Mavzu: Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi kursida nimalar o’rganiladi? Darsning maqsadi

O’tilgan mavzuni so’rash: Skanvord

M	F	E	D	CH	E	N	K
E	K	O	x	A	M	U	O
K	Y	N	u	O	B	D	A
A	I	G	a	n	x	e	R
S	P	G	A	Y	K	/////////	Y
V	O	L	B	A	A	L	O

Mekong
Kaspiy
Fedchenko
Volga
Xuanxe
Baykal
Ob
Amudaryo

Yangi mavzu bayoni:
Arktika mintaqasida bitta tabiat zonasi - Arktika sahrolari mavjud. Arktika sahrolari da havo juda sovuq va past haroratli davr uzoq davom etadi. Yog‘in qor holatida yog‘adi. Ko‘p yillik muzlar zonaning deyarli hamma qismini egallagan. Orollarning toshloq joylarida faqat mox va lishayniklar o‘sadi. Hayvonlardan oq ayiq, morj, tyulen, oq kakliklar ko‘p tarqalgan. Subarktika mintaqasi ikkita tabiat zonasidan: tundra va o‘rmon-tundradan tarkib topgan. Tundra zonasida yil davomida harorat ancha past bo‘ladi, yog‘in kam yog‘adi. Zonaning janubida eng issiq oyning o‘rtacha harorati +10°C bo‘ladi. Zonaning asosiy tuproq tipi tundra-gleyli, torfli-gleyli tuproqlardir. Ular mox-lishaynik va butalar bilan qoplangan. Pakana qayin, butalar, qutb lolaqizg‘aldog‘i ko‘p uchraydi. O‘rmon-tundra zonasi iqlimi tundraga nisbatan iliqroq. Iyulning o‘rtacha harorati +11°, +13° N ga teng. Yog‘in ko‘proq (300-400 mm) yog‘adi. Zonada podzolli-gleyli, torfli-podzolli va botqoq tuproqlar keng tarqalgan. Zonaning siyrak o‘rmonlarida pakana qarag‘ay, qayin, tilog‘och, tol o‘sadi. Bu yerlarda qutb tulkisi, qutb kakligi, rosomaxa kabi hayvonlar ko‘p tarqalgan. Bu mintaqada shimoldan janubga tomon quyidagi tabiat zonalari almashib keladi. Tayga zonasida, asosan, podzol tuproqlar uchraydi. Tayga o‘rmonlarida ignabargli daraxtlardan - yevropa qarag‘ayi, qora va oq qarag‘ay, kedr, tilog‘ochlar o‘sadi. Bu zonada hayvonlardan bug‘ular, qo‘ng‘ir ayiq, silovsin, olmaxon, qarqur va boshqalar ko‘p uchraydi.