Mavzu: Neft va gaz konlarini ishlatish texnologiyasi

q= (2,85  3,45) / I

bu erda: I - zahiralardan foydalanish jadalligi;

• q - mahsulot olinishining o’rtacha pasayishi.
• Ob’ektlarni qazib chiqarish jadalligi va o’rtacha yillik mahsulot olinish pasayishining o’rtasidagi bog’liqlik 2 dan 30-35% gacha o’zgarar ekan. Uncha katta bo’lmagan kamayish sur’ati yuqori qovushqoqli neftuyumlariga xosdir.

• Ko’p yillik natija va tajribalar shuni ko’rsatadiki uchinchi bosqichning oxirida olinadigan mahsulotning umumiy miqdori olinishi mumkin bo’lgan zahiraning 75-90% ni tashkil etishi mumkin. Bundagi kam ko’rsatkich nefti yuqori qovushqoqlikka ega bo’lgan uyumlarga xosdir. U aksincha nefti kam qovushqoqlikka ega o’tkazuvchanligi yaxshi kollektorga ega bo’lgan konlarda shu davrlar ichida zahiraning 80-90% olib bo’linadi.

• To’rtinchi bosqichning muddati avvalgi uchchala bosqich vaqtini qo’shganligi vaqtiga to’g’ri keladi. Bu davrda qazib chiqarish sur’ati 2% (o’rtacha 1%) kamaygan holda zahiraning 10-25% miqdorida neft chiqarish mumkin.

• Suyuqlik olishning sur’ati
• Olinadigan mahsulotni suv bosishi sharoitida etarli darajada neft olishga erishish uchun suyuqlik miqdorini oshirish taqozo etiladi.
• Zsuyuq = (qsuyuq/qo.m.n.) - 100 %,
• bu erda: Zsuyuq-suyuqlikni olish sur’ati;
• Qsuyuq-suyuqlikning yillik olinishi;
• Qo.m.n.-olinishi mumkin bo’lgan neft zahiralari.
• Qatlamdagi suyuqlik olishning oqilona o’zgaruvchanligi undan olinuvchi neft miqdoriga va suv bosuvchanlikka bog’liq bo’lib, bularning hammasi qatlamning geologik sharoitlariga va ulardagi suyuqliklar xossalariga bog’liqdir.
• Kam qovushqoqlikka ega neft konlarini qazib chiqarish jarayonida suyuklik olishning o’zgarishi ayniqsa uchinchi bosqichda ajralib turadi.

• Ko’p yillik tajribalarni umumiylashtirish natijasi shuni ko’rsatadiki, uchinchi bosqichdagi yillik suyuqlik olish darajasi va uning o’zgarishi uch xil yo’nalishda namoyon bo’lishi mumkin:
• 1) suyuqlik olishning kamayishi; 2) ikkinchi bosqichda suyuqlik olinish darajasining saqlanishi; 3) suyuqlik olinishning doimiy o’sishi, natijada ikkinchi bosqichdagi darajadan 1,5-2,5 marta ortishi mumkin.

•