiya xisobiga bug’ yana suyuqlikka aylantiriladi. So’ngra jarayon takrorlanaveradi, ya’ni sovitish kamerasida bug’lanish, kompressor bilan bug’ni qisilishida kondensatsiya (suyuqlikka aylanish) va yana sovitish kamerasida bug’lanish jarayoni bo’lib tsikl takrorlanaveradi.
Qurilmada vaqt birligida (1soatda) sovitilayotgan jismdan sovituvchi jism tomonidan olingan Q issiqlik miqdori sovituvchi qurilmaning sovuqlik ishlab chiqarish unumdorligi deyiladi.
Agar sovituvchi moddaning suyuqlikka aylantirishda muxitga o’tayotgan issiqlik miqdorini q₁, sovitilayotgan jismdan sovituvchi jismga o’tayotgan (bug’lanishida) issiqlik miqdorini q₂ (1kg sovituvchi moddaga xisoblaganda) deb belgilasak, tsiklni bajarishga sarflangan ish q₁ - q₂ = bo’ladi.
Sovituvchi qurimalarni ish samaradorligi sovitilayotgan jismdan olingan issiqlik miqdori q₂ ning tsiklni bajarishga sarflangan ish miqdorining nisbati bilan o’lchanadi.
(129)
 (ipsilon) - qurilmaning sovitish darajasi.
TSiklni bajarish uchun sarflanadigan ish miqdorini (130) tenglikdan topish mumkin.
(130)

Sovuqlik ishlab chiqarish unumdorligi Q bo’lsa, kompressorni xarakatlantirish uchun (sovitgich qurilma oladigan) quvvat qkyidagicha aniqlanadi.

kVt (131)