Mavzu. Kadirlar boshqaruvida mehnat munosabatlari etikasi Reja

Mehnat migratsiyasi: yangi tizim.
Yangi davrda Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligiga tashqi mehnat migratsiyasi bo‘yicha ko‘plab vazifalar yuklatilgan. Vazirlik xorijda ishlash istagidagi vatandoshlarni bunga tayyorlash va o‘qitish, ularni tashkillashtirilgan holda ishga jo‘natish hamda huquqiy himoya qilishga mas'ul.
Bundan tashqari, bu vazirlikka o‘z tuzilmasidagi agentlik orqali vatandoshlarning tashqi mehnat migratsiyasi geografiyasini kengaytirish vazifasi ham topshirilgan.
Kun.uz mazkur vazifalar ijrosi yuzasidan bandlik va mehnat munosabatlari vaziri Nozim Husanov bilan intervyu tashkil etdi.
— 2021 yil 10 oyida “Yo‘l xaritalari” asosida 50 ming fuqarodan 45,2 ming nafari o‘qitilib, shundan 43 mingi (25 turdan ortiq) kasb-hunarga va 2,2 ming kishi chet tillarini (rus, ingliz, koreys, yapon va boshqalar) o‘rganishga jalb qilindi. 115 ming kishidan 92,1 ming fuqaro xorijda tashkiliy tartibda ishga joylashtirildi. Ushbu ko‘rsatkich o‘tgan yilning shu davriga (3383 ta) nisbatan 88,7 mingtaga yoki 27 baravarga o‘sgan.
Xorijga ishlash uchun ketayotgan 27 191 mehnat migrantining hayoti va sog‘lig‘i sug‘urta qilindi, 640 kishiga xorijga ketish va ishga joylashish uchun mikroqarzlar berildi hamda 2629 fuqaroga ishlash ruxsatnomasi rasmiylashtirish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatildi.
Xorijda ishlayotgan 314,1 ming mehnat migrantiga huquqiy, moddiy va ijtimoiy yordam ko‘rsatilib, ularning 892,1 ming AQSh dollari miqdoridagi ish haqlari ish beruvchilardan undirib berildi. Boshpanasiz qolgan 308 mehnat migranti vaqtincha yashash joylari (xostel) bilan ta'minlandi, og‘ir vaziyatga tushib qolgan 302 kishi, shuningdek, turli sabablar bois vafot etgan 408 fuqaro jasadi Vatanga qaytarib olib kelindi.
Shuningdek, tashqi mehnat migratsiyasining geografiyasini kengaytirish maqsadida Germaniya, Yaponiya, Slovakiya, Shveytsariya, Niderlandiya, Bolgariya, Latviya, Litva kabi 25ta davlat ish beruvchilari bilan 382ta hamkorlik shartnomalari tuzildi.
— XMT bilan hamkorlik mehnat migratsiyasini tartibga solishda, mehnat migrantlariga moliyaviy ko‘mak ko‘rsatish imkoniyatlarini kengaytiradi.
Hozirda “O‘zbekiston Respublikasi bilan Xalqaro migratsiya tashkiloti o‘rtasidagi hamkorlikni kengaytirish bo‘yicha 2021-2023 yillarga mo‘ljallangan chora-tadbirlar rejasi” ishlab chiqilgan va tasdiqlangan. Unda belgilangan vazifalar doirasida COVID-19 pandemiyasining ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari ta'sirini kamaytirish, potensial mehnat migrantlarini kasbiy tayyorlash bo‘yicha pilot markazini yaratish, “Migratsiya boshqaruvi indikatorlari”ni (“Migration Governance Indicators (MGI)”) O‘zbekistonda joriy etish, mehnat migrantlarini xorijga ketishdan avval tayyorlash kabi ishlar amalga oshirilmoqda.
XMTning moliyaviy ko‘magida COVID-19 pandemiyasi davrida Rossiya va Qozog‘iston hududida og‘ir moliyaviy ahvolga tushib qolgan 167 fuqaro Vatanga qaytarildi. Namangan shahar “Ishga marhamat” monomarkazida “Qabul qiluvchi (Resepshionist) va xizmat ko‘rsatish (Houskeeping) uchun professional tayyorgarlik hamda potensial migrantlar uchun ketish oldi tayyorgarligini amalga oshirishga ixtisoslashgan o‘quv xonalari tashkil etildi va XMT tomonidan jihozlanib, joriy yil 30 sentyabrida foydalanishga topshirildi.
Kelgusida, XMT bilan hamkorlikda mehnat migratsiyasi sohasini diversifikatsiya qilish, xorijiy davlatlarda mehnat faoliyatini amalga oshirish istagida bo‘lgan fuqarolarimiz uchun viza rasmiylashtirish jarayonlarida ko‘maklashish uchun O‘zbekiston hududida viza markazlarini tashkil qilish rejalashtirilgan.

Xulosa.
Kadrlar boshqaruvida mehnat munosabatlari etikasi, ishchilar va ish beruvchilar o'rtasidagi adolatli muomala va huquqiy munosabatlarni ta'minlaydi va istiqomatga soladi. Bu etika prinsiplari, o'zaro etibor, adolat, barqarorlik, shaffoflik va tinchlikni o'z ichiga oladi.
Ish munosabatlarining etikasi quyidagi asosiy qoidalarni o'z ichiga oladi:
Adolat va tenglik: Ish beruvchilar ishchilar orasida adolat va tenglik prinsiplarini ta'minlashga harakat qilishi kerak. Maoshlar, imtiyozlar, vaqtlar va imkoniyatlar adolatli va teng ravishda bo'lishi kerak.

Ixtisoslashtirish va rivojlanish: Ish beruvchilar ishchilarning ixtisoslashish va rivojlanishini ko'rib chiqishga, o'zlashtirish jarayonlarini va kengaytirish imkoniyatlarini taqdim etishga harakat qilishi kerak. Ishchilar ish faoliyatini o'zlashtirish uchun ko'plab imkoniyatlardan foydalanishlari lozim.

Kommunikatsiya va maslahatlashish: Ishchilar va ish beruvchilar o'rtasidagi kommunikatsiya va maslahatlashish adabiyotini muhokama qilishi kerak. Ishchilarning fikrlari va fikr-mulohazalari qabul qilinishi, ularning qiyinchiliklarining yechilishi va maslahatlashuv orqali o'zlashtirishlar qilinishi lozim.
Konfidensiallik va huquqiy himoya: Ish munosabatlarida konfidensiallik prinsipi ta'kidlanishi kerak. Shaxsiy ma'lumotlar, korporativ xavfsizlik, ish haq-huquqlari va boshqalar kabi masalalar ishchilar va ish beruvchilar tomonidan himoya qilinishi kerak.
Ehtiyojga javob berish: Kadrlar boshqaruvchilari, ishchilarning ehtiyojlariga qiziqish ko'rsatish va ularni hal qilish uchun zarur imkoniyatlarni ta'minlashga harakat qilishi kerak. Ishchilarning yashash sharoitlari, sog'liq va xavfsizlik, motivatsiya va o'zlashtirishlari kabi ehtiyojlariga javob berish uchun ish beruvchilar muhim rol o'ynaydi.
Kadrlar boshqaruvida mehnat munosabatlari etikasi, ishchilar va ish beruvchilar o'rtasida adolat, adabiyot, barqarorlik va tinchlikni taminlaydi.