Mavzu: Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzarning nomlanishi, olinishi, xossalari, ishlatilishi Reja: Kirish Asosiy qism

Oksidlarni nomlash
Elementni nomiga oksidi so‘zi qushib birikmalarning nomi yasaladi. Agar element o‘zgaruvchan valentli bo‘lsa, element nomidan keyin qavs ichida uning valentligi rim raqamida ko‘rsatiladi.

Natriy oksidi – Mis (II) oksidi – Xrom (VI) oksidi – Temir (III) oksidi – Xlor (V) oksidi – Oltingugurt (IV) oksidi – Magniy oksidi – Alyuminiy oksidi – Ftor oksidi – Nikel (III) oksidi – Yod (VII) oksidi –

Na2O CuO CrO3 Fe2O3 Cl2O5 SO2 MgO Al2O3 F2O Ni2O3 I2O7

Al2O3 – CuO – SO3 – Br2O7 – OsO4 – KrO2 – H2O – K2O – SO2 – R2O5 – SO –

Alyuminiy oksidi Mis (II) oksidi Oltingugurt (VI) oksidi Brom (VII) oksidi Osmiy (VIII) oksidi Kripton (IV) oksidi Vodorod oksidi (Suv) Kaliy oksidi Uglerod (IV) oksidi Fosfor (V) oksidi Uglerov (II) oksidi

Oksidlarni struktura (grafik) formulalarini tuzish


Oksidlarning klassifikatsiyasi
Oksidlar 5 xil bo‘ladi.
1) Asosli oksidlar – asoslarga muvofiq keladigan oksidlar, ularga metallarning kichik valentli oksidlari misol bo‘ladi. Masalan: CuO – mis (II) oksidi, K₂O – kaliy oksidi va h.z.
2) Kislotali oksidlar – kislotalarga muvofiq keladigan oksidlar, ularga metalmaslarning barcha oksidlari va metallarning 5,6,7,8 valentli oksidlari misol bo‘ladi, ular kislota angidridlari ham deb yuritiladi. Masalan: SO₃ – oltingugurt (VI) oksidi (sulfat angidrid), Br₂O₇ – brom (VII) oksidi (perbromat angidrid), OsO₄ – osmiy (VIII) oksidi, KrO₂ – kripton (IV) oksidi, SO₂ – uglerod (IV) oksidi (karbonat angidrid), R₂O₅ – fosfor (V) oksidi (fasfat angidrid) va h.z.