va 1 juft jinsiy xromosoma) namoyon bo`ladi.
Bundan tashqari hujayra ko`plab nusxadagi
mitohondrial DNK ga ega. Odamning 22 juft
autosoma, X va Y jinsiy xromosomlari, mitohondrial
DNK birgalikda bo`lib taxminan 3,2 mlrd juft asosni
tashkil qiladi.
―Gen‖ termini daniyalik botanik Vilgelm Iogans tomonidan 1909-yili, ya‘ni
Uilyam Betson ―genetika‖ terminini kiritgandan 3 yil keyin ishlatilgan. Grekchadan
tarjima qilinganda ―gen‖ - bu ―avlod‖, shuning uchun ―genetika‖ – bu ajdoddan
avlodga belgilarni o`tishini o`rganuvchi fandir.
Genlarni o`rganish bilan genetika fani shug`ullanadi, uni boshlab bergan
Gregor Mendel hisoblanadi. U 1865-yilda no`xatni chatishtirishda belgilarni
avlodga o`tishini o`rganishga bag`ishlangan o`zining ilmiy ishlari natijasini e`lon
qilgan.
―Genom‖ termini 1920-yilda Gans Vinkler tomonidan bir biologik tur
organizmlarning xromosomalari gaploid to‗plamida yig`ilgan genlarni yozish uchun
ishlatilgan. Suffiks ―-om‖ ularda qismlarni bir butun qilib birlashtirish ma‘nosini
beradi, shuning uchun ―genom‖ deganda genlarni bir butunlikka birlashtirishga
tushuniladi.
Avvaldan ―gen‖ termini ma‘lum irsiy axborotni o`tkazishning nazariy birligi
sifatida paydo bo`lgan.
Keyinchalik eksperimental tasdiqlandiki, faqat DNK o`zida irsiy axborotni
saqlaydi va bu holat molekulyar biologiyaning markaziy dogmasi sifatida
ko`rsatilgan.
Gen (grekcha.-grech. γένος avlod) — tirik organizmlarning strukturaviy va
funksional irsiy birligi.
Gen DNK ning shunday uchastkasiki, unda ma‘lum bir polipeptid yoki
funksional RNK ketma-ketligi berilgan.
Genlar aniqroq, genlar alleli organizmlarning ko`payishida ajdoddan avlodga
Do'stlaringiz bilan baham: |
