Mavzu: Moliyaviy vositachilar Reja: Kirish

Mavzu: Moliyaviy vositachilar
Reja:
Kirish
1. Moliyaviy vositachilar mohiyati.
2. Moliyaviy vositachilar turlari.
3. Moliyaviy vositachilarning ahamiyati va xususiyatlari.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Ma`lumki, Har bir xo’jalik yurituvchi sub’ekt o’z huquqlari, maqsadlari, vazifalari va majburiyatlariga ega, ammo ularning barchasi iqtisodiy munosabatlar ishtirokchilari hisoblanadi. Bir-biri bilan o'zaro munosabatda bo'lib, ushbu iqtisodiy munosabatlar bozorni shakllantiradi. Har qanday bozorning ishlashi pul oqimlari vositachiligi va asosan pul oqimlari jarayonida vujudga keladigan munosabatlar bilan bog'liq. Moliyaviy vositachilar qarz oluvchilar va qarz beruvchilar o'rtasida moliyalashtirish uchun vosita bo'lib xizmat qilib, iqtisodning jamg'arma investitsiya aylanishida ishlaydi. Moliyaviy tizimda banklar va sug'urta kompaniyalari kabi vositachilar katta rol o'ynaydi, chunki hisoblab chiqilgan har bir resurs (pul) harakati katta qismi banklar tomonidan amalga oshirilinadi. Moliyaviy vositachilar korporatsiyalar uchun tashqi moliyalashtirishning muhim manbaidir. Sarmoyadorlar qimmatbaho qog'ozlarni yaratadigan korporatsiyalar bilan to'g'ridan-to'g'ri shartnoma tuzadigan kapital bozorlaridan farqli o'laroq, moliyaviy vositachilar qarz beruvchilardan yoki iste'molchilardan qarz olishadi va investitsiyalarga muhtoj kompaniyalarga qarz berishadi.

1. Moliyaviy vositachilar mohiyati

Moliyaviy vositachilar shunday firmalarki, ularning asosiy vazifasi moliya bozoridagi mijozlarni shaxsan ular ishtirokidagi operatsiyalaridan ko‘ra yuqoriroq samara beradigan moliyaviy mahsulot va xizmatlar bilan ta’minlashdan iborat. Eng umumiy ko‘rinishda ularning tarkibini quyidagicha tasavvur etish mumkin (1-chizma).

1-chizma. Moliyaviy vositachilarning eng umumiy tarkibi¹
Moliyaviy vositachilarning asosiylari sifatida banklar, investitsiya va sug‘urta kompaniyalarini ko‘rsatish mumkin. Ularning moliyaviy mahsulotlariga, boshqalar qatorida chek hisobvaraqlari, kreditlar, ipotekalar, o‘zaro fondlarning qimmatli qog‘ozlari va keng ko‘lamli sug‘urta shartnomalari kiradi. Moliyaviy vositachiga eng oddiy misol sifatida o‘zaro fondni olishimiz mumkin. U ko‘pchilik mayda investorlarning moliyaviy resurslarini birlashtiradi va yig‘ilgan mablag‘larni qimmatli qog‘ozlarga qo‘yadi. Bunday fondlar o‘z operatsiyalari masshtabining kengligi tufayli qimmatli qog‘ozlar hisobi va savdosida sezilarli darajada tejamkorlikka erishadi va tabiiyki, mijozlarga mablag‘larni qimmatli qog‘ozlarga investitsiya qilishning bevosita fond bozoridagi qimmatli qog‘ozlar oldi-sotdisidan ko‘ra samaraliroq usullarini taklif qiladi.
Moliyaviy vositachilar turli xil qarz tuzilmalari, kapital tuzilmalari yoki gibrid shakllari orqali boshqa kompaniyalarga sarmoya kiritilmaydigan kapitalni qayta taqsimlaydilar. Ular sarmoyasi ortiqcha bo'lgan, mablag'larni tejaydigan deb nomlangan odamlarning mablag'larini ajratadilar, ularga investorlar deb ataladigan biron bir faoliyatni amalga oshirish uchun likvid mablag'larni talab qiladilar. Bu kredit yoki ipoteka shaklida bo'lishi mumkin. Ular sarmoyasi ortiqcha bo'lgan, mablag'larni tejaydigan deb nomlangan odamlarning mablag'larini ajratadilar, ularga investorlar deb ataladigan biron bir faoliyatni amalga oshirish uchun likvid mablag'larni talab qiladilar. Bu kredit yoki ipoteka shaklida bo'lishi mumkin.