Mavzu: Korxona mustaqil xo'jalik faoliyatini yurituvchi bozor subyekti kurs ishi

sub’ekt qayta tashkiletilganida;

mulkdorlaro’zgarganida;

O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari va O’zbekiston Respublikasida buxgalteriya hisobotini me’yoriy tartibga solish tizimida o’zgarishlarbo’lganida;

Buxgalteriya hisobining yangi omillarini ishlabchiqishda.

O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari bilan bog’liq bo’lmagan hisob siyosatidagi o’zgarishlarning oqibatlari buxgalteriya hisobi yuritishda o’zgartirilgan omillarning qo’llanilish kuni (oyning birinchi sanasi)dan sub’ekt tomonidan tekshirilgan qiymat ko’rinishida baholanishi kerak.

Xo’jalik yurituvchi sub’ektning hisob yuritish siyosati 1-son BHMAning 16-50 bandlarida va
«Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etishning kontseptual asoslari»da keltirilgan asosiy tamoyillarga asosan aniqlanishi mumkin:

• hisoblashtamoyili;

• 
  ikki yoqlama yozishusuli;
  
• 
  uzluksizlik;
  
• 
  xo’jalik muomalalari, aktivlar va passivlarning puldagibahosi;
  
• 
  ishonchlilik;
  
• 
  ehtiyotkorlik;
  
• 
  mazmunning shakldanustunligi;
  
• 
  ko’rsatkichlarningqiyosiyligi;
  
• 
  moliyaviy hisobotningbetarafligi;
  
• 
  aktivlar va passivlarning aniqbahosi;
  
• 
  hisobot davri daromad va xarajatlariningmosligi;
  
• 
  tushunarlilik,oddiylik;
  
• 
  ahamiyatlilik;
  
• 
  muhimlik;
  
• 
  haqqoniy, xolis taqdimetish;
  
• 
  tugatilganlik;
  
• 
  izchillik;
  
• 
  o’zvaqtidalik;
  
• 
  offsetting (o’zaroqoplanish);
  
• 
  xolislik(ob’ektivlik).
  

Hisoblash qoidasi. Hisoblash qoidasiga asosan aktivlar, passivlar, o’z kapitali, daromadlar, xarajatlar, xo’jalik muomalalari va hodisalar sodir etilgan paytda buxgalteriya hisobida ko’rsatiladi, ular bo’yicha pul mablag’lari yoki ularning ekvivalenti olingan yoki to’langan vaqt bundan mustasno.

Buxgalteriya yozuvlari hisobda hisoblash tamoyilidan foydalanilgan holda, xo’jalik muomalalarining sodir bo’lish vaqtida amalga oshiriladi. Bu tamoyilga muvofiq, mahsulot xaridorga berilgandan keyingina realizatsiya qilingan hisoblanadi, ya’ni yuklangan (tushirilgan) mahsulotning qiymati realizatsiyadan olingan tushum hisoblanadi. Ijara haqi o’zi to’lanishi lozim bo’lgan davrdagi xarajat sifatida ijarachining buxgalteriya registrlarida mos ravishda aks ettirilishi lozim. Shunday qilib, hisoblash tamoyili sub’ektning daromadlari va xarajatlari tegishli bo’lgan kelib tushish sanasidan qat’iy nazar, hisobot davrida aks ettirilishini bildiradi.

Moliyaviy hisobot, pul oqimlari to’g’risidagi hisobotdan tashqari, hisoblash qoidasi asosida tuziladi.