Mavzu: “Menejmentning ilmiy maktablari”

Uning o'rnini shakllanayotgan burjua davrining yollanma mehnat tizimi egalladi.

Garchi boshqaruv amaliyoti qadim zamonlardan to XX-asrgacha rivojlanib kelgan bo'lsa-da, ularni qanday qilib tizimli ravishda boshqarish haqida hech kim o'ylamagan. Odamlarni asosan qanday qilib ko'proq pul topish, siyosiy hokimiyatga ega bo'lish qiziqtirardi, lekin

tashkilotlarni qanday boshqarish emas.

Menejmentning ilmiy maktablari.

Boshqaruv ilmiy fan sifatida evolyutsiya yo’li bilan tashkil bo’ldi.

Bu tarixiy yo’lda menejmentni rivojlantirishning biri-biridan farqlanuvchi maktablarini XX asrning birinchi yarmidan boshlab tavsiflay boshladilar.

Menejmentning ilmiy maktablari:

Ilmiy boshqaruv maktabi (1885-1920 yy.);
Boshqaruvning mumtoz yoki ma’muriy maktabi (1920-1950 yy.);
Inson munosabatlar maktabi(1930-1950);
Miqdoriy usullar maktabi (1950 yillardan).
Fredrik Teylor ilmiy boshqaruv mumtoz nazariyasining otasi hisoblanadi. Ilmiy boshqaruv maktabining yuzaga kelishi 1911 yilda uning “Ilmiy boshqaruv tamoyillari” nomli kitobining chop qilinishi bilan bog’liq.
U birinchi bo’lib, insonlar va moddiy resurslardan eng samarali foydalanish maqsadi uchun boshqaruvga ilmiy yondoshishning zarurligini isbotlab berdi.
1856-1915

1920 yillarda bu ilmiy yo’nalishdan mustaqil fanlar ajralib chiqdi:

• mehnatni ilmiy tashkil qilish (MIT);
• ishlab chiqarishni tashkil qilish nazariyasi
• Xodimlarni boshqarish va boshqalar.

Ushbu maktabning xususiyatlari:

xo’jalik muammolarini hal qilishning eng yaxshi usulini aniqlash uchun ilmiy tahlildan foydalanish;
vazifalarni bajarish uchun eng mos ishchilarni maqsadli tanlash, ularni tayyorlash;
ishchilarni resurslar bilan ta'minlash;
moddiy rag'batlantirish vositalaridan foydalanish

Ilmiy boshqaruv maktabining menejment nazariyasiga qo'shgan hissasi: