Jahonning 10 ta eng yirik va 10 ta eng kichik davlatlari (2022-yil)
2.1.3-Jadval
Rivojlangan mamlakatlar quyidagi 4 ta kichik tipga bo’linadi.
1.Asosiy kapitalistik mamlakatlar; AQSh, Yaponiya, GFR, Frantsiya, Buyuk Britaniya, Italiya; 2.G’arbiy Yevropaning uncha katta bo’lmagan, iqtisodiyoti yuqori darajada rivojlangan mamlakatlari: Shveytsariya, Avstriya, Belgiya, Niderlandiya, Shvetsiya, Norvegiya, Daniya;3.Kapitalistik munosabatlar «ko’chirib» keltirilgan mamlakatlar; a) Rivojlanishning o’rtacha darajasiga erishgan mamlakatlar: Irlandiya, Finlandiya; b) Rivojlanishda orqada qolgan mamlakatlar (Yevropa mezonlari bo’yicha): Ispaniya, Gretsiya, Portugaliya; Rivojlanayotgan mamlakatlar (iqtisodiyoti ham rivojlangan) Dunyo kartasida eng ko’p tipli va sonli davlatlardir. Ular asosan Osiyo, Afrika, Lotin Amerikasi Okeaniyadagi sobiq mustamlakalar bo’lib, ularning mustamlaka o’tmishi va u bilan bog’liq ichki va tashqi qiyinchiliklar, siyosiy mustaqillik va iqtisodiy qaramlik, kapitalistik tovar xo’jaligini yuritish tajribasi yo’qligi, xo’jalikning kapitalizmga xos shakllarining saqlanib qolganligi, iqtisodiyotning agrar xom-ashyo tavsifi, malakali kadrlarning yetishmasligi, industrial rivojlangan mamlakatlarda g’oyat katta tashqi qarzdorlik (1 trln dollardan ko’proq) va boshqa xususiyatlarni birlashtiradi.
2.1.1-rasm Hududining kattaligi bo‘yicha jahondagi mustaqil davlatlarning taqsimlanishi.
Yuqoridagi diagrammada dunyo mamlakatlarining maydoni taqsimlanishini, ko`ishimiz mumkun. Bunda eng ulush maydoni, 100-500 ming km2 bo`lgan davlatlar 29 foiz bilan yetakchilik qilmoqda, eng kam ulush esa maydoni 5 mln km2 bo`lgan davlatlarga esa 6 foiz ulush tegmoqda.
Rivojlanayotgan mamlakatlar.
Tayanch mamlakatlar (Braziliya, Hindiston, Meksika), Yangi industrial mamlakatlar (Koreya Respublikasi, Tayvan, Gonkong, Singapur), tashqariga neft eksport qiluvchi mamlakatlar, taraqqiyoti sezilarli orqada qolayotgan mamlakatlar va qoloq mamlakatlar guruhiga ajratiladi.3
Do'stlaringiz bilan baham: |
