Mavzu: Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish masalalari

Daromadlarni tartibga solish.
Iqtisodiyotni tahlil qilish ustuvorligidan kelib chiqqan holda, birinchi navbatda, iqtisodiy faoliyatning bevosita ishtirokchilarining daromadlarini tartibga solish to'g'risida o'ylash kerak.
Gap shundaki, ichki bozorni o'zini o'zi boshqarish va daromadlarni taqsimlash mexanizmlarini ijtimoiy qoniqarli deb bo'lmaydi.
Jamiyatda daromadlarni taqsimlash va qayta taqsimlash tizimini tuzatish uchun davlat aralashuvi talab qilinadi. Shu bilan birga, daromadlarni, yollash, bandlik munosabatlarini tartibga solish nafaqat iqtisodiy faoliyat sohasi, balki jamiyatning ijtimoiy holatining xususiyatlari bilan bog'liqligini anglash muhimdir.
Davlat o'z oldiga qo'ygan vazifalaridan kelib chiqib, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy barqarorlikni, milliy iqtisodiyotning muvaffaqiyatli o'sishini ta'minlaydigan tegishli daromad siyosatini yuritmoqda.
Ijtimoiy soha rivojlanishini tartibga solish.
Agar biz faqat ijtimoiy sohaga to'xtaladigan bo'lsak, unda birinchi navbatda umumta'lim va kasb-hunar ta'limi, ma'naviy va madaniy ta'lim, kadrlar tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini xalq xo'jaligidagi tarkibiy o'zgarishlarning paydo bo'ladigan tendentsiyalariga yo'naltirilgan, bandlik va sharoit yaratishni ta'minlaydigan inson omilining ko'payishi kiradi. kelajakdagi jamiyatda ishchilarning yangi avlodini ko'paytirish uchun.
Ijtimoiy sohani rivojlantirish uchun katta moliyaviy resurslar, mustaqil faoliyat ob'ektlari, infratuzilma, kadrlar va ularni sifatli qayta ishlab chiqarish talab etiladi. Bunday holda, xususiy tadbirkorlik juda kam qiziqish uyg'otadi, garchi uning ishtiroki juda mumkin. Ijtimoiy sohani saqlash va rivojlantirishning asosiy og'irligi davlat byudjeti va byudjetdan tashqari fondlarga tushadi.
Tsiklga qarshi tartibga solish
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishda yuqorida qayd etilgan tartibga solishning ko'plab jihatlariga tegishli bo'lgan tsiklik tsiklik tartibga solish muhim o'rin tutadi.
Qarama-qarshi tartibga solishning mohiyati iqtisodiyotni haddan tashqari qizib ketishining oldini olish va ijtimoiy ishlab chiqarishning keskin va chuqur tushishiga, hatto og'ir inqiroz va uzoq davom etadigan depressiyaning oldini olish uchun barcha choralarni o'z vaqtida ko'rishdir. davlat byudjeti solig'i ijtimoiy
Shunday qilib, yuqorida aytilganlarning barchasidan quyidagi xulosalar chiqarish mumkin:
Bozor sharoitida iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish bu mavjud ijtimoiy-iqtisodiy tizimni o'zgaruvchan iqtisodiy sharoitlarga moslashtirish maqsadida vakolatli davlat idoralari tomonidan amalga oshiriladigan qonunchilik, ijro etuvchi va tartibga soluvchi tadbirlar tizimidir.
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishda umumiy va aniq maqsadlarni qayd etish mumkin.
Umumiy maqsadlar qatorida iqtisodiy va ijtimoiy barqarorlikka erishish, milliy raqobatdosh ustunliklarni, iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash, bozor mexanizmini turli vaziyatlarga moslashtirish ustuvorlik hisoblanadi.
Maxsus maqsadlar davlat tomonidan tartibga solish ob'ektlari bo'yicha farq qiladi, ammo ular doimo davlat va xususiy manfaatlarni bog'lash zaruriyatidan kelib chiqadi.

Qishloq xojaligi korxonalari faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va qollab-quvvatlash zarurati davlatning oldiga bir qator vazifalarni qoyadi. Davlatning qishloq xojaligi korxonalari qollab-quvvatlash boyicha asosiy vazifalari sifatida quyidagilar belgilangan:

ishlab chiqarish va ijtimoiy-maishiy ahamiyatga molik obyektlari bolmagan hududda fermer xojaliklari tashkil etilganida uni birlamchi obodonlashtirish (yollar, elektr uzatish, va aloqa liniyalari qurish, suv bilan ta’minlash, gazlashtirish, telefonlashtirish, radiolashtirish, yer tuzish, yerlarni melioratsiyalash; ularga ishlab chiqarish obyektlari va turar joylarni barpo etishda yordam korsatish;
kerakli mol-mulk va ishlab chiqarish vositalarini birjalarda, yarmarkalarda, bozorlarda yuridik va jismoniy shaxslardan olishda komaklashish; navli urug va qishloq xojalik ekinlarining kochat materiallarini, organik va mineral ogitlarni, qishloq xojalik ekinlarini zararkunandalar va kasalliklardan himoya qilish vositalarini yetkazib berish yuzasidan davlat tegishli agrotexnik xizmat korsatish tizimlari orqali texnikaviy xizmat korsatish; qishloq xojaligi texnikasi, asbob-uskunalari va ashyo-anjomlarini lizing asosida olishda komaklashish; chorva mollar va parrandalar boqish uchun shartnoma asosida aralash ozuqa ajratish, yosh chorva mollar va parrandalar, zotdor qoramollar olishda komaklashish;
chorva mollariga zooveterinariya xizmati korsatish uchun zarur sharoitlar yaratib berish; yetishtirgan mahsulotlarini tayyorlash va sotishda komaklashish;
konsalting va axborot xizmatlari korsatish. Qishloq xojaligining xususiyatlaridan kelib chiqqan holda davlatning qishloq xojaligi korxonalari faoliyatini tartibga solishdagi asosiy vazifalari sifatida yana quyidagilarni belgilash mumkin: Huquqiy himoyalash va tartibga solish vazifasi – barcha xojalik yurituvchi subyektlar bilan teng sharoitlarda faoliyat yuritishini ta’minlashga imkon beruvchi qonuniy-me’yorlar hujjatlarni qabul qilish hamda ularga rioya etilishini nazorat etishni nazarda tutadi⁹.
Ragbatlantirish vazifasi – xususiy tadbirkorlik tashabbusi, adolatli raqobat kurashi hamda qishloq xojaligi korxonalari, shuningdek ularga xizmat korsatuvchi tarmoqlar faoliyatini turli iqtisodiy dastaklar yordamida ragbatlantirish va qollab-quvvatlash choralarini ifodalaydi. Taqsimlash vazifasi - ijtimoiy adolat va himoyalash vositasi sifatida daromadlarni qayta taqsimlash, shuningdek qishloq xojaligi korxonalari moddiy-texnikaviy resurslardan imtiyozli asoslarda foydalanishiga sharoit yaratish maqsadida resurslar taqsimotiga tuzatishlar kiritish bilan bogliq. Ijtimoiy kafolatlash vazifasi – ijtimoiy ta’minot va himoyalashning samarali tizimini yaratish, shuningdek ta’lim, sogliqni saqlash va madaniy tadbirlarga ehtiyojini qondirish bilan bogliq chora-tadbirlarni oz ichiga oladi.
Axborot-maslahat ta’minoti vazifasi - axborot ta’minoti tizimidan teng sharoitlarda, tosiqlarsiz foydalanish imkoniyatini yaratish, ular uchun iqtisodiy muammolarning samarali yechimini topish, xomashyo va resurslar ta’minoti, ilgor texnika va texnologiyalarni qollash yuzasidan maslahatlar berishni nazarda tutadi. Tashqi iqtisodiy faoliyatni muqobillashtirish vazifasi – xalqaro bozorlarda qishloq xojaligi korxonalari manfaatlarini himoyalash, imtiyozli bojxona ta’riflari va soliqlar orqali eksport uchun qulay iqtisodiy muhit hosil qilish tadbirlaridan iborat.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida davlatning qishloq xojaligi korxonalari qollab-quvvatlashdagi vazifalaridan biri ularning boshqa xojalik yuritish subyektlari bilan teng sharoitlarida faoliyat yuritishini ta’minlovchi huquqiy-me’yoriy asoslarni yaratishdir. Bu qishloq fuqarolarining tadbirkorlik faoliyatida erkin ishtirok etishiga shart-sharoitlar yaratish va bundan ularning manfaatdorligini oshirishni, ularning qonuniy huquqlari va manfaatlarini muhofaza qilishni hamda tadbirkorlik faoliyati erkinligini kafolatlash choralarini nazarda tutadi. Davlat qishloq xojaligi korxonalari mahsulotlariga barqaror talab va taklifning shaklla
nishini qollab-quvvatlaydi. Qishloq xojaligi mahsulotlariga barqaror talabni shakllantirish uchun aholining daromadlarini ostirish va qayta taqsimlash, iste’mol uchun zarur bolgan ba’zi mahsulotlarning baholarini tartibga solish kabi tadbirlar qollaniladi. Davlat iste’mol uchun zarur bolgan hamda startegik ahamiyatga ega bir qator mahsulotlarga davlat buyurtmalarini shakllantirish orqali ham ularning mahsulotlariga barqaror talabni yuzaga keltirishga hissa qoshadi. Davlatning yana bir muhim vazifasi qishloq xojaligi korxonalari samarali faoliyat yuritishga yetaklovchi soglom raqobat muhitini shakllantirishdir. Buning uchun qishloq xojaligi mahsluotlari bozorining ochiqligini hamda adolatli raqobat muhitini yaratish, nosoglom raqobat va monopoliyaga qarshi kurashning samarali vositalarini qollash choralari amalga oshiriladi.