Mavzu: Navoiy hayoti va ijodi. G`azallar tahlili

MIRRIX YULDUZIGA
Go‘zal yulduz, yerimizning eng qadrli tuqg‘ani!

Nega bizdan qochib muncha uzoqlarg‘a tushibsan,

Tuvg‘aningga nechun sira gapurmasdan turibsan?

So‘yla, yulduz, holing nadir? Nechuk topding dunyoni?

Bizning yerda bo‘lib turgan tubanliklar, xo‘rliklar.

So‘yla, yulduz, sening dag‘i¹ quchogMngda bo‘lurmi?

Bormi senda bizim kabi insonlar,

Ikki yuzli ishbuzarlar, shaytonlar.

O‘rtoq qonin qonmay ichkan zuluklar,

Qaardosh etin to‘ymay yegan qoplonlar?

Bormi senda o‘ksuz² yo‘qsulning qonin –

Gurunglashib, chog‘ir³ kabi ichkanlar?

Bormi senda butun dunyo tuzugin⁴

O‘z qopchig‘in to‘ldirg‘ali buzg‘anlar.

Bormi senda bir o‘lkani yondirib,

O‘z qozonin qaynatg‘uchi xoqonlar.

Bormi senda qorin-qursoq yo‘lida

Elin, yurtin, borin-yo‘g‘in sotqonlar?

Fitratshunoslarning ta’kidlashicha, «Mirrix yulduziga» she’ri 1920-yilda yozilgan. Xo‘sh, bunchalik dard va fig‘onga to‘la she’r yozilishiga o‘sha yillari nimalar sabab bo‘lgan?

Kelasi o‘quv yilining tarix darslarida Turkiston o‘lkasining XX asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy hayotiga oid tafsilotlar bilan batafsil tanishasiz. Biz hozir millatparvar ijodkorlar qatbini yaralagan o‘sha davrning ayrim voqealarinigina aytib o‘tamiz. Shundagina Fitrat she’rining mohiyatini, bu asarda mujassam bo‘lgan millat qayg‘usini anglash mumkin bo‘ladi. Shundagina shoir Fitrat jasorati, uning insoniy fazilatlari ko‘z oldimizda yaqqolroq namoyon bo‘ladi...