Mavzu: Maktabgacha yosh davrida psixik rivojlanish xususiyatlari

Е) ўйиннинг ичида илк марта янги фаолият юзага
келади;
Ё) нутқнинг ривожланиши
А.Бинэ идрокнинг қуйидаги босқичларини ажратади:

• Предметларни тарқоқ тарзда ҳисоблаш (3 ёшдан 7 ёшгача);
• Расмдаги предметлар орасидаги алоқани тарзда таҳлил қилиш;
• Расмни бутунлай тарзда таҳминий идрок қилиш босқичи (ўсмирлик даврида)

Диққат кўлами
Катта одамлар
Боғча ёшидаги болалар
5-6 та бир-бирига
боғланган ҳарфлар
ёки рақамларни
Айни бир вақтда
1-2 нарсагина
Диққат турларини ривожлантиришга таъсир этувчи омиллар
Ихтиёрсиз диққат
Кун сайин пайдо
бўладиган янги-янги
қизиқишлар
Ўйин фаолиятини
хилма-хил тарзда
бўлиши
Боғчада жамоа
томонидан талаб
этадиган тартибларга
бўйсуниш
Қоидали ўйин
шартларини сўзсиз
бажариш
Катталарнинг
топшириқларини
чидам, қунт
билан адо этиш
Ихтиёрий диққат

Боғча ёшидаги болаларда образли хотира тўла маънода ривожланган бўлиб, у қуйидаги омиллар билан боғлиқдир

• Боғча ёшидаги болаларнинг идроклари конкрет образли характерга эгалиги

• Уларда нутқ тўлиқ шаклланма-ганлиги

Тафаккурнинг тез
ривожланишининг
асосий шартлари
Боғча ёшидаги болаларда турмуш
тажрибасининг анчагина кўпайиши
Болалар нутқининг нисбатан
яхши ўсганлиги
Боғчада турли хил
ҳаракатларни қилиш
имкониятига эга бўлишлари
Мактабгача тарбия ёшида эмоция ва ҳиссиётларнинг
қуйидаги жиҳатлари шаклланади:
Мазмуний
Динамик
Атроф олам ҳақидаги бола
билимларининг кенгайиши ва
чуқурлашиши, бола барқарор
муносабатда бўладиган предмет
ва ҳодисаларниннг кўпайиб
бориши билан
Болаларда ўз
эмоцияларини
назорат қилиш ва
бошқара
олиш кўникмаларининг
шаклланиши билан
Луғат таркибини ўрганган психолог
Логинанинг маълумотларига кўра
3 ёшга келиб бола луғатида 1200 та
сўз мавжуд бўлади. 6 ёшли боланинг
фаол луғати эса 3000-3500 та сўзни
ўз ичига олади

Нутқ ривожланишининг асосий йўналишлари:

А) болалар сўзларининг когнитив феномени ва тил тузилишининг бойлиги сифатида луғатнинг кенгайиши ва нутқнинг грамматик қаторини ривожлантириш;

Б) бола нутқидаги эгоцентиризмнинг камайиши;

В) нутқ функциясининг ривожланиши;

Г) нутқ мулоқот қуроли сифатида;

Д) нутқ тафаккур қуроли сифатида;

Е)фонематик эшитиш ва оғзаки нутқ маъносини англашнинг риожланиши.

Боланинг тенгдошлари билан бўладиган мулоқоти қуйидаги хусусиятларга эга:

• уч ёшли болаларнинг тенгдошлари билан бўлган муносабатларида субъектив ҳаракат ортади (имо-ишора, эмоция, тақлид);
• 3-4 ёшларида тенгдошлари билан фаолиятини амалий равишда бирга олиб борадиган иштирокчи сифатида;
• 4 ёшга кирганда тенгдошлари билан мулоқот олиб бориш учун зарур ҳам суҳбат;
• 5-7 ёшларида боланинг кўз олдида тенгдошлари индивидуалликка айланади.

• Maktabgacha yosh davr davomida maktab ta’limiga tayyorgarlik shakllanadi. 6 yoshli bolada bilimga qiziqish, narsa va hodisalarning xossalarini qidirish va taqqoslash, ajablanish, oddiy aqliy operatsiyalarni bajara olish qobilyatlari shakllangan bo’lishi, emotsional irodaviy jihatlari, muloqot ko’nikmalari yetarlicha bo’lishi kerak.

Maktabga tayyorlik muammosiga 2 ta nuqtai – nazar mavjud :

pedagogik
psixologik

Psixik yetuklik quyidagi sohalarning rivojlanish darajasi sifatida qaraladi:

p
emotional
intellektual
ijtimoiy
Emot
Intellektual
Ijtimoiy