Мавзу: Мактабгача тарбия муассасаларида жисмоний тарбияни ташкил этиш шакллари
a) mashg’ulotning umumiy va mater zichligi
Download 0.59 Mb. Pdf ko'rish
|
maktabgacha talim muassasalarida jismoniy tarbiya boyicha ishlarni tashkil etish
|
a) mashg’ulotning umumiy va mater zichligi.
Mashg’ulotning umumiy va moton zichligi. Mashg’ulotning umumiy zichligi peagogik jihatdan o’zini oqlangan vaqtning mashg’ulot davomiyligiga nisbat nbilan belgilanadi. Bolalarga tushuntirishlar, ko’rsatmalar. Og’zaki instruktsiyalarni ijrok etishi, tarbiyachi namoyish etgan jismoniy mashqlarni kuzatishi. Topshriqlarni tushunib olishi, bolalarning ashqlarni bajarish usullarini tushuntirib berish, jismoniy mashqlarni bajarishi va dam olishi pedagogik jihatdan oqlangan usul hisoblanadi, jismoniy mashg’ulotlarni tavsiflab berishda jismoniy mashqlarni bajarishi va dam olishi pedagogik jihatdan oqlangan usul hisoblanadi. Jismoniy mashg’ulotlarni tavsiflab berishda jismoniy mashqlarni bajarishga, butun mashg’ulot davomiyligini sarflangan vaqtning nisbatan sifatida tushuniladigan motor zichligi juda muhimdir. U har bir aniq mashg’ulotning mahsuldorligini belgilaydi. Biroq mashg’ulotning motor zichligiga qo’yiladigan talablar o’quv tarbiyaviy vazifalarni amalga oshirishni istisno etmaydi. Bolalar aqliy va jismoniy faoliyatini to’g’ri, maqsadga muvofiq almashtirib turish mashg’ulot mazmuni puxta o’ylanganligi hamda uni malakali tarzda o’tkazishning ko’rsatkichi hisoblanadi. Mashg’ulot jarayonida zaruriy yordamchi harakatlarga jula oz vaqt ajaratiladi (ashyolarni tarqatish, bolalarning qayta saflanishi, jismoniy tarbiya anjomlarini qayta joylashtirish). Tarbiyachi bu harakatlarni tashkil etishni oldindan o’ylab oladi va vaqtni behuda sarflash imkonini istisno qiladi. Tasodifan yuz beradigan tashkiliy xatoliklar (mashqlarni yuajarish uchun zarur ashyolarning yo’qligi. Bolalarni kiyimi va poyabzalidagi kamchiliklar, zalda betona kishilarning paydo bo’lishi) pedagogik jihatdan o’zini oqlamagan holda sarflangan vaqt sifatida belgilanadi. Jismoniy mashg’ulotlar qo’yilgan ta’lim –tarbiyaviy va 26
sog’lomlashtirish vazifalariga javob bera olishi uchun ular qiziqarli bo’lishi, bolalarda muayyan emotsional ko’tarinki ruh uyg’otishi zarur. Istalgan yosh guruhi mashg’ulotlarida qiziqishining yuzaga kelishi mashqlar va o’yinlarning muayyan tarzda yangiligi hamda fikr, harakat faolligi, ijodiy emotsiyalar, natijaga erishish istagan uyg’otadigan vazifalarni asta- sekin murakkablashtirish bilan ta’minlanadi. Kichik guruhlarda qiziqish va emotsiyalar harakatlarni bajirish jarayonining yo’ldoshi hisoblanadi. U mushak harakat sezgisidan va harakat vazifalarini muvoffaqiyatli bajarishdan qoniqish hissini uyg’otadi. Birmuncha kattaroq guruhlarda bolalarning qiziqishi ularning mashqlarni mustaqil yuajarishi ayrim qiyinchiliklarni ongli ravishda yengib o’tishi tufaydi ortadi. SHunday ekan, tarbiyachi mashg’ulotni muvaffaqiyatli o’tkazish uchun har bir bolaning xususiyatlarini yaxshi bilishi va shu asosda jamo mashg’ulotlari jarayonida individual rahbarlikni mohirona amalga oshira olishi lozim. Bunda u ruhiy va jismoniy yuklamalarning intenpsivlik darajasini hisobga oladi hamda ularni o’z vaqtida boshqarib boradi. Masalan, bolalar qiziqishi va emotsiyalarining susayishi, kechikadigan reaktsiyalar, diqqatning tarqoqligi, qo’zg’alik – bularning hammasi bir holda yuklamaning kamligi, ikkinchi holda esa yuklamaning ko’pligi va toliqish natijasi bo’lishi mumkin. Jismoniy zo’riqishda biroz xalloslash, yengil terlash harakatlarning susayishi kuzatilishi mumkin. Bularning hammasi tarbiyachining mashg’ulotdagi rahbarligi mazmuni va metodikasida ba’o’i bir kamchiliklar mavjudligidan guvoxlik bolalar faoliyatini o’zgartirishga qaratilgan bir qator metodik usullar qo’llansa, bu bilan ko’zga tashlangan charchash toliqish holatlarining oldi olinadi. Bunda organizmning ruxiy va fiziologik funktsiyalari mutanosib holga keltiriladi, bu esa ish qobiliyatini saqlab qolishga ko’mklashadi. Boshqa bir xollarda emotsiyani, ya’ni xis – tuyg’ularni oshirishga qaratilgan o’yin va musobaqa metodlridan g’amda aniq maqsadga qaratilgan harakatlarni bajarish yo’li bilan bunday charchash, harsillab qolish singari holatlaridan oldini olish
27
lozim. “maktabgacha tarbiya muassasasida ta’lim va tarbiya dasturi”ga ko’ra jismoniy tarbiya mashg’ulotlari haftasiga uch marta o’tkaziladi. Ulardan biri musiqa jo’rligida o’tkaziladi. Ulardan biri musiqa jo’rligida o’tkazilishi mumkin. Musiqa asarlarini sinchiklab tanlash va ularni malakali ijro etish buning zarur sharti hisoblanadi. Download 0.59 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|