Raqamli mantiqni qo‘llashda, ko‘p hollarda bir nechta kirish va bir nechta chiqishlarga ega bo‘lgan, chiqishdagi signallarining qiymatlari, o‘sha paytdagi ularning kirishlariga berilgan signallarning qiymatlari asosida aniqlanadigan sxemalardan foydalaniladi. Bunday sxemalar kombinator yoki kombinatsion sxemalar deb ataladi. Keyingi rasmlarda asosiy mantiqiy sxemalar hisoblangan – kombinator va arifmetik sxemalarga misollar keltirilgan. Ushbu misollarni keltirib o‘tishdan maqsad, ularni qanday qurilganliklarini ko‘rish bilan, kompyuter tarkibiga kirgan qurilmalar va umuman kompyuterning qay darajada murakkab ekanligini tushuntirishdir. Asosiy mantiqiy sxemalar - qanday ventillardan iborat ekanligi va ularni soni qancha ekanligini, ushbu ventillar tarkibida qanchadan tranzistorlar borligini tasavvur qilish bilan zamonaviy kompyuter qay darajada murakkab tuzilishga ega ekanligini tushunish mumkin. Арифметик-мантиқий қурилма (АМҚ)- томонидан қўшиш, айириш, кўпайтириш, бўлиш мантиқий қўшиш ва кўпайтириш, силжитиш каби амаллар бажарилади. Фукционал арифметик мантиқий қурилма иккита регистрдан, сумматор ҳамда бошқариш схемаларидан ташкил топган. Арифметик-мантиқий қурилма (АМҚ)- томонидан қўшиш, айириш, кўпайтириш, бўлиш мантиқий қўшиш ва кўпайтириш, силжитиш каби амаллар бажарилади. Фукционал арифметик мантиқий қурилма иккита регистрдан, сумматор ҳамда бошқариш схемаларидан ташкил топган. Умумлашган АМҚ схемасида сумматор– ҳисобловчи схема сифатида кириш йулидаги иккилик кодларни қўшиш учун хизмат қилади. Унга иккилик кодларни регистрлар узатади. Арифметик- мантиқий қурилмани функционал ташкил этувчилари Арифметик- мантиқий қурилмани функционал қисми жиҳатдан иккига бўлиш мумкин: А) Микродастурли қурилма (бошқариш қурилмаси) у микробуйруқлар кетма-кетлигини беради. Б) Операцион қурилма (Арифметик- мантиқий қурилма) микробуйруқларни бажаради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
