Mavzu: keynsning tоvarlar va xizmatlar bоzоridagi makrоiqtisоdiy muvоzanat mоdeli

INFLYATSIYA

• Аммо инфляция даврида барча товарларнинг баҳолари ҳам ошавермайди: айримлариники барқарор бўлиб турса, баъзилариники эса тушиши мумкин.
• “Инфляция” атамаси илк бор Шимолий Америкада 1861-1865 йиллардаги Фуқаролар уруши даврида қўлланилди. Инфляциянинг атамаси муомаладаги қоғоз пул массасининг товарларнинг реал таклифига нисбатан ҳаддан зиёд кўпайиб кетиши ҳолатини изоҳланган.
• Аммо инфляциянинг бундай тавсифи мукаммал эмас ва унинг сабабларини очиб бермайди.
• Умуман олганда инфляция пул муомаласи қонунларининг бузилиши шакли сифатида макроиқтисодий мувозанатнинг бузилишини, талаб ва таклиф номутаносиблигини англатади.

INFLYATSIYA

• Кейнсчилар мактаби намоёндалари бундай номутаносибликнинг сабаби тўлиқ бандлик шароитида талабнинг ҳаддан зиёд бўлишида деб билишади. Шу сабабли улар ишлаб чиқариш қувватларидан фойдаланиш даражаси паст бўлса бюджет тақчиллиги ва қўшимча пул чиқариш йўли билан харид қобилиятини, бошқача айтганда ялпи талабни кўпайтириш инфляцияга олиб келмайди деб ҳисоблашишади.
• Неоклассик ёндошув тарафдорлари инфляциянинг манбаи ишлаб чиқаришнинг ҳаддан зиёд ўсишида, ишлаб чиқариш харажатларининг кўпайишида деб билишади. Демак кейнсчилар инфляцияга талаб томонидан, неоклассиклар эса таклиф томонидан ёндошишади.
• Инфляция нафақат пул муомаласининг издан чиқиши, балки бутун такрор ишлаб чиқариш механизмининг касали, макроиқтисодий бузилишлар натижасидир.

INFLYATSIYA NAMOYON BO’LISH BELGILARI

• valyuta kurslarining o’zgarishi;
• kredit berish shartlarining qimmatlashuv va muddatlarining qisqarishi tomon o’zgarishi;
• kundalik ehtiyoj mollaridan iborat iste’mol savati bahosining o’sishi.

INFLYATSIYANI ANIQLASH

• Inflyatsiya baho indekslari - deflyator va iste’mol narxlar indeksi yordamida aniqlanadi.

Инфляция

Инфляция –
умумий нархлар даражасининг кўтарилиши ва натижада пулнинг қадрсизланиши
Дефляция –
умумий нархлар даражасининг пасайиши
Инфляция барча товар ва хизматларга нархларининг ошишини эмас балки уларнинг умумий даражасининг ошишини билдиради ва бу ошиш истеъмол нархлар индекси орқали белгиланади.