Mavzu: ketma-ketlikdagi raqamli qurilmalar. Reja: Registrlar va ularning turlari Registrlarning asosiy vazifalari

K
 chiqish kodining 
o’rnatilish vaqti hisoblanadi. Bu kattalik kirish signali beril- gan vaqt 
momentidan chiqishda yangi kod hosil bo‘lish vaqt momenti oralig‘iga teng. t
K
hisoblagich tezkorligini ifodalaydi. 
Hozirgi kunda turli variantdagi hisoblash sxemalari ishlab chiqa- riladi va 
qo‘llaniladi: asinxron (ketma-ketli) va sinxron (parallel); ikkilik va o‘nlik; hisob 
ortishi yoki kamayishi mumkin bo‘lgan bir yo‘nalishli (jamlovchi va ayiruvchi) 

---

va ikki yo‘nalishli (reversiv). 
Bu sxemalarning asosi bo‘lib bir necha triggyerdan tashkil topgan 
elementlar ketma-ketligi hisoblanadi. Hisoblagich va chastota bo‘luvchi- laridagi 
triggerlar siljitish yoki sanoqning bir sikli davomida bitta komanda yordamida 
avval yozilgan ma’lumotni keyigisiga uzatish va oldindagi triggerlardan yangi 
ma’lumotni qabul qilishlari kerak. Shuning uchun ikki pog‘onali yoki dinamik 
boshqaruvli triggerlar qo‘llaniladi. Bundan tashhari triggerlar o‘z holatlarini 
qarama-qarshi (teskari) holatga o‘zgartirish talab etilganda sanoq rejimida 
ishlashlari kerak. Ya’ni Ye0 ma’lumot kirishida «1» berilishi bilan. 
Hisoblagichlar T, D va JK-triggerlar asosida tuziladi. Talab etilgan 
hollarda razryadlararo va teskari mantiqiy bog‘lanishlarda MElar qo‘l- lash 
mumkin. Talab etilgan elementlar sonini minimallash uchun to‘rt
razryadli 
hisoblagich sxemalari ikkilik va o‘nlik variantlarda ishlab chiqariladi. 
 
3. Dasturlanuvchi mantiqiy qurilmalar 
Turli vazifalar uchun mo‘ljallangan KIS yasashdagi universallik va kichik 
tannarx kabi afzalliklarga ega. Bu uncha katta bo‘lmagan hajmdagi 
apparaturalarni ishlab chiqarishda juda muhim sanaladi. Buning uchun IS ishlab 
chiqaruvchi kompaniyalar yagona, ya’ni universal majmuidan foydalanadilar. 
Talab etilgan algoritmni esa bevosita ishlab chiqaruvchiing o‘zi ichki 
apparaturani o‘zgartirib (dasturlash yordamida) hosil qiladi.
 Tanlangan ish algoritmi uchun dasturlashga tayyor mantiqiy KIS sodda