Mavzu: kanada davlatiga umumiiqtisodiy geografik ta’rifi reja: kirish

2.2. Kanada davlatining qishloq xo’jaligi va transporti
Kanada qishloq xoʻjaligida davlat subsidiyalarining oʻrni katta.
Qishloq xoʻjaligi : Qishloq xoʻjaligi erlari Kanadaning taxminan 7 % ni egallaydi. Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini etishtirish uchun foydalaniladigan ushbu maydonning 3/4 qismidan koʻprogʻi mamlakatning Markaziy Gʻarbiy viloyatlarida joylashgan. Bu viloyatlar, asosan, bugʻdoy yetishtiradi, ulardan Kanada dunyodagi eng yirik ishlab chiqaruvchilardan biridir. Kanadada ishlab chiqarilgan bugʻdoyning yarmi Saskachevanda yetishtiriladi. Mamlakatdagi ikkinchi yirik bugʻdoy ishlab chiqaruvchisi Alberta, keyin esa Manitoba. Viloyat fermerlari oʻz mahsulotlarini diversifikatsiya qilishdan tashvishlanib, mamlakatimizda ushbu mahsulotlarga ortib borayotgan talabni qondirish maqsadida yasmiq, kolza va jenshen yetishtirishni ham yoʻlga qoʻydi. Atlantika provinsiyalarida asosiy ekiladigan oʻsimlik kartoshka hisoblanadi.⁶
Kanadaning sharqiy qismida qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining katta qismi Buyuk koʻllar tekisliklarida va Sent-Lorens daryosi vodiysida yetishtiriladi. Janubiy Ontario va Kvebekning issiq yozi va bu hududning uzoq vegetatsiya davri sabab salat, bodring, makkajoʻxori, olma, qulupnay va tamaki kabi turli xil mahsulotlarni yetishtirishga imkon beradi.
Chorvachilik
Markaziy Gʻarbiy viloyatlar ham chorvachilikda farqlanadi. Mamlakatda kanadaliklarning eng katta ulushiga (yoki Kanada sigirlari boʻlgan Bos taurus) ega boʻlgan Alberta Kanadada goʻsht ishlab chiqarish boʻyicha eng yaxshi koʻrsatkichga ega boʻlgan viloyat boʻlib, mol goʻshtining katta qismi mamlakatning boshqa joylariga tashiladi va sotiladi yoki AQShga eksport qilinadi. Britaniya Kolumbiyasi mamlakatning eng yirik tovuq goʻshti va tuxum ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi.
Kvebek Kanadaning eng yirik sut ishlab chiqaruvchi provinsiyasi boʻlib, mamlakatda qoramol soni boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi. Fransuz tilida soʻzlashuvchi viloyat, shuningdek, sut mahsulotlarining eng yirik ishlchiqaruvchisi hisoblanadi.

2.2.1-rasm Ontariodagi ferma
Baliq ovlash
Baliqchilik Kanadadagi eng qadimgi iqtisodiy faoliyatdir. Yangi Shotlandiya, Nyu-Brunsvik va Nyufaundlend va Labradorning sharqiy qismida joylashgan Buyuk Nyufaundlend banki - baliq ovlash uchun katta hududlarga boy. Atlantika provinsiyalarining baliqchilik sanoati asosan kerevit, omar, qisqichbaqalar va sazanlarni ovlaydi. Baliqchilar uchun iqtisodiy ahamiyatga ega boʻlgan boshqa dengiz turlarining (barcha turdagi baliqlarning) ahamiyati soʻnggi oʻn yilliklarda ularning haddan tashqari ovlanishi tufayli keskin kamaydi. 1992-yilgi treska inqirozi mamlakatning sharqiy qirgʻogʻida baliq ovlashni taqiqlashga va koʻplab baliqchilik xoʻjaliklarining, ayniqsa Nyufaundlend va Labradorda vayron boʻlishiga olib keldi. Inqirozning oqibatlari bugungi kungacha davom etmoqda.
Britaniya Kolumbiyasida qizil ikra eng muhim mahsulot turi hisoblanadi. Britaniya Kolumbiyasi butun Shimoliy Amerikada baliq ovlashda qizil ikra eng katta ulushga ega boʻlgan hududdir.
Oʻrmon xoʻjaligi
Kanada hududining deyarli 40 % tayga bilan qoplangan, bu uni eng yirik yogʻoch (va uning hosilalari) eksportchisi va dunyodagi eng yirik qogʻoz ishlab chiqaruvchilardan biriga aylantiradi. Bu mahsulotlar ham ichki bozorga, ham asosiy xaridor boʻlgan AQShga moʻljallangan. Britaniya Kolumbiyasi sanoatda yetakchilik qiladi, undan keyin Kvebek va Ontario.
2.2.1-jadval.