Мавзу: Маржинализм ва Кейнсчилик таълимоти Режа: 1

Бир зумли мувозанат
Бир
зумли
мувозанатда
таклиф
ўзгармайди. Бундай шароитда кескин
ошган талаб қондирилиши мумкин
эмасБу вақт ичида танқис (дефицит)
маҳсулотларни
ишлаб
чиқараётган
тадбиркор баҳони ошириш ҳисобига
қўшимча
даромад
олиши
мумкин.
Масалан, тирик балиқ бозорида балиққа
бўлган
талаб
ошди
дейлик.
Баҳо
кўтарилди, лекин ўша куни сотувчилар
таклифни
кўпайтира
олмайдилар
(янгисини
олиб
келишга
улгурмайдилар). Шунинг учун таклиф
эгри
чизиғи
тўғри
чизиқ
(S)
кўринишида бўлади. Юқорида қайд
қилиб ўтганимиздек, баҳо ошади (P
1
дан
P
2
га

---

Қисқа муддатли мувозанат 
Қисқа
муддатли
мувозанат
амал қилиб турган ишлаб чиқариш
қувватлари ҳисобига ўсган талабни
қондириш
учун
таклифни
кўпайтириш
имконини
беради.
Агар бозорда балиққа бўлган талаб
бир неча кун давомида анча юқори
бўлса, унда балиқчилар қўшимча
ишчи кучи, ортиқча тўр ва бошқа
анжомлар ҳисобига балиқ тутишни
кўпайтиришга ҳаракат қиладилар.
Натижада таклиф Q
1
дан Q
3
га
ошади. Баҳо қандай бўлади? У
пасайишга интилади (P3

---

Узоқ муддатли мувозанат
Узоқ муддатли мувозанатда таклиф
талабнинг ошишига мослаша олади, негаки
унинг учун вақт етарли бўлади. Бу давр
ичида ишлаб чиқариш қувватини, ишлаб
чиқаришни
ташкил
қилиш
услубини
ўзгартириш, янги корхоналарни очиш, янги
технологияларни
қўллаш
мумкин.
Сотувчиларга устама фойда келтирувчи
юқори талаб (Д
2
эгри чизиғи) ва шунга
мувофиқ юқори нарх (P
4
) узоқ муддат
сақланиб турган шароитда балиқчилар
ишлаб чиқаришни кенгайтириш мақсадида
ишлаб чиқариш қувватини кучайтиришга
киришадилар (янги балиқ тутиш кемалари,
омборхоналар ва бошқалар қурилади). Бу
тармоққа юқори даромад туфайли янги
ишлаб чиқарувчилар кириб келади. Таклиф
(Q
3
дан Q
4
га) кўпаяди, баҳо эса (P
3
дан P
4
га) пасаяди

---