Мавзу: Жисмоний тарбия мутахассисларининг касбий маҳоратларини такомиллаштириш

Сузиш ва уни уцитиш услубиёти. Сузиш усулларини ривожланиши, сузиш спортини Ўзбекистан жисмоний тарбия тизимида тутган ўрни, таълим муассасаларида сузиш машғулотларини ташкил этиш, сузиш ҳаракатларига ўргатиш, спортча сузиш усуллари, эркин сузиш, чалқанча сузиш, делфин, брасс сузиш усуллари техникаси, сузиш ҳаракатларига ўргатиш услубиёти, сузиш усулларида старт ва бурилишлар техникаси, амалий сузиш усуллари, сувга сакраш, сув остида сузиш, синхрон сузиш, сув полоси, узоқ масофага сузиш, амалий сузиш усулларига ўргатиш техникаси, чукаётганда қутқариш усуллари, тиббий ёрдам, сузиш бўйича мусобақалар ташкил этиш, ҳакамлар вазифаси, мусобақалар ҳужжатини тузиш.
Миллий кураш усуллари ва уларни уцитиш услубиёти: Ўзбек миллий кураш усулларини шаклланиши ва ривожланиши, Бухороча ва Фарғонача Кураш усуллари. Белбогли ва Ҳалқаро Кураш усуллари. Миллий кураш усулларини Ўзбекистан жисмоний тарбия тизимида тутган ўрни. Таълим муассасаларида кураш машғулотларини ташкил этиш, кураш машғулотларида жароҳатланишни олдтнт олиш. Кураш усуллари техникасига ўргатиш услубиёти. Хужум техника ва тактикаси, миллий кураш усуллари бўйича мусобақалар ташкил этиш. Хдкамлик қилиш. Мусобақа ҳужжатларини ташкил қилиш.
ХУЛОСА
Магистрлик диссертатсияси мавзуси бўйича олиб борилган илмий тадкикот ишлари ва педагогик амалиёт жараёнларида Андижон шахар машинасозлик Олийгоҳларда жисмоний тарбия ва спорт, соғломлаштириш тадбирларига талабаларни жалб этиш жараёнлари ўрганилган.
Таълим муассасасида олиб бориладиган жисмоний тарбия ва спорт, соғломлаштириш ишларидан жисмоний тарбия дарслари, спорт тўгаракларидаги машғулотлар, спорт мусобақалари ва спорт байрамлари ҳамда оммавий ташкил этиладиган туризм машғулотларини киритиш мумкин.
Таълим муассасасидан ташкари жисмоний тарбия тадбирларига болалар ва ўсмирлар спорт мактабидаги спорт тўгаракларида спорт тайёргарликлари машғулотлари ҳамда яшаш жойларида, махаллаларда ва оилада жисмоний тарбия тадбирлари киритилди. Спорт тўгаракларидаги машғулотлар спорт турлари бўйича юкори малакали спортчи тайёрлаш вазифаларини хал этади. Яшаш жойларида ва оилада ташкил этиладиган жисмоний тарбия тадбирлари талабаларни жисмоний ривожлантиришга маънавий ва ахлокий баркамол инсон қилиб тайёрлашга ҳамда мехнат фаолиятига тайёрлашга қаратилган бўлади.
Таълим муассасаларида жисмоний тарбия ўкитувчилари ва синф раҳбарлари раҳбарлигида табиат кўйнига сайрлар уюштирилди.
Бунда талабаларни жисмоний ҳаракат малака ва кўникмаларини шакллантириш, табиат омиллари ёрдамида чиниқтириш, жисмоний фазилатларни ривожлантириш амалга оширилди.
Яшаш жойларида спорт турлари бўйича машғулотлар ва мусобақалар ўтказиш, миллий халқ ўйинлари бўйича беллашувлар ташкил этилди. Оилада жисмоний тарбия тадбирларига эрталабки бадантарбия, жисмоний ва спорт машқлари билан мустакил шуғулланиш, оилавий табиат кўйнига сафарлар, чиниқтириш учун қуёш, хаво, сув муолажалари қабул қилиш, ижодий, фойдали мехнат ободонлаштириш, дала ишлари, чорвадорлик билан шуғулланиш мумкин.
Магистрлик диссертатсияси мавзуси бўйича адабиётлар тахлили ишларида талабаларнинг соғломлаштириш ва жисмоний ривожлантиришда жисмоний тарбия ва спорт машғулотларининг аҳамиятини кенг ёритувчи адабиётлар, дарсликлар, услубий, илмий ва ўқув қўлланмалар, рисолалар, тавсиянома ва йўриқномалар, тарихий кўлёзма ва архив материаллари ҳамда газета ва журналлар материаллари ўрганилди. ИНТЕРНЕТдан хорижий мамлакатлар ва мамлакатимизнинг етук мутахассисларини мавзуга оид тажриба ва малакалари бўйича энг сўнги материаллар олинди.
Мураббийлар, ота оналар, талабалар билан жисмоний тарбия ва спортга оид сухбатлар, мунозаралар, учрашувлар ўтказилди, анкеталар олинди. Тестлар ташкил этилди. Талабалар шахс хусусиятлари, уларнинг дунёкарашлари, жисмоний тарбия ва спортга бўлган эътибори, ахлокий фазилатлари, маънавий ва маърифий тарбия жараёнларидаги фаолияти тахлил этилди.
Магистрлик диссертатсияси мавзуси бўйича илмий тадкикот ишларини ташкил этишда тажриба ва назорат гуруҳлари ташкил этилди. Тажриба гуруҳларига таълим муассасаларида жисмоний тарбия тадбирларида фаол иштирок этувчи ва талабалар ва ўсмирлар спорт мактабларида спорт тўгаракларида шуғулланувчи ҳамда яшаш жойлари ва оилада жисмоний машқлар билан мустакил шуғулланувчи талабалар киритилди.
Назорат гуруҳига эса жисмоний тарбия тадбирларига фаол қатнашмайдиган талабалар киритилди. Тажриба ва назорат гуруҳи аъзоларига бир хил шаклдаги жисмоний ҳаракатларни ўргатиш ва бир хил миқдордаги жисмоний юкламаларни бажариш ташкил этилди.
Коллежда жисмоний тарбия дарсларига талабаларнинг 98,9% жалб этилган, қолган талабалар жисмонан заиф ва касаллиги муносабати махсус тиббий гуруҳга киритилган. Махсус тиббий гуруҳ талабалари даволовчи жисмоний машқлар ва енгил ҳаракатли ўйинлар ҳамда сайрлар билан шуғулланадилар.
Талабалар билан жисмоний тарбия дарслари, спорт тўгаракларидаги машғулотлар олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тамонидан тасдикланган жисмоний тарбия дастури асосида ташкил этилади. Спорт мусобақалари ва байрамлари коллеж маъмурияти ҳамкорлигида ишлаб чиқилган режа асосида ташкил этилади.
Илмий тадкикот услубларидан тиббий биологик тахлилда Олийгоҳларда талабалар жисмоний ривожланишини тиббий назорат қилиш ташкил этилди. Тиббий назоратда талабалар соғлиги даражаси, касалликлар ташхиси ҳамда касалликларнинг турлари, хусусиятлари ўрганилди. Талаба ва талабалар тиббий гуруҳларга ажратилиши ва улар билан даволаш жисмоний машқлар билан шуғулланиш жараёнлари ташкил этилиши ўрганиб чикилди.
Илмий тадкикотимиз натижаларининг сон кўрсаткичларини тахлил этишда математик статистик усул кўлланилди. Тажриба ва назорат гуруҳи талабалари жисмоний ривожланишини амалий назорат меъёрлари билан бахолаш ташкил килинди.
Бунда натижаларнинг сон кўрсаткичлари ўртасидаги фарклар, ўртача арифметик кўрсаткичлар, вариатсия ва коррелятсия коефитсиентлари ва кўрсаткичларни оғиш даражалари ўрганилди.
Илмий тадкикотларимиз натижаларида шуни кўриш мумкинки таълим муассасида ташкил этиладиган жисмоний тарбия ва спорт, соғломлаштириш ишларида фаол иштирок этувчи тажриба гуруҳи аъзолари бўлган талабалар, касб-хунар эгаллашда ва фанлар бўйича назарий билимларни эгаллашда ҳам ижобий натижаларга эришадилар.
Шу билан бирга уларнинг организмининг жисмоний ривожланиши, организм системалари фаолиятининг такомиллашуви рўй беради. Жисмоний тарбия, спорт, соғломлаштириш тадбирлари талабаларни жисмонан баркамол маънавий етук инсон ҳамда, ахлокий пок, ватанпарвар ва касбий махорати етук касб эгалари бўлиб вояга етишларига катта замин яратади.
Жисмоний тарбиядан ишлар -яшаш жойларида жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланиш, эрталабки бадантарбия, табиат омиллари ёрдамида чиниқтириш, фойдали мехнат билан шуғулланиш.
Таълим муассасасида жисмоний тарбияни жамоаси-таълим муассасаси директори, маънавият бўйича директор ўринбосари, жисмоний тарбия ўкитувчилари, спорт мураббийлари, тарбиячилар, "Камолот" ёшлар ижтимоий ҳаракати етакчилари, спортчи талабалар Магистрлик диссертатсияси мавзусига оид илмий маколалар ва тезислар тайёрланган, улар билан Республика ва вилоят микёсидаги илмий анжуманларда иштирок этилган. Маколалар тўплами нашр этилган.
Магистрлик диссертатсиямиз илмий тадкикот ва педагогик амалиёт натижаларидан қуйидаги умумий хулоса қилиш мумкин:
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни маънавий етук ва ахлокий баркамол инсон қилиб етиштиради.
Талабаларни организмга салбий таъсир этувчи одатларга ўргатмаслик уларни салбий таъсирлари хакида мунтазам сухбатлар ташкил этиш максадга мувофиқ
Талабаларни жисмоний ривожланишларини мунтазам тиббий назорат қилишни ташкил этиш керак.
Талабаларнинг табиат қўйнига сайрлар, туризм машғулотларини кенг ривожлантириш керак.
Оммавий жисмоний тарбия ва спорт байрамларини мантазам ўтказилишини таъминлаш керак.
Талабаларни соғлом турмуш тарзи ва соғлом авлод кун тартиби талабларига риоя қилишга ўргатиш.
Талабаларни фавкулоддаги ходисалар, табиий офатларда ўзини тута билиш, жарохатланганда ва сувга чўкишда биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш коидаларга ўргатиб бориш зарур.
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни касбий-амалий жисмоний тайёргарликларини амалга оширади.
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни касбни етук мутахассиси бўлишни таъминлайди.
Талабаларни касбий-амалий жисмоний тайёргарлик жараёнларини такомиллаштириш.
Таълим муассасаларида жисмоний тарбия ва спорт тадбирларини тўғри ташкил этиш ва ўтказиш талабаларни жисмоний ривожлантиришни таъминлайди Машғулотларини киритиш мумкин.
Таълим муассасасидан ташкари жисмоний тарбия тадбирларига болалар ва ўсмирлар спорт мактабидаги спорт тўгаракларида спорт тайёргарликлари машғулотлари ҳамда яшаш жойларида, махаллаларда ва оилада жисмоний тарбия тадбирлари киритилди. Спорт тўгаракларидаги машғулотлар спорт турлари бўйича юкори малакали спортчи тайёрлаш вазифаларини хал этади. Яшаш жойларида ва оилада ташкил этиладиган жисмоний тарбия тадбирлари талабаларни жисмоний ривожлантиришга маънавий ва ахлокий баркамол инсон қилиб тайёрлашга ҳамда мехнат фаолиятига тайёрлашга қаратилган бўлади.
Таълим муассасаларида жисмоний тарбия ўкитувчилари ва синф раҳбарлари раҳбарлигида табиат кўйнига сайрлар уюштирилди.
Бунда талабаларни жисмоний ҳаракат малака ва кўникмаларини шакллантириш, табиат омиллари ёрдамида чиниқтириш, жисмоний фазилатларни ривожлантириш амалга оширилди.
Яшаш жойларида спорт турлари бўйича машғулотлар ва мусобақалар ўтказиш, миллий халқ ўйинлари бўйича беллашувлар ташкил этилди. Оилада жисмоний тарбия тадбирларига эрталабки бадантарбия, жисмоний ва спорт машқлари билан мустакил шуғулланиш, оилавий табиат кўйнига сафарлар, чиниқтириш учун қуёш, хаво, сув муолажалари қабул қилиш, ижодий, фойдали мехнат ободонлаштириш, дала ишлари, чорвадорлик билан шуғулланиш мумкин.
Магистрлик диссертатсияси мавзуси бўйича адабиётлар тахлили ишларида талабаларнинг соғломлаштириш ва жисмоний ривожлантиришда жисмоний тарбия ва спорт машғулотларининг аҳамиятини кенг ёритувчи адабиётлар, дарсликлар, услубий, илмий ва ўқув қўлланмалар, рисолалар, тавсиянома ва йўриқномалар, тарихий кўлёзма ва архив материаллари ҳамда газета ва журналлар материаллари ўрганилди. ИНТЕРНЕТдан хорижий мамлакатлар ва мамлакатимизнинг етук мутахассисларини мавзуга оид тажриба ва малакалари бўйича энг сўнги материаллар олинди.
Мураббийлар, ота оналар, талабалар билан жисмоний тарбия ва спортга оид сухбатлар, мунозаралар, учрашувлар ўтказилди, анкеталар олинди. Тестлар ташкил этилди. Талабалар шахс хусусиятлари, уларнинг дунёкарашлари, жисмоний тарбия ва спортга бўлган эътибори, ахлокий фазилатлари, маънавий ва маърифий тарбия жараёнларидаги фаолияти тахлил этилди.
Магистрлик диссертатсияси мавзуси бўйича илмий тадкикот ишларини ташкил этишда тажриба ва назорат гуруҳлари ташкил этилди. Тажриба гуруҳларига таълим муассасаларида жисмоний тарбия тадбирларида фаол иштирок этувчи ва талабалар ва ўсмирлар спорт мактабларида спорт тўгаракларида шуғулланувчи ҳамда яшаш жойлари ва оилада жисмоний машқлар билан мустакил шуғулланувчи талабалар киритилди.
Назорат гуруҳига эса жисмоний тарбия тадбирларига фаол қатнашмайдиган талабалар киритилди. Тажриба ва назорат гуруҳи аъзоларига бир хил шаклдаги жисмоний ҳаракатларни ўргатиш ва бир хил миқдордаги жисмоний юкламаларни бажариш ташкил этилди.
Коллежда жисмоний тарбия дарсларига талабаларнинг 98,9% жалб этилган, колган талабалар жисмонан заиф ва касаллиги муносабати махсус тиббий гуруҳга киритилган. Махсус тиббий гуруҳ талабалари даволовчи жисмоний машқлар ва енгил ҳаракатли ўйинлар ҳамда сайрлар билан шуғулланадилар.
Талабалар билан жисмоний тарбия дарслари, спорт тўгаракларидаги машғулотлар олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тамонидан тасдикланган жисмоний тарбия дастури асосида ташкил этилади. Спорт мусобақалари ва байрамлари коллеж маъмурияти ҳамкорлигида ишлаб чиқилган режа асосида ташкил этилади.
Илмий тадкикот услубларидан тиббий биологик тахлилда Олийгоҳларда талабалар жисмоний ривожланишини тиббий назорат қилиш ташкил этилди. Тиббий назоратда талабалар соғлиги даражаси, касалликлар ташхиси ҳамда касалликларнинг турлари, хусусиятлари ўрганилди. Талаба ва талабалар тиббий гуруҳларга ажратилиши ва улар билан даволаш жисмоний машқлар билан шуғулланиш жараёнлари ташкил этилиши ўрганиб чикилди.
Илмий тадкикотимиз натижаларининг сон кўрсаткичларини тахлил этишда математик статистик усул кўлланилди. Тажриба ва назорат гуруҳи талабалари жисмоний ривожланишини амалий назорат меъёрлари билан баҳолаш ташкил килинди.
Бунда натижаларнинг сон кўрсаткичлари ўртасидаги фарклар, ўртача арифметик кўрсаткичлар, вариатсия ва коррелятсия коефитсиентлари ва кўрсаткичларни оғиш даражалари ўрганилди.
Илмий тадкикотларимиз натижаларида шуни кўриш мумкинки таълим муассасида ташкил этиладиган жисмоний тарбия ва спорт, соғломлаштириш ишларида фаол иштирок этувчи тажриба гуруҳи аъзолари бўлган талабалар, касб-хунар эгаллашда ва фанлар бўйича назарий билимларни эгаллашда ҳам ижобий натижаларга эришадилар.
Шу билан бирга уларнинг организмининг жисмоний ривожланиши, организм системалари фаолиятининг такомиллашуви рўй беради. Жисмоний тарбия, спорт, соғломлаштириш тадбирлари талабаларни жисмонан баркамол маънавий етук инсон ҳамда, ахлокий пок, ватанпарвар ва касбий махорати етук касб эгалари бўлиб вояга етишларига катта замин яратади.
Жисмоний тарбиядан ишлар-яшаш жойларида жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланиш, эрталабки бадантарбия, табиат омиллари ёрдамида чиниқтириш, фойдали мехнат билан шуғулланиш.
Таълим муассасасида жисмоний тарбияни жамоаси-таълим муассасаси директори, маънавият бўйича директор ўринбосари, жисмоний тарбия ўкитувчилари, спорт мураббийлари, тарбиячилар, "Камолот" ёшлар ижтимоий ҳаракати етакчилари, спортчи талабалар Магистрлик диссертатсияси мавзусига оид илмий маколалар ва тезислар тайёрланган, улар билан Республика ва вилоят микёсидаги илмий анжуманларда иштирок этилган. Маколалар тўплами нашр этилган.
Магистрлик диссертатсиямиз илмий тадкикот ва педагогик амалиёт натижаларидан қуйидаги умумий хулоса қилиш мумкин:
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни маънавий етук ва ахлокий баркамол инсон қилиб етиштиради.
Талабаларни организмга салбий таъсир этувчи одатларга ўргатмаслик уларни салбий таъсирлари хакида мунтазам сухбатлар ташкил этиш максадга мувофиқ талабаларни жисмоний ривожланишларини мунтазам тиббий назорат қилишни ташкил этиш керак.
Талабаларнинг табиат кўйнига сайрлар, туризм машғулотларини кенг ривожлантириш керак.
Оммавий жисмоний тарбия ва спорт байрамларини мантазам ўтказилишини таъминлаш керак.
Талабаларни соғлом турмуш тарзи ва соғлом авлод кун тартиби талабларига риоя қилишга ўргатиш.
Талабаларни фавқулоддаги ходисалар, табиий офатларда ўзини тута билиш, жарохатланганда ва сувга чўкишда биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш коидаларга ўргатиб бориш зарур.
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни касбий-амалий жисмоний тайёргарликларини амалга оширади.
Жисмоний тарбия ва спорт тадбирлари талабаларни касбни етук мутахассиси бўлишни таъминлайди.
Талабаларни касбий-амалий жисмоний тайёргарлик жараёнларини такомиллаштириш.
Таълим муассасаларида жисмоний тарбия ва спорт тадбирларини тўғри ташкил этиш ва ўтказиш талабаларни жисмоний рив